Nieuws

Een dak boven je hoofd, voldoende geld om van te leven en het diepe besef dat je erbij hoort.Toch zijn er in de Westelijke Mijnstreek een groot aantal mensen die geen thuis hebben. Ze missen wat nodig is voor een menswaardig bestaan. Dat laten we natuurlijk niet gebeuren in een samenleving waarin we omzien naar elkaar. Daarom hebben we, op initiatief van het Kansfonds, meegedaan aan de ETHOS-telling in de Westelijke Mijnsteek. Met gemeentes, maatschappelijke organisaties en vrijwel alle organisaties die zicht hebben op Een dak boven je hoofd, voldoende geld om van te leven en het diepe besef dat je erbij hoort. dak- en thuisloze mensen hebben we 454 thuisloze mensen in de Westelijke Mijnstreek geteld.Het volledige zicht op de totale groep dak- en thuisloze mensen ontbreekt. Om dit te veranderen zijn Hogeschool Utrecht en Kansfonds gestart met een nieuwe telling. In 2024 deden 55 gemeentes in 6 regio’s verspreid over Nederland mee aan de tweede telronde. Zo werken we toe naar heldere en betrouwbare cijfers voor heel Nederland. En dat is hard nodig om beleid te kunnen maken gericht op het voorkomen en uitbannen van dakloosheid.Daarnaast is de groep dak- en thuisloze mensen veranderd. Het beeld van de ‘zwerver op een bankje’ klopt niet meer met de werkelijkheid. Er is veel verborgen thuisloosheid. Denk aan gescheiden ouders op een vakantiepark, jongeren die bij een vriend of vriendin op de bank slapen, mensen die in een camper wonen. De stap naar thuisloosheid is soms klein. Het kan iedereen overkomen.Wij doen er, in samenwerking met onze maatschappelijke partners alles aan om zoveel mogelijk mensen een thuis te bieden. Samen met gemeentes en andere maatschappelijke partners werken we aan een actieplan dak- en thuisloosheid.Rachelle: “Ik ben opgegroeid in onveilige situaties en op onveilige plekken, met verslavingsproblemen om me heen. Het was confronterend om bijvoorbeeld op school te zien dat er mensen waren die wél een normaal dagelijks leven hadden. Die gewoon leuke dingen deden buiten schooltijd. Ik ontwikkelde een schild naar die mensen, waardoor ik altijd heel bot was, of heel druk, maar in ieder geval niet mezelf. Toen ik rechten ging studeren, deden sommige casussen me denken aan eigen ervaringen, want ik heb als kind best wat rechtszaken meegemaakt. Toch vond ik die studie echt heel leuk. Zaken uitzoeken, beargumenteren, en uiteindelijk mensen helpen, door ze goede juridische adviezen te geven. Door omstandigheden heb ik ervoor moeten kiezen te stoppen met die studie. Na wat stomme baantjes in de distributie en bij een slagerij kwam in de sales terecht, en ontdekte ik: práten, dat is echt iets voor mij. In mijn dagelijks leven haal ik ook vaak mensen over met mijn stomme ideeën, dus waarom daar niet mijn werk van maken? Dat werk was in Brabant, en ik woonde nog bij mijn moeder, dus ik ging elke dag op neer naar mijn werk.Maar omdat mijn privéomstandigheden verre van stabiel bleven, moest ik stoppen, en toen ging het snel achteruit. Ik raakte heel depressief, woog al snel 150 kilo, mijn moeder raakte haar woning kwijt, en ik raakte in de schulden. Terwijl ik iemand ben die altijd heeft gewerkt, al sinds mijn veertiende.Er is geen jaar in haar leven geweest dat mijn moeder gelukkig was. Ik neem haar persoonlijk niets kwalijk. Ja, bepaalde keuzes die ze heeft gemaakt, maar ze heeft altijd oprecht geprobeerd zichzelf te verbeteren. Ik heb tijdens mijn leven bij mensen op de bank geslapen – dan weer drie dagen hier, dan weer vier nachten daar. Ik heb vier maanden bij een vriendin gewoond, ik heb in instellingen gewoond, ben van pleeggezin naar pleeggezin gegaan, weer terug naar mijn moeder, heb samen met mijn moeder bij mijn oma gewoond, in de crisisopvang gezeten, in een begeleid wonen-project gewoond, in een 24 uurs-voorziening gezeten. Het was alles bij elkaar uitputtend. Ook dat overnachten bij vrienden. Als je altijd in de omgeving van iemand anders zit, loop je altijd op je tenen. Altijd die vraag: wat doe je met eten? En je wéét gewoon dat die mensen rekening met je houden, en op een dag ook weer gewoon hun éigen ding willen doen. Als je geen vast postadres hebt, raak je ook het overzicht kwijt over wat je moet betalen. En ik ben een meisje, hè? Ik heb make-up bij me, ik wil keuze hebben uit schoenen. Dus daar liep ik weer, met twee tassen naar het volgende adres. Die ik dan ook moest meenemen naar mijn werk, samen met mijn werktas en mijn laptoptas. Mijn collega’s wisten wel van mijn situatie, ik ben daar altijd open en eerlijk over geweest. Er zijn zoveel mensen die geen dak boven hun hoofd hebben van wie je het helemaal niet verwacht. Als je er zelf open over vertelt, voelen ze zich misschien ook vrijer daar over te praten, vrijer dan bij iemand die de hele tijd vertelt hoe perfect zijn leven is.Het moment waarop mijn moeder het huis kwijtraakte werden we dakloos en werd het gezin uit elkaar gerukt. Het voelde als het einde van de wereld, maar ook als een nieuw begin. Ik had zoveel meegemaakt in dat huis, in dat huis ben ik getraumatiseerd geraakt.Uiteindelijk heeft het er wel toe geleid dat ik nu een eigen plek heb. Als er één ding is waar ik al die jaren naar heb verlangd, is het veiligheid. Dat heb ik nooit ervaren. Een plek waarvan ik denk: als ik hier ben, voel ik me veilig, en hoef ik niet continu over mijn schouders te kijken. Een plek die ik kan inrichten zoals ik zelf wil, kan verven in de kleuren die ík wil.Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat een woning zóveel invloed kon hebben op je mindset, en op je geluk. Hoe belangrijk een basis is. En die heb ik nooit gehad. Niet toen ik één was, niet toen ik tien was, niet toen ik twintig was. De basis van een plek waar je je veilig kan voelen, waar je jezelf kan zijn, waar je je eigen gevoel kunt uiten; dat is een woning. Dus toen ik de sleutel van deze woning kreeg, dacht ik: oké, vanaf nu kan alles beter worden. Het is alsof ik de verandering al voelde toen ik de sleutel in mijn hand kreeg, en hier de eerste keer de deur opende. Al had ik nog niet eens meubels, het voelde zó fijn. En dat mijn kat hier nu ook woont, dat we weer samen zijn, dat hij tegen mijn been aan wrijft als ik sta te koken, dat heb ik zó gemist, en dat maakt me echt gelukkig.”

