Bewonerskrachten met hart voor de wijk
Betrokken bewoners zijn onmisbaar in het leefbaar houden van onze wijken en buurten. Peter Smeets, Gebiedsregisseur en Jos Abelshausen, Wijkbeheerder en hun team hebben zich in 2023 ingezet om de participatie van bewoners in de wijken te vergroten. Er zijn in totaal 30 bewonerskrachten actief die verspreid over ons werkgebied zorgen dat het schoon, heel en veilig blijft in de wijk. Een keukentafelgesprek met bewonerskracht Diana Linssen die, net als haar andere collega’s bewonerskrachten, hart heeft voor de wijk en haar buren.
Waarom zijn betrokken bewoners zo belangrijk?
Peter: "In onze missie staat dat wij meewerken aan een wereld waarin mensen wonen, werken en leven in een omgeving waarin ze zich gelukkig en geborgen voelen. Verbinding tussen mensen, onderlinge betrokkenheid, is dan heel erg belangrijk. Wij werken sinds 2023 met de bewonerskrachten om ervoor te zorgen dat mensen elkaar weer gaan ontmoeten, zich samen verantwoordelijk voelen voor hun straat of buurt. Heel veel mensen weten niet meer hoe dat moet. Hoe je jezelf voorstelt als je ergens komt wonen, hoe je bij de buurt gaat horen. Om dat te ondersteunen hebben wij op diverse plekken ontmoetingsruimtes en organiseren we buurtbijeenkomsten. We doen dat samen met de bewoners die deel uitmaken van de nieuwe teams van bewonerskrachten. Zo willen we dat de mensen de verbinding in de wijk weer weten te vinden."
Jos: "Het is best lastig om bewoners te vinden die interesse hebben om als bewonerskracht aan de slag te gaan. Daarom hebben we de hulp ingeschakeld van SWA: Strategische Wijk Aanpak. Dat is een adviesbureau met veel ervaring op het gebied van bewonersparticipatie. We zijn samen gaan flyeren langs de deuren. Van daaruit ontstonden contacten met bewoners waarin we besproken hebben wat we van elkaar verwachten. Voor de wijk Vrangendael in Sittard hebben we uiteindelijk vijf betrokken bewoners gevonden die met ons samen wilden werken. Als vrijwilliger krijgen de bewonerskrachten een vergoeding voor hun inzet in de wijk. Ze zijn er toch gemiddeld twintig uur in de maand mee bezig."
Waarom ben je bewonerskracht geworden?
Diana: "Op 16 augustus 2023 ben ik gestart als bewonerskracht. Je wilt dat je wijk veilig en netjes is, leefbaar. Daar wil ik aan bijdragen. Als iedereen iets doet en meedoet, zie je dat dat helpt. Ik woon nu drie jaar in Vrangendael. Ik kende de wijk al goed, omdat mijn zoon er heeft gewoond. Mijn buurtgenoten weten dat ik bewonerskracht ben. Ze zien mij foto’s maken van zwerfafval en van grofvuil, zoals koelkasten, dat naast de ondergrondse container wordt neergezet. Alleen al daardoor zie je wel dat het zwerfafval steeds minder wordt."
Hoe is je contact met ZOwonen?
Diana: "Ik ben de oren en ogen in de wijk voor ZOwonen, de boa’s en de gemeente. We hebben korte lijnen en goed contact. Soms iets te goed, dan word ik om zeven uur ‘s ochtends al uit bed gebeld met de vraag hoe het met de speeltuin is. Of alles goed gemaakt is na het vandalisme? Dat vind ik niet erg. We helpen elkaar. Een keer zag ik in de stad een vrouw uit de buurt lopen, op haar sloffen in de sneeuw met een dun vestje aan. Ik heb haar aangesproken, ze herkende me van de flyers van de bewonerskrachten. Ik heb toen direct contact opgenomen met Jos, waarna de nodige vervolgactie in gang is gezet."
Hoe is het contact met de buurt?