Een historische plek in de binnenstad van Sittard, de oude meisjesmavo ‘Land van Gulick’. Na een verbouwing noemen wij het ons Trefhuis. In het voorjaar van 2024 verhuisden we er naartoe.Het Trefhuis is een ontmoetingsplek in de stad. Een plek voor onze bewoners, stakeholders en medewerkers, waar het prettig werken en ontmoeten is in een omgeving en sfeer die inspireert en uitnodigt tot samenwerking en ontwikkeling. Een plek waar onze bewoners en inwoners van Sittard- Geleen, laagdrempelig, binnen kunnen lopen. Voor een goed gesprek en een kopje koffie. Geen balies, geen nummertje trekken. Maar gewoon je verhaal of vraag ten aanzien van wonen en leven kwijt kunnen, zodat onze partners of wij kunnen helpen. Daarvoor zijn er iedere week inloopspreekuren van diverse partners. Hoe ervaren zij het spreekuur in ons Trefhuis?Loket Housing Zuid-LimburgKaren van de GaarMensen met een woonvraag in combinatie met een begeleidingsnoodzaak kunnen bij Loket Housing terecht. Vanuit een samenwerkingsverband tussen de gemeentes, woningcorporaties en de zorginstanties is dit loket ontstaan. Het Loket bemiddelt naar een zelfstandige en duurzame woonplek. Via de button ‘Loket Housing’ op de website www.levantogroep.nl is meer informatie te vinden.Karen: “Het spreekuur in het Trefhuis verlaagt de drempel tussen samenwerking met woonconsu- lenten, Moveoo en de Kredietbank. We bespreken sneller casussen en voorgedane situaties samen. De korte lijntjes zijn van grote waarde voor ons en zeker voor de kandidaat waar het om draait, hierdoor komen we tot efficiënte oplossingen.De verbinding was er al, maar doordat we elkaar wekelijks tegenkomen is het eenvoudiger om elkaar te vinden.”“Mooi dat ZOwonen de verbinding legt tussen de partners. Ik zie kansen om nog meer kennis uit te wisselen en van elkaar te leren. Als centrale schakel is het goed om korte lijnen te onderhouden met onze partners zodat we vraag en aanbod nog beter bij elkaar kunnen brengen. Samenwerken in het Trefhuis is hierin een mooie stap!”Dinsdag en woensdag 09:00-16:00 uurMOVEOOLoes HintzenMoveoo is er voor opvang en herstel. Soms stapelen problemen zich op en is het allemaal even te veel. Met de juiste begeleiding biede zij deze mensen weer perspectief. Weer terug kunnen keren in de maatschappij zodat ze weer een toekomst hebben, erbij horen en zichzelf kunnen zijn.Loes: “Als mensen geen dak (meer) boven hun hoofd hebben of dreigen dak-of thuisloos te worden, komt Moveoo in beeld. Wij bekijken welke ondersteuning geboden kan worden. Het kan ook zo zijn dat mensen niet in aanmerking komen voor de diensten van Moveoo, omdat ze een beter perspectief hebben. Zij worden dan doorverwezen naar bepaalde projecten van ZOwonen. Het Palet bijvoorbeeld, dat woonruimte biedt voor mensen in een onrustige fase in hun leven. We vinden elkaar dus beide kanten op.”“Het Trefhuis is een centrale plek die minder confronterend is dan onze eerdere spreek-uur- of vrijwilligerswerk iets voor haar zou kunnen zijn. locatie, in het pand waar ook de opvang van daklozen plaats vindt. Mensen hebben niet meteen een label als ze binnenlopen. Dat werkt drempelverlagend en daarmee in ons voordeel. We willen mensen graag zo vroeg mogelijk helpen, niet pas als de situatie ernstig is. Tijdens de spreekuren is ook Loket Housing in het Trefhuis aanwezig. Onze samenwerking is hierdoor geïntensiveerd. We kunnen makkelijker met elkaar sparren en samen kijken wat de beste oplossing is. Dat is fijn!”“Het bij elkaar brengen van alle partners laat drempels verdwijnen waardoor klanten beter worden geholpen. Geen van het kastje naar de muur verhaal. Ik wil mijn eigen collega’s hier nog meer bij betrekken. Zij kunnen op deze manier ook kennis maken met de netwerkpartners.”Woensdag en vrijdag 09:00-12:00 uurPartners in Welzijn (PIW)Memphis PietersKlaarstaan voor iedere inwoner van de Westelijke Mijnstreek, van jong tot oud. Om iedereen actief deel te laten nemen aan de samenleving en daarbij kansen te benutten. PIW reikt vanuit sociaal-maar-schappelijk werk handvatten aan op op individueel, gezins-, school- en buurtniveau.Memphis: “We ontvangen mensen op verschillende locaties. Het Trefhuis ligt op een centrale, goed bereikbare plek. Dat is echt een grote meerwaarde. Mensen vinden het prettig dat ook andere partners aanwezig zijn. Er kan meteen overlegd worden en mensen hoeven niet meerdere locaties en spreekuren af. Zo ontmoette ik laatst een mevrouw die naast haar vraag aangaf dat ze zich eenzaam voelde. Partner Knooppunt Informele Zorg was ook aanwezig en heeft direct met mevrouw gesproken of vrijwilligerswerk niet iets voor haar zou kunnen zijn. Zulke voorbeelden onderstrepen wel de meerwaarde van een spreekuur waar meerdere partners tegelijk aanwezig zijn.”Donderdag 09:00-12:00 uurKnooppunt Informele ZorgMarjo BeumersHet (eerste) aanspreekpunt voor advies en doorverwijzing naar passend ondersteuningsaanbod, daar is Knooppunt Informele Zorg voor. Zodat je kunt blijven meedoen in de samenleving, eigen regie houdt en zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunt blijven wonen.Marjo: “Voorheen spraken we mensen vaak telefonisch, maar vooral voor de ouderen is een fysiek gesprek veel makkelijker en fijner. We zijn dan ook heel blij dat wij hen nu kunnen ontmoeten in het Trefhuis. Tijdens zo’n gesprek is het ook makkelijk schakelen met de andere partners die aanwezig zijn. Om even samen te overleggen of om door te verwijzen. Zo kwam er een ouder echtpaar bij partner PIW met een hulpvraag. De pinpas was ingeslikt nadat de code te vaak foutief werd ingevoerd. Om dat opgelost te krijgen moesten ze helemaal naar Maastricht. PIW schakelde ons in waarop wij een vrijwilliger regelden die het echtpaar naar Maastricht heeft gebracht.”“Ik hoop dat we in de toekomst nog intensiever samen kunnen werken met de mensen van ZOwonen. Zij hebben een belangrijke  signalerings­functie voor ons. Van daaruit kunnen we samen zaken oppakken om mensen laagdrempelig te helpen. Blijven verbinden, versterken en krachten bundelen.”Donderdag 09:00 tot 12:00 uurKredietbank LimburgLuuk van DijkJe kunt je rekeningen niet meer betalen. Of weet niet meer hoe je je schulden moet afbetalen. Wat de reden daarvan ook is, als je geldzorgen hebt biedt Kredietbank Limburg hulp. Een passend en persoonlijk advies is daarbij het doel. Luuk: “Doordat wij iedere werkdag aanwezig zijn in het Trefhuis zijn de lijntjes met de financieel coaches van ZOwonen korter geworden. We stemmen regelmatig af. Bewoners/klanten met financiële problemen komen daardoor eerder in beeld en kunnen beter geholpen worden. Dat helpt erger te voorkomen. Omdat mensen een minder grote drempel voelen om bij ZOwonen binnen te lopen voor hulp dan bij onze eigen Krediet- bank-locaties is het een fijne plek om samen een plan te maken om hun financiële situatie te verbeteren.”“Ik hoop dat het gezamenlijk inloopspreekuur er in resulteert dat de partners die ook aanwezig zijn ons nog sneller opzoeken met hun klanten, ook als we op dat moment nog niets voor ze hoeven te doen. Een informele kennismaking zal drempelverlagend werken op het moment dat ze ons daadwerkelijk nodig hebben. Daar liggen nog kansen die ik graag zou willen benutten.”Maandag t/m vrijdag 09:00 tot 11:00 uur

Alle bewoners die in een woongebouw wonen hebben op 2 september een brief van ons gekregen. In een woongebouw deel je de ingang met de buren, bijvoorbeeld in een flat. De brief gaat over nieuwe regels die de overheid heeft opgesteld.Nieuwe regels voor vluchtroutesDe overheid heeft nieuwe regels opgesteld voor de veiligheid van bewoners. Deze regels gaan over vluchtroutes in woongebouwen en zorgen ervoor dat mensen veilig kunnen vluchten in noodgevallen zoals brand. Wat betekenen deze nieuwe regels voor jou?Er mag niets meer op de galerij, in het trappenhuis en in de hal van het woongebouw staan. Dit mag nog wel:Een foto, schilderij of afbeelding bij de voordeur (maximaal 70 x 70 cm of 100 x 50 cm groot)Een deurmat bij de voordeur (maximaal 50 x 100 cm groot)We snappen dat kale ruimtes heel ongezellig zijn. Toch is het nodig, omdat de meeste spullen bij brand snel vlam kunnen vatten. En zorgen voor veel rook. Daardoor wordt vluchten moeilijker en kunnen de hulpdiensten hun werk niet goed doen.Opruimen vóór 1 oktoberHeb je spullen in de hal, galerij of trappenhuis staan? Ruim deze dan op voor 1 oktober 2025. De spullen die er na 1 oktober nog staan, halen wij weg. Wij gaan ervan uit dat dit niet nodig is.ScootmobielScootmobielen horen in de scootmobielruimte en niet in de hal of op de galerij. Heeft jouw wooncomplex geen scootmobielruimte of kun je deze niet in jouw berging stallen? Neem dan contact met ons op, dan bekijken we samen de mogelijkheden. Vragen?Heb je nog vragen? Neem contact met ons op. 

De wereld van wonen en zorg is voortdurend in beweging, en daarmee ook de wetgeving, lokale visies en onze eigen inzichten. Te midden van al die verandering, creëren we plekken waar mensen zich thuis voelen, ook wanneer ze zorg nodig hebben. Dat kan alleen door dagelijks bruggen te bouwen tussen de verschillende belangen en visies van zorgpartners, gemeenten, die van onszelf als woningcorporatie en natuurlijk de wensen van bewoners zelf. Gelukkig doen we dit samen. Een gesprek over de toekomst van wonen en zorg, vanuit drie verschillende perspectieven.Ons perspectief: thuisgevoel vooropJanneke Wolfs is conceptontwikkelaar bij ZOwonen.Van Meerdere kanten bekekenJanneke: “We willen allemaal het liefst oud worden in een gezellige buurt waar de buren een oogje in het zeil houden. Maar hoe realistisch is dat in een tijd van personeelstekorten in de zorg? Het eerlijke verhaal? Die vergrijzing rijst gewoon de pan uit. En dat blijft de komende tien tot twintig jaar nog wel zo.” Een eerlijk verhaal van onze Janneke over de balans tussen idealen en realiteit in de ouderenzorg.Hoe kijk je naar de uitdagingen in de ouderenzorg?“In de wereld van wonen en zorg komen verschillende belangen samen. De zorg kampt met personeelstekorten en heeft behoefte aan efficiënte vormen van zorgverlening. De gemeente streeft, net als wij, naar inclusieve wijken met kleinschalige, geclusterde voorzieningen. Als woningcorporatie staan wij ertussenin en proberen we verbindingen te leggen.”Hoe breng je al die belangen samen?“We moeten in de eerste plaats elkaars belangen kennen om met elkaar de juiste vorm te kunnen kneden. In onze zorgvisie proberen we met ons vastgoed aan al die wensen tegemoet te komen, door verschillende woonvormen aan te bieden – van groot- schaligere woonzorgcentra tot kleinschalige geclusterde woningen in wijken.”Dat klinkt als een uitdaging.“Klopt. Wat je ziet, is dat we met elkaar een samenleving hebben gecreëerd waarbij mensen op het systeem mochten leunen. Nu moeten we toe naar een cultuur waarbij mensen het weer normaal vinden om op elkaar te leunen. Zo’n grote cultuurverandering realiseer je niet door één keer met je vingers te knippen. Dat heeft tijd nodig.”Hoe vertaalt zich dat naar concrete projecten?“We ontwikkelen verschillende soorten zorgvastgoed die samen een ‘hub and spokes’ model vormen: een centraal punt waar zwaardere zorg zich concentreert, omgeven door kleinere complexen die vanuit dat centrale punt bediend kunnen worden. Een mooi voorbeeld hiervan is De Baenje, een zorgcentrum voor zwaardere zorg die we in 2025 opleveren en De Gyselaar, die we in 2024 gerealiseerd hebben, waar jong en oud samenwonen en naar elkaar omkijken. Zo creëren we diverse mogelijkheden die aansluiten bij verschillende zorgbehoeften.”Hoe ziet de ideale toekomst eruit?“Naar de toekomst toe hoop je zorg meer te kunnen laten landen midden in onze gemeenschappen, zowel formeel als informeel. We hopen dat de maatschappij dan weer iets meer op elkaar gericht is, in plaats van naar binnen. In meer kleinschalige settings, in veerkrachtige wijken. Waardoor we wat minder op die systeemwereld hoeven te leunen.”Wat is een veerkrachtige wijk?“Een veerkrachtige wijk is wat je nodig hebt om los te kunnen komen van het leunen op de systeemwereld. In zo’n wijk heb je een mix van verschillende woon­ vormen, sterke sociale netwerken, voorzieningen op loopafstand en ruimte voor ontmoeting. Dat is waar we naar streven in al onze projecten.”Gemeente-perspectief: inclusieve wijken en maatwerk“Sittard-Geleen staat wat wonen en zorg betreft voor een uitdagende opgave”, vertelt Lieke Alberts, strategisch beleidsadviseur gezondheid, welzijn en zorg. “Onze gemeente kent een dubbele vergrijzing – dat betekent dat niet alleen het aantal ouderen toeneemt, maar dat ook de gemiddelde leeftijd van die ouderen stijgt. Anders dan in veel andere delen van het land, hebben wij al relatief veel seniorengeschikte woningen. Onze uitdaging ligt niet in nieuwbouw, maar in het optimaal benutten van het bestaande vastgoed.”Veranderende visies, blijvende samenwerkingGemeente Sittard-Geleen zet niet meer in op grootschalige, intramurale zorgcomplexen. “We zien dat de toekomst steeds meer ligt in kleinschaligere voorzieningen die aansluiten bij wat er al georganiseerd is in de wijk. Op die manier kunnen mensen zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving blijven.”Kracht van samenwerkingDe samenwerking tussen zorgorganisatie, woningcorporatie en gemeente blijkt cruciaal. “Je vindt elkaar bij de inwoner”, benadrukt Daphne Kagelmaker, domein- regisseur sociaal-maatschappelijk domein. “Het feit dat we soms stevige discussies voeren betekent niet dat de samenwerking niet goed is, in tegendeel. Je bent tenminste wel met elkaar in gesprek. Inmiddels hebben we samen met de woningcorporaties en zorgpartners een gezamenlijke woon-zorgstrategie ontwikkeld. Dit geeft een stevige basis voor toekomstige ontwikkelingen.”Zorgperspectief: innovatieve oplossingen en zorg voor elkaarToekomstbestendige ouderenzorg“Het zorglandschap verandert”, vertelt Esther Urlings, directeur Care bij Zuyderland. “Met zorgverzekeraar CZ hebben we afgesproken dat er geen verdere groei komt in intramurale capaciteit. Dat heeft als gevolg dat mensen met een lichtere zorgvraag langer thuis moeten blijven wonen. Het maakt dat we met z’n allen de uitdaging hebben om de zorgvraag die er is op een andere manier te organiseren. Daarom ontwikkelen we tussenvormen, zoals geclusterd wonen. Daar wonen mensen zelfstandig, maar kunnen ze wel gebruik maken van gezamenlijke voorzieningen en elkaar ondersteunen.”Voor elkaar zorgenMaar onder de streep is het menselijk contact en gemeenschapszorg waar het in de toekomstige zorg volgens Esther allemaal om draait. “Ik zou het ons allemaal toewensen om net iets meer voor elkaar te doen”, zegt ze. “Het kan zo simpel zijn: je maakt een pan soep en je maakt net iets meer, voor de buurvrouw. Want één ding is zeker: die zorg van morgen, dat moeten we samen doen.”Innovatieve zorgEen belangrijk deel van de oplossing voor toekomstige ouderenzorg ligt volgens Esther in thuiszorg met technologie en monitoring. “Zo houden ouderen regie over hun eigen leven, maar wel vanuit de geruststelling dat er naasten en/of zorgprofessionals zijn waarop ze kunnen terugvallen. Slimme hulpmiddelen vervangen het menselijke contact niet, ze ondersteunen het juist.”