Diana: "Ik ben een echt buurtmens, benaderbaar, altijd in voor een babbeltje of om iets te melden. Ze kunnen me voor alles aanspreken. In mijn vorige wijk Kempenhof, waar ik veertig jaar heb gewoond, pakken de mensen zich heel veel samen. Ik zit daar ook nog steeds in het wijkcomité. Hier in Vrangendael is dat spontaan samen pakken wat minder. Maar als ik met de prikstok rondloop komen mensen uit de buurt nu wel vanzelf naar me toe. Ik merk dat het contact steeds beter wordt. Mensen spreken me steeds vaker aan. Ze ervaren het als iets positiefs en willen meedoen, helpen. Door mijn aanwezigheid en zichtbaarheid verandert er iets in de sociale contacten hier."
Herkenning
Jos: "Onze bewonerskrachten dragen een speciale outfit. Die krijgen ze van ons. Zo zijn ze herkenbaar en aanspreekbaar."
Diana: "Ik ga altijd op pad met mijn bodywarmer, een schrijfblokje en een pen, zodat ik alles kan noteren. Verhalen, telefoonnummers of als ik even geen foto’s wil maken."
Jos: "Er zijn steeds meer kwetsbare bewoners in onze wijken. Dan moet je denken aan kwetsbaarheid op sociaal, geestelijk en of lichamelijk vlak. We houden een oogje in het zeil. Zetten in op persoonlijk contact als er iemand nieuw is of er gebeurt iets. De signalen die onze bewonerskrachten ons geven leiden we door naar collega's binnen ZOwonen. We checken dan of deze bewoner in beeld is bij ons of bij een instantie (binnen het gemeentelijk gebiedsteam). Zodat we ook de juiste hulp kunnen inschakelen."
Participeren door teams de wijk in te sturen?
Peter: "Hoe meer bewonerskrachten, hoe beter. Het liefst verenigd in teams per wijk. Zodat meerdere mensen de wijk een gezicht geven en andere wijkbewoners weten wie hun aanspreekpunten voor kleine dagelijkse vragen zijn. Als team heb je een groter bereik. Vroeger was een bewonerskracht een soort toezichthouder van een appartementencomplex of een straat. Die hielden eigenlijk alleen toezicht voor de eigen voordeur. De voorkeur is om verder te kijken dan dat."
Diana: "Mijn collega bewonerskracht komt uit Somalië. Variatie in ons team is heel belangrijk, want door haar achtergrond is ze juist heel benaderbaar voor mensen met dezelfde achtergrond."
Jos: " We stimuleren de verbinding van bewonerskrachten onderling. Bijvoorbeeld door ze te betrekken bij netwerkbijeen - komsten met professionele wijkpartners. Ze samen te leren reanimeren met een AED en omgaan met kleine blusmiddelen. We organiseren met partners een rondgang door de wijken om te letten op inbraak - preventie. Elk jaar zorgen we voor iets leerzaams. Naast onze bewonerskrachten hebben we nog eens vijftig vrijwilligers die op andere manieren iets voor medebewoners of een complex bijdragen op gebied van leefbaarheid."
Luisteren en signaleren
Diana: "Op mijn rondje wijs ik mensen ook altijd op de activiteiten in het wijkcentrum; ontmoetingsdagen, kaartavonden, bingo, knutselen, linedancen. Ik merk het als mensen eenzaam zijn. Die geef ik soms een duwtje in de rug om anderen te ontmoeten. Ik wil graag iets betekenen voor anderen. Dat geeft voldoening."
Peter: "Helaas is eenzaamheid een hele grote zorg. Niet alleen bij ouderen. Eind 2023 hebben wij een bewoners onderzoek gedaan. De kern uit de resultaten draait om 'eenzaamheid'. Een groot deel van de mensen gaf aan zich eenzaam te voelen. Opvallend genoeg voelden jongvolwassenen tussen de twintig en de dertig zich het meest eenzaam. Ook zij hebben soms een luisterend oor of een steun in de rug nodig om de stap naar contacten in de buurt te maken. Dat is een interessante uitdaging voor de komende jaren."