Hoe goed ken jij je buren? Om elkaar te leren kennen, organiseert ZOwonen de Culturendag. Dan gaan we samen aan tafel. Om te eten, drinken en praten.Eten brengt mensen bij elkaar. Daarom gaan we samen aan tafel. Op woensdag 1 oktober 2025 | 16:00 - 18:00 uur. Wij zorgen voor Nederlandse hapjes. Vind je het leuk om zelf een gerecht te koken uit jouw land? Dat mag! Of wil je muziek maken op deze dag? Ook dat kan.Neem gerust je buur of vrienden mee. Je kinderen zijn ook van harte welkom. Kom je met de auto? Je krijgt van ons een uitrijkaart van parkeergarage Oda Parking.In ons Trefhuis kunnen 150 bewoners aan tafel. Meld je dus snel aan: zowonen.com/culturendag2025 

Een passende woning voor elke levensfase, dat is waar we naar streven. Vooral voor onze oudere bewoners is het cruciaal om tijdig na te denken over hun woonbehoeften. Wachten tot er problemen ontstaan, bijvoorbeeld met traplopen of douchen, betekent vaak dat er haast gemaakt moet worden met verhuizen, juist in de levensfase dat rust en keuzevrijheid zo belangrijk zijn. Met ons seniorenproject helpen we ouderen om op tijd de overstap te maken naar een levensloopbestendige woning. Dat geeft hen rust en comfort én het zorgt ervoor dat er kostbare eengezinswoningen vrijkomen voor gezinnen die daar dringend op wachten. Een win-win die we vol overtuiging faciliteren.Nicky en Eugene bekommeren zich binnen ZOwonen sterk om senioren die zo lang mogelijk thuis willen wonen. En daar hoort soms ook een tijdige verhuizing bij. Daar maken ze bewoners bewust van in het 65+ project. Doel? Zorgen dat ouderen tijdig actie ondernemen, zodat ze zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Inmiddels zijn in de afgelopen twee jaar 21 ouderen in hun eigen tempo verhuisd naar een meer passende woning voor hun volgende levensfase. Tegelijkertijd zijn daardoor 21 felbegeerde eengezinswoningen vrijgekomen op de krappe huizenmarkt.Als woonconsulent is Nicky vooral bezig met bewoners die problemen ervaren, in hun eigen leven, of in dat van omwonenden. Haar aandacht gaat dagelijks uit naar zaken als woonoverlast, verwarde personen, vermoedens van prostitutie of drugsgebruik. Maar ook bij maatwerk rondom woningtoewijzing komt een woonconsulent in actie, bijvoorbeeld als er sprake is van een medische urgentie.Dat is wel een contrast met het project voor 65+, of niet? “In mijn dagelijks werk kan het er soms stevig aan toe gaan. Mensen hebben vaak grote zorgen en dat maakt sommige bewoners niet altijd even benaderbaar voor mij. De bewoners waar ik contact mee heb vanwege het 65+ project zien me echter allemaal heel graag komen en zijn heel lief en vriendelijk voor me. Het zijn bewoners die vaak nog nooit een beroep op ons hebben gedaan, voor wie ik nu iets kan betekenen. Het is bijzonder dat we in dit project woonwensen centraal kunnen stellen. Waar we veelal aan kunnen voldoen.”Hoe krijgen jullie dat voor elkaar?“Als er een woning vrijkomt die past bij de wensen en mogelijkheden van een deelnemer an het project dan kunnen we die woning aanbieden. Vaak willen de deelnemers in hun eigen wijk blijven wonen en daarmee behouden we de sociale samenhang in de wijk. Het eigen netwerk en de bijbehorende sociale controle blijft voor de bewoners dan overeind. Dat is belangrijk in deze tijd waarin iedereen het druk heeft en kinderen niet dagelijks bij hun ouders op de koffie kunnen.”Kun je een voorbeeld noemen van een bewoner die dankzij dit project echt geholpen is?“Er was een ouder echtpaar dat graag wilde verhuizen, maar ze wisten niet hoe. Net op dat moment viel onze informatiebrief van dit project bij hen op de mat. Tijdens mijn huisbezoek bleek dat mevrouw al acht jaar in de woonkamer sliep. Daar was natuurlijk meer aan de hand. Gelukkig zijn ze binnen een jaar kunnen verhuizen naar een geschikte woning twee straten verderop. Dat geeft zo’n voldoening. Zeker omdat ik weet dat met zo’n verhuizing naar een gelijkvloerse woning de kans op ongelukjes fors afneemt.”Zijn er momenten waarop je dacht: ‘ja, hier doe ik het voor’?“Ik heb voor een alleenstaande man bemiddeld met een grote eengezinswoning op een hoek. Hij zag er tegenop om kleiner te gaan wonen omdat hij ontzettend veel spullen had en deze het liefst ter overname wilde aanbieden aan iemand die het echt nodig had. Ondertussen had een alleenstaande moeder met twee kinderen zich via een sociale instantie bij ons gemeld. Ze was slachtoffer van huiselijk geweld en had niets. Zij kon deze woning gaan huren en heeft alle spullen overgenomen en was dolblij met de woning die groot genoeg was voor haar gezin.”Je hebt vast ook tegenslagen gehad?“Ja, er was een dame die binnen een half jaar kon verhuizen naar het complex waar ze graag wilde wonen. Ze is twee dagen na de verhuizing overleden. Dan sta ik wel even stil bij het gezegde ‘een oude boom verplaats je niet’. Kinderen willen graag dat hun ouders bij ze in de buurt komen wonen. Toch adviseer ik altijd om stil te staan bij wat je van ouderen vraagt. Als ze al vijftig jaar in hetzelfde huis, in dezelfde wijk wonen, kies dan liever voor een seniorenwoning in de vertrouwde omgeving, waar ze de mensen en de routes kennen. Dat opgebouwde netwerk en die ‘goedendag’ van bewoners uit de buurt zijn ontzettend waardevol.”We kennen allemaal wel de eigenwijze oom of tante die per se in dat veel te grote huis wil blijven wonen. Wat is jouw gouden tip om zo’n gesprek aan te gaan? “Het is belangrijk om je te realiseren dat als je vroegtijdig nadenkt over je woontoekomst, je kunt verhuizen vanuit jouw woonwensen. Als je wacht tot er een medische noodzaak ontstaat, omdat je van dat steile keldertrapje gegleden bent, dan is er geen tijd en zijn de eisen van de Wmo of ergotherapeut leidend. Dan moet je simpelweg de eerste passende woning accepteren die voorbijkomt.”Heb je tips voor kinderen van 65+ ouders?“Realiseer je dat de spullen van je vader of moeder ook emotionele waarde hebben. Dus dat verhuizen niet van vandaag op morgen gebeurd is. En dat ouderen altijd kleiner gaan wonen. Dus begin alvast met de zolder op te ruimen en spullen weg te doen en neem daar de tijd voor.”Wat is de meest voorkomende reactie van ouderen als je over de toekomst begint?“Vaak zeggen ze: ‘ach, ik heb nog maar even’. Dan zeg ik: ‘zullen we er dan wel het mooiste van maken? Zullen we dan zorgen dat je zelfstandig kunt wonen, zelf je boodschappen kunt doen en zo min mogelijk beroep hoeft te doen op familie, en dat je huishoudelijke hulp de hele woning kan schoonmaken in de paar uurtjes die je vergoed krijgt? O, en tuinmannen voor die grote tuin zijn ook niet goedkoop.”Waarom is het zo lastig voor mensen om na te denken over later?“Vaak willen ze sterven in hun eigen huis, wat soms zelfs nog hun ouderlijk huis is. En het is angst voor het onbekende. Ik benadruk altijd dat ze niet hoeven te verhuizen, het mág. Als ze niet willen, kijk ik met familie wat ervoor nodig is om ze zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen.”Waar ben je trots op?“Dat andere woningcorporaties nu ons voorbeeld volgen.”Als je een toverstokje had waarmee je één wens mocht doen, wat zou dat zijn?“Dat we kosteloos een verhuisbedrijf kunnen huis wil blijven wonen inschakelen voor senioren zonder netwerk, zodat ze gratis kunnen verhuizen. Deze ouderen leven van een AOW’tje, dat is geen vetpot. O, en ik heb eigenlijk nog een wens. Dat elk dorp seniorenwoningen heeft, al zijn het er maar vijf. Zodat ook die senioren gewoon in hun eigen dorp kunnen blijven wonen en daar mantelzorg kunnen blijven ontvangen.”Wat staat er op jouw tegeltje?“Houd zelf de regie over je leven.”

Bie ‘t Veldj is de naam van het in oktober vorig jaar officieel geopend nieuwbouwproject met 48 appartementen aan De Gyselaar in Amstenrade. Het grootste deel van die appartementen is bestemd voor ouderen. Maar, zo meldde de folder van het project voor de bouw al nadrukkelijk: “Het andere deel van de appartementen is voor mensen die willen bijdragen aan de leefomgeving en het welzijn van de ouderen. Mensen die bewust een behulpzame buur willen zijn.”Twee van zulke mensen zijn twintigers Bauke en Martijn, die samen met hun teckel in Bie ‘t Veldj wonen, wat een appartementencomplex met een volledig houten basisconstructie is, wat ook zichtbaar is gebleven in de wanden, vloer en het dak. Al is de tekst op hun deurmat waarschijnlijk nog correcter: ‘Welkom bij Jaxx. Bauke en Martijn wonen hier ook.’Het blijkt niet overdreven, want terwijl Bauke en Martijn aan hun eettafel vertellen over hun keuze voor een appartement waar ‘eenrondje wandelen met de buurvrouw, een boodschap doen of een luisterend oor bieden’ nadrukkelijk tot de voorwaarden behoorde, haalt Jaxx alles uit de kast om de aandacht van het bezoek te trekken.Martijn en Bauke, die zijn opgegroeid in Amstenrade, kregen in september de sleutel van hun appartement. Daar ging een procedure aan vooraf: ze moesten hun motivatie toelichten in een brief, en vervolgens op gesprek komen. “Daar kregen we te horen dat ze hier ouderen en jongeren bij elkaar wilden laten wonen, en dat de jongeren een oogje in het zeil moesten houden. Niet dat we zorg moesten verlenen, of er opeens een baan bij zouden hebben. Maar wel even een praatje maken. De buren helpen met de boodschappen. Een spelletje. Praatje op de gang. Gewoon interesse tonen. Eens vragen: hoe was uw dag? Kan ik nog ergens mee helpen?” Martijn vreesde aanvankelijk dat het wel eens ongemakkelijk zou kunnen worden. “Ik dacht: misschien toch wel lastig om die toenadering te zoeken. Moet je dan geforceerd naar die mensen toe? Maar het gaat eigenlijk vanzelf. Ook het aanvoelen wie daar behoeft aan heeft, en wie niet. Dat merk je snel genoeg. Met onze buurman kunnen we het heel goed vinden. Maar die heeft meteen in het begin gezegd: ik vind het leuk dat jullie er zijn, maar ik wil geen hulp, ik heb dat allemaal niet nodig.” Andere buren hebben soms wel behoefte aan eenvoudige hulp.Een ander nadrukkelijk idee achter Bie 't Veldj is dat bewoners, zowel de jongeren als de ouderen, zélf meedenken over het gebouw.Er is een ‘meedenkersgroep’ actief, waar Martijn en Bauke ook in zitten. “De naam van het gebouw, het idee van foto’s van iconische plekken in Amstenrade op de ramen in de gang: dat is allemaal uit de bewoners zelf gekomen. We zijn nu bezig met interieursessies voor ideeën over de openbare ruimtes van het gebouw, want er staat nog niets in de gangen. En er komt op iedere verdieping een ontmoetingsplek, waardoor je snel tegen een medebewoner kunt zeggen: kom even met me mee, drinken we daar een kopje koffie.”Martijn, glimlachend: “En op zo’n ontmoetingsplek kun je ook gemakkelijker zeggen: ik gá nu weer. Dus dat voelt toch fijner dan dat je de buren ontmoet in de privé huiskamers.”Bauke: “Op iedere etage wordt die ruimte anders, qua indeling, en ook thema. Bijvoorbeeld een in zomerkleuren, een andere meer in herfstsfeer.”Martijn: “En er zijn natuurlijk ook restricties, bijvoorbeeld vanwege de brandveiligheid. Daar bestaan veel regels voor, weten we inmiddels. En ze lijken ook niet altijd even logisch.”De afbakening van de meedenkersgroep moet wel helder zijn, hebben Martijn en Bauke ervaren. Bauke: “In het begin hadden sommige bewoners een beetje het idee dat wij het klachtenmeldpunt waren. Maar we zijn natuurlijk zelf ook bewoners.”Martijn: “Wij betalen zelf ook gewoon huur, net zo veel als anderen. Dat hebben we wel eens moeten uitleggen, omdat mensen dachten dat we hier gratis woonden.’ Lachend: ‘Was het maar waar, dat zou mooi zijn!”Nu ze hier bijna een half jaar wonen en hebben ervaren hoe een project als dit in de praktijk functioneert, is hun conclusie wel: goed dat je de motivatie van geïnteresseerden zorgvuldig peilt. Martijn: “Ik denk dat het goed is dat, door een project als dit, ouderen een aantal jaar langer zelfstandig kunnen wonen. Uiteindelijk is dat volgens mij ook financieel beter, voor de zorg bijvoorbeeld. Dus ik snap dat er meer van dit soort projecten komen. Ook omdat wij als jongeren echt weinig mogelijkheden hebben om ergens te wonen, omdat er zoveel tekorten aan huizen zijn. Maar ik denk wel dat je deze kans niet aan iederéén moet geven. Als wij, ik noem maar iets, minder sociaal waren ingesteld, dan hadden wij hier helemaal geen zin in gehad. Je moet geen mensen in een gebouw als dit laten wonen die alleen maar hun eigen ding willen doen, die in de gang nauwelijks iemand groeten, of die steeds geen tijd hebben als een ouder iemand ze vraagt even te helpen met hun boodschappen of hun telefoon.”Bauke volgt een opleiding voor kinderopvang, werkt als pedagogisch medewerker en heeft op zaterdag ook nog een bijbaan. Martijn studeert Sportkunde in Eindhoven, en werkt bij de Jumbo. Al hebben ze dus allebei een druk leven waarin ze werk en opleiding combineren, een half jaar een complex delen met ouderen heeft ze inmiddels wel geleerd op welke dag hun medebewoners het drukker hebben dan zij zelf. Bauke, lachend: “Dat is, weten we inmiddels, de dag waarop mensen hier naar de kerk gaan, en waarop hun kinderen en kleinkinderen op bezoek komen. De zondag.”

Eenzaamheid is een rotgevoel en een enorm maatschappelijk probleem. Ongeveer de helft van de volwassen Nederlanders voelt zich eenzaam. Eenzaamheid is van alle leeftijden. Het vraagt om verandering, zowel in bestaande als in nieuwbouw. We investeren in ontmoetingsruimtes waar volop gelegenheid is om elkaar te ontmoeten, te werken aan je sociale netwerk en je persoonlijke ontwikkeling.De koffiecornerHet is prettiger wonen als je elkaar kent en elkaar kunt helpen wanneer dat nodig is. We besteden extra aandacht aan de behoeften van bewoners en ontwikkelen initiatieven zodat ze zich thuis voelen in de wijk of het wooncomplex. We werken hierbij samen met bewoners in plaats van enkel voor de bewoners. Een rondgang langs twee bijzondere nieuwe projecten in Geleen en Amstenrade: Op een wit bord aan de wand hangen afbeeldingen van de activiteiten per dag.Kopjes koffieEen sjoelbakEen kaartspelEen dartbordDat dartbord hangt aan de wand er tegenover, en drie mannen staan er op deze donderdagmiddag een potje te spelen. Een nieuwsbrief vermeldt de activiteiten van afgelopen maanden: het maken van kerststukjes, een bezoek aan de Intratruin in Geleen, het vieren van een diamanten bruiloft, de nieuwjaarsborrel.Ernaast hangt een in memoriam voor twee in november overleden bewoners, en een uitgebreide waarschuwing tegen de babbeltruc van criminelen om bankpas en pincode te bemachtigen. In een kast liggen bordspelen, en door de hele ruimte hangen rood-geel-groene slingers om carnaval aan te kondigen. Zes vrouwen zitten in een kringetje aan de koffie.Werkelijk niets wijst erop dat deze lichte ontmoetingsruimte ruim een jaar geleden nog een donkere fietsenstalling zonder ramen was. Maar dat was wel degelijk zo: waar ze nu de dag en de wereld doornemen (roddelen mag niet, volgens huis- en gedragsregel 1: ‘houd het gezellig - geen ruzie, geen geroddel’), stalden bewoners van de Bernhardstraat en de Mauritslaan in Geleen vroeger hun fietsen.De officiële naam van de ruimte luidt De Koffiecorner, maar sommige bewoners spreken eerder van de ‘woonkamer’. En de oudste aanwezige vandaag, 92 jaar, noemt het gewoon ‘het hok’, zoals ze een cappuccino simpelweg bestelt als ‘lekkere koffie’.Twee van de initiatiefnemers, bewoners Marij Suijk en Jacq Schouren, vertellen hoe dit idee ontstond. Marij: “Dan moet ik even terug naar oktober 2023. Toen ontstond op de vraag naar de behoeftes onder bewoners, mede gezien het beleid van de overheid om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen, het idee voor een ontmoetingsruimte. Het idee was: dat kan bijdragen aan het leefcomfort. Aan het leggen van sociale contacten. En ook aan een beetje waakzaamheid. Als je niet weet wie er allemaal op jouw galerij woont, ben je veel minder betrokken bij elkaar.”Een workshop leverde ideeën op voor de ruimte, in de vorm van een moodboard. “En dat ging eigenlijk alle kanten op. Sommige mensen hebben het liefst een ruimte die zeven dagen per week open is, of waar je iedere dag samen kunt eten. Maar dat is een brug te ver. Dat is niet de bedoeling van de ruimte, zorg verlenen.”Wél de bedoeling: een huiskamer. Voor bewoners van de Bernardtstraat en de Mauritslaan. Niet voor mensen daarbuiten. Marij, glimlachend: “We willen geen café worden.”Voor ze officieel open gingen, draaiden ze een maand proef. Marij: “Om te bekijken wat nou in de praktijk precies de behoeften waren. We stonden er zelf helemaal blanco in, ook omdat we hier ook helemaal geen ervaring in hebben.”De grootste openbaring van die proefmaand was een verrassende, zegt Jacq: “Dat die twee gebouwen echt twee verschillende werelden waren. Volledig gescheiden. Veel mensen kenden helemaal niemand uit het andere gebouw. Maar ze vonden wel van alles van ze.” Lachend: “Ik zelf ook.”Marij: “Het leek echt bijna een soort Berlijnse muur tussen die twee gebouwen. Dat zagen we misschien wel als onze grootste uitdaging: hoe krijgen we iedereen snel geïntegreerd in de groep? Dat je niet twee kampen hebt. Ook geen andere kampen, met bijvoorbeeld aan een kant van de ruimte de mannen en aan de andere de vrouwen.”Jacq: “Wij mannen zijn sowieso zwaar in de minderheid.” Lachend: “Dat valt niet mee, hoor. Maar de openbaring was hoe snel en hoe vanzelf dat goed ging.”Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem, en dan ook nog een probleem waar veel taboes aan vastkleven. 1 op 7 de Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. En dat zijn niet alleen ouderen. Sterker nog: uit de enkele weken geleden gepresenteerde nieuwe Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen blijkt dat drie op de vijf jongeren in Limburg zichzelf als ‘eenzaam’ kwalificeert. Een kwart van de jongvolwassenen in Limburg voelt zich zelfs ‘zeer eenzaam’. Minder dan de helft van de jongeren blijkt uit hetzelfde onderzoek veel vertrouwen in de toekomst te hebben.De site van Een tegen Eenzaamheid, een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waar veel organisaties, ook ZOwonen, zich bij hebben aangesloten, noemt zeer verschillende redenen die mensen opeens met eenzaamheid kunnen confronteren. Van het verlies van een dierbare, een echtscheiding en gezondheidsverlies tot grote veranderingen in het dagelijks leven, zoals een verhuizing of ontslag. Bij jongeren blijkt uit onderzoek ook de invloed van social media groot.Eenzaamheid is, zoals Een tegen Eenzaamheid dat bondig samenvat, 'een rotgevoel’. En: ‘De ervaring leert dat je om eenzaamheidsgevoelens te verminderen vaak iets moet veranderen.’Precies zo’n verandering is het idee achter De Koffiecorner, vertellen Marij en Jacq.“Die mevrouw was bang om hier te komen. Omdat ze bang was dat ze veroordeeld zou worden. Ze vond zichzelf dom, omdat ze er in was getrapt. En ze vreesde dat andere mensen dat ook van haar zouden denken. En inderdaad: er zijn mensen die zeiden dat zo’n truc bij hen nooit zou lukken. Maar dat kun je helemaal niet zeggen, want zo’n truc is echt heel geloofwaardig, daar zitten heel slimme mensen achter. Die mevrouw heeft er een behoorlijke klap van gehad, en het heeft haar bang gemaakt. Dat we haar hebben kunnen overtuigen toch hierheen te komen en erover te vertellen, en te merken met hoeveel compassie anderen reageren, dat heeft wel echt geholpen. Zeker als je alleen bent.”Beiden steken elke week vele uren in De Koffiecorner. Waarom?Marij is, na decennia bij Nedcar, enkele jaren geleden met vervroegd pensioen gegaan. “Ik ben nog vitaal genoeg, en er zijn hier veel mensen die minder vitaal zijn. Dus zolang ik er energie in kan stoppen: waarom niet? Het is leuk om te doen. En zolang mensen het waarderen en me nog niet zat zijn, blijf ik het doen.” Jacq, lachend: “Dat heb ik ook. Als de bewoners niet meer komen op de dagen dat ik hier ben, wordt het tijd om na te gaan denken.”Zelf is hij al 24 jaar geleden gepensioneerd, en heeft hij 15 jaar als vrijwilliger gewerkt. Daar is hij weliswaar mee gestopt, maar: “Ik dacht ook: thuis zitten, dat kan altijd nog.”Het is bovendien ook gewoon gezellig, zegt hij. Met een wijsvinger naar de andere kant van de ruimte: “Daar in het kippenhok. Waar de gesprekken altijd doorgaan.” Waarover? Jacq: “Van persoonlijke zaken tot televisieprogramma’s.”Marij: “En Trump.” Glimlachend: “Die ook hier voor- en tegenstanders heeft. Met de debatten die daar bij horen.”Tijd voor een rondvraag in het andere deel van de ruimte, waar het nog niet meevalt om even een moment van stilte af te wachten voor de vraag: waarom komt u hier graag?“Nou, voor de gezelligheid. Zeker weten.” “Iedereen wordt hier geaccepteerd zoals-ie is, iedereen luistert naar elkaar. Op onze leeftijd is dat prettig.” “Zo kom je toch weer onder de mensen. Je moet je niet afzonderen.” “Alleen is ook maar alleen. Hier pakt iedereen zich samen, dat vind ik geweldig.” “En wat ze van deze ruimte hebben gemaakt: echt, ik doe mijn petje af voor die mensen.” “Het personeel is ook heel leuk.” “Personeel? Zo zie ik ze helemaal niet. Ik zie ze als medebewoners.” “Dat zíjn het ook.”

Roy is onze regisseur technische installaties en is er éigenlijk wel een beetje klaar mee dat wij hem steeds naar voren schuiven voor interviews en filmopnames. “Tjonge, leuk hoor, maar ik krijg mijn werk nu al niet af!”, moppert hij terecht. Hij is verantwoordelijk voor het coördineren van een grote verduurzamingsoperatie, waarbij het afgelopen jaar maar liefst 150 warmtepompen geplaatst zijn. Een monsterklus waar hij en z’n team hun handen vol aan hebben. Gelukkig voor ons besloot hij nog een keer over zijn hart te strijken om te vertellen waarom dit project zo belangrijk is.Roy, vertel! Waarom warmtepompen?Waarom nu? Waarom zoveel? “In 2050 moet ons hele woningbezit gasloos zijn. Om dat te bereiken hebben we plannen gemaakt en besloten dat we vanaf 2035 geen standaard cv-ketels meer plaatsen. Afgelopen jaar zijn we daarom begonnen met een pilot van 200 woningen waarin we warmtepompen plaatsen om alvast ervaring op te doen voor de jaren die volgen. We wilden weten: is het technisch mogelijk? Waar lopen we tegenaan? En hoe krijgen we bewoners mee in dit plan? Want je hoeft in de straat maar één tegenstander te hebben en met een beetje pech neemt ie al zijn buren mee in zijn kielzog. Dat heb je soms met nieuwe ontwikkelingen.”En hoe ging het in de praktijk?“Het leuke van het hele verhaal is dat juist de bewoners die erg kritisch waren, 180 graden zijn omgedraaid. Die zijn nu zelfs de kartrekker van de hele straat geworden. We zien ook dat bewoners die in eerste instantie niet meededen, zich later toch meldden: 'Ik heb het bij mijn buren gezien, ik wil het ook.' Eventuele weerstand is vooral onwetendheid.”Hoe werkt zo’n warmtepomp eigenlijk?“Het is een soort airco die je woning verwarmt. Naast je bestaande cv-ketel komt eenzelfde kastje te hangen, buiten komt een extra installatie op het dak of in de tuin. Die buitenunit is de grootste uitdaging, want die mag niet onder een raam hangen vanwege het geluid.”Best kostbaar zeker, zo’n groot project?“Voor ons een flinke investering, maar het mooie is: het kost de bewoner niks extra’s. Daar heb ik met collega’s wel eens een discussie over gehad, en ik vind: we kunnen bewoners niet verplichten om over te stappen, als we ze dan ook nog laten betalen, dan kunnen we het wel vergeten. ZOwonen heeft uiteindelijk besloten om de 200 bewoners die meedoen aan de pilot geen huurverhoging te laten betalen voor de warmtepomp. Of dat in de toekomst ook nog kan, dat weten we nu nog niet. Maar dat zou natuurlijk wel het mooiste zijn. Overigens, waar bewoners nog geen zonnepanelen hadden, hebben we die ook gelijk aangebracht. Want die extra elektriciteit voor de warmtepomp moet wel ergens vandaan komen.”Wat zijn de grootste uitdagingen?“Bij appartementen moet iedereen meedoen, want alle leidingen moeten van de begane grond naar het dak. En bij plaatsingen komen we van alles tegen dat het werk vertraagt: denk aan asbest en volle bergingen. In het pilotproject zijn we er ver in gegaan om alles op te lossen, want we willen het gewoon geregeld krijgen en juist leren hoe we in de toekomst zo’n proces het beste kunnen organiseren.”Zijn er bewoners die extra moeite hebben met de overstap?“Vooral ouderen. Die zeggen: 'Die paar jaar dat ik hier nog woon, hoef ik dat allemaal niet meer.' Ze zien op tegen de overlast van de mensen van de aannemer die in hun woning moeten werken. Dan komen er ook nog zonnepanelen, moet er ook nog iemand het dak op. Dat ontregelt mensen. En dat snap ik ook wel.”Wat levert het op in de portemonnee?“Daar ben ik voorzichtig mee, want dat is echt maatwerk. Het hangt af van je stookgedrag: ben je veel thuis of alleen 's avonds? Hoeveel warm water gebruik je? Wat is je gezinssamenstelling? Je cv-ketel hoeft je woning niet meer te verwarmen, die is alleen nog maar voor warm water of extreem koude dagen om wat bij te stoken. Je gasverbruik gaat dus flink omlaag. En ja, je elektriciteitsrekening gaat wel omhoog, maar gas is veel duurder dan elektriciteit. Daar zit het voordeel. Om het inzichtelijk te maken voor bewoners hebben we een rekenmodel ontwikkeld waar we hun huidige gebruik invullen, gewoon samen, aan de keukentafel. Dan krijgen ze een beetje een indruk wat het op kan leveren.”Wat is de belangrijkste tip voor bewoners?“Een warmtepomp is trager dan een cv-ketel. Heel veel schakelen tussen temperaturen is dus niet verstandig. Je kunt beter een constante temperatuur houden dan veel plussen en minnen gedurende de dag. Dus dat klassieke 's avonds naar 16 graden en 's ochtends weer naar 19, dat moet je niet doen.”Wat was voor jou het mooiste moment in dit traject?“Dat we eindelijk konden beginnen met het eerste complex. We hebben eerst een proef gedraaid in een appartementengebouw. Dat was eigenlijk de grootste uitdaging, maar het ging beter dan verwacht. Dat was wel heel erg fijn.”

Ze zijn elkaars concurrent én partner. En dat werkt prima, vertellen René Vanhommerig (van GrausBouw), Funs Jonkers (van Maasveste Berben Bouw) en Marco Tax (van Smeets Vastgoedservice). Sinds oktober 2024 zijn ze samen verantwoordelijk voor het onderhoud van onze 14.000 woningen. “We weten precies wie waar goed in is.” Een gesprek over vertrouwen, klemmende deuren en monteurs die ook een beetje sociaal werker zijn.Drie onderhoudspartijen die samenwerken, is dat niet gek? René: “We werken al jaren samen bij andere opdrachtgevers. Inmiddels kennen we elkaar zo goed, we hebben geen geheimen meer voor elkaar. We realiseren ons dat we van elkaar kunnen leren. We verschillen wel iets van elkaar, maar de gemene deler is dat we alle drie lokale partijen zijn met veel ervaring in onderhoud en renovatie bij corporaties.” Funs: “Wij van Maasveste werken bijvoorbeeld alleen al voor twaalf corporaties in Limburg. Maar je moet het zo zien: alles wat we op andere plekken leren, nemen we ook hier weer mee. Al die kennis en ervaring die we opdoen, kunnen we delen.” Marco: “Omdat we als onderhoudspartij met veel corporaties samenwerken, merk je dat we steeds meer ook een kennispartner worden.” Jullie zijn nu een paar maanden bezig, loopt het een beetje? René: “Eigenlijk gaat de samenwerking vanaf het begin al goed. Onderling, maar ook met ZOwonen. Dat begint, als je het mij vraagt, al bij de aanbesteding. Wat bijzonder is: ze hebben het helemaal alleen gedaan, zonder externe hulp. Ze hebben het goed voorbereid en er voldoende tijd voor uitgetrokken. Zoals ze het gepland hadden, zo is het ook gegaan. Dat is niet altijd het geval.” Funs: “Ook kregen we de kans om ons verhaal vooraf al goed toe te lichten. Dus alleen al het hele traject voorafgaand aan de gunning hebben we met z’n allen als heel positief ervaren. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst.”Maar jullie zijn toch ook concurrenten? Funs: “Klopt, maar we respecteren elkaar en hebben afgesproken dat we van elkaars personeel afblijven. Ik weet echt wel wie er bij Graus of bij Smeets werken, maar we gaan niet elkaars mensen benaderen. Dat is gewoon een ‘gentlemen’s agreement’.” Wat doet een onderhoudsmonteur eigenlijk? Marco: “Drie dingen. We doen reparatieonderhoud, dus als een deur klemt of een deurbel het niet doet, dan komen wij. We doen het mutatieonderhoud: als een bewoner de huur heeft opgezegd, zorgen wij dat de woning weer netjes in orde is. En we renoveren badkamers, keukens en toiletten.” Funs: “Vroeger was de monteur de timmerman. Die deed zijn klus en vertrok weer. Maar de maatschappij verandert en tegenwoordig wordt op sociaal vlak veel meer van onze mensen verwacht. We trainen ze bijvoorbeeld in het signaleren van dementie, onveilige situaties en huiselijk geweld. Soms zijn zij de enigen die nog achter de voordeur komen.” René: “Een heel aantal vindt dat leuk, maar er zijn ook monteurs die gewoon lekker met de handen willen werken. Dat is soms best lastig.” Wie van jullie krijgt de bewoner aan de lijn als ze bellen voor onderhoud? Funs: “De telefoontjes komen binnen bij ZOwonen. Die beoordeelt het verzoek en plant onze mensen in. Dat vraagt zeker in die eerste maanden om hele goede afstemming.” René: “Deze werkwijze is best bijzonder. Dit hebben wij bij andere samenwerkingen nog niet eerder zo gedaan. Het heeft ermee te maken dat ZOwonen zelf contact wil houden met de bewoner.” Hoe verdelen jullie het werk? René: “Ieder heeft z’n eigen deelgebied, elk een gelijk stuk van de taart. Waarbij we gekeken hebben naar logische afstand ten opzichte van onze bedrijfslocaties.” Marco: “We werken met vaste teams per werkgebied. Een monteur die vandaag bijvoorbeeld in de Kerkstraat komt, blijft in die wijk. Zodat hij die bewoners straks gewoon goed kent, wat de dienstverlening ten goede komt.” René: “En we werken volgens het principe: ‘one call does it all’. Als een bewoner belt met een probleem, moet dat in één keer opgelost worden. Dat klinkt simpel, maar het begint er al mee dat we de juiste man voor de juiste klus sturen. Dus niet de loodgieter als de timmerman nodig is. En dat ‘ie de juiste producten bij zich heeft en voldoende tijd om het op te lossen.”Marco: “In de implementatiefase is ook veel aandacht besteed aan het uniform maken van processen, werkwijzes, formulieren en dat soort zaken. Om dat over de regio’s heen zo gelijk mogelijk te maken.” Funs: “En je helpt elkaar ook. Als de een het druk heeft en de ander wat minder, dan geven we werk af of nemen het over, zodat ZOwonen in de basis een stabiele dienstverlening krijgt.” Ik begrijp dat jullie zelfs samen een kantoor gaan delen?Marco: “Ja, dat is wel uniek in de onderhouds - wereld. Het wordt een soort functionele uitvalsbasis waar iedereen die in de buurt is – uitvoerders, technisch beheerders, coördinatoren – even binnen kan lopen of er structureel kan werken.” Funs: “Door elkaar dagelijks te zien en spreken kun je echt leren van elkaar én elkaar leren kennen.” Dit is dus geen kort avontuur? René: “We hebben een contract getekend voor vijf jaar, met verlenging naar tien jaar als het goed gaat. Dat is echt bijzonder lang in onze wereld. Vier tot acht jaar hooguit, is gebruikelijk. We weten allemaal: als een van ons het niet goed doet, is er een risico dat de samenwerking uit elkaar valt.” Funs: “We zijn op plekken ook wel concurrent van elkaar, maar in een samenwerking waar we de komende tien jaar samen aan de bak willen, hebben we een gezamenlijk belang en een gezamenlijk doel. Juist dat geeft ons de mogelijkheid om langetermijninvesteringen te doen en onder andere te investeren in innovatie.” Vertel. René: “In ons werk denkt iedereen bij innovatie meteen aan gerecyclede tegeltjes en dergelijke. Maar zeker in de onderhouds - wereld kun je ook van innovatie spreken als je werkprocessen vernieuwt en verbetert. Ik denk dat we het vooral aan die kant moeten zoeken. Dat je efficiënter kan werken, dat je samen hetzelfde doet en dat je het beter doet dan ervoor.”Funs: “Je moet innovatie heel breed zien. We hebben in het verleden bijvoorbeeld wel filmpjes gepubliceerd zodat een bewoner zelf de deuren van zijn keukenkastje recht kan hangen. Niet omdat wij dat niet willen doen, maar het bespaart onder andere tijd in rijbewegingen. En vaklieden zijn schaars, dus alles wat de bewoner zelf kan doen, ook in het kader van zelfredzaamheid, kan innovatief zijn.” Wanneer zijn jullie tevreden?René: “Kijk, ik ben tevreden als we de juiste dingen doen. Niet dingen voor de show op het gebied van klimaat en duurzaamheid waar we de laatste jaren in Nederland met z’n allen zo mee bezig zijn. Als ik voor mezelf praat ligt het allemaal bij de bewoner. Die moet tevreden zijn. En ZOwonen natuurlijk.” Funs: “En onze eigen mensen, werkplezier is ook zeker belangrijk.” Marco: “Die tevredenheid wordt ook gemeten, en die metingen moeten gewoon groen zijn.”

“Het is een bijzondere vorm van samenwerking”, vertelt Ellen, teammanager Vastgoedbeheer en Onderhoud. Ze heeft het over de professionele samenwerking die we aangegaan zijn met maar liefst drie onderhoudspartners tegelijk.Een jaar voorbereiding“We hadden al partners, maar die contracten waren al meermaals verlengd. Het werd tijd om opnieuw te beginnen.” Ellen en haar team namen een jaar de tijd voor de voorbereiding van deze aanbesteding van dagelijks onderhoud. Bewust zonder hulp van externe consultants, om voeling te houden bij het hele proces van dit inkooptraject: “Dit hebben we volledig zelf gedaan”, vertelt ze. “We krijgen daar veel complimenten over uit de sector, maar het heeft wel wat bloed, zweet en tranen gekost.”Zorgvuldige selectiecriteriaHet vinden van de juiste partners was een zorgvuldig proces met duidelijke criteria. “We hebben eerst ons programma van eisen opgesteld”, vertelt Ellen. “We zochten geen traditionele aannemers die alleen maar ‘uurtje-factuurtje’ werken. We willen partners die met ons meedenken, die zichzelf durven beoordelen en transparant zijn over hun resultaten.”Negen presentaties op één dagNa een jaar voorbereiding volgde een intensieve selectiedag. Negen kandidaten presenteerden zich. “Het is moeilijk vergelijken, want de één blinkt uit in zijn presentatie en de ander heeft weer een sterke visie of hele goede mensen”, blikt Ellen terug.De selectieVia onderbouwde scorekaarten waarin kwaliteiten, kansen, risico’s en prijs werden beoordeeld, viel de keuze uiteindelijk op GrausBouw, Maasveste Berben Bouw en Smeets Vastgoed- service. “Om gezonde concurrentie te stimuleren, kozen we voor drie partners. Met z’n tweeën is er te weinig onderlinge competitie”, legt Ellen uit. “Met drie ontstaat er een gezonde drive om niet als slechtste uit de bus te komen. Bovendien: als er onverhoopt één uitvalt, hebben we nog twee partners die het werk kunnen opvangen.”De drie partners zijn behoorlijk verschillend en vullen elkaar goed aan. “Smeets kenden we al, zij zijn onze bestaande onderhoudspartner. GrausBouw beloofde een ‘Geen Gedoe Garantie’ en Maasveste is de jonge nieuwkomer die graag samenwerkt.”Uniek in NederlandEen van de dingen die bijzonder is aan deze samenwerking: De drie partners gaan samenwerken vanuit een gezamenlijk kantoor in Sittard. “Dat is uniek in de onderhoudswereld”, vertelt Ellen. “Als je elkaar dagelijks ziet, ben je eerder bereid tot samenwerking.”De ‘big bang’ op 1 oktoberDe overgang naar de nieuwe samenwerking was ook systeemtechnisch spannend. Op 1 oktober 2024 moest alles in één keer goed gaan: systemen moesten naadloos op elkaar aansluiten, van inkomende belletjes en doorkomende orders tot kloppende facturen. “We hadden de taart en de champagne al klaarstaan”, lacht Ellen. “Maar zou het systeem het ook doen? Het was een intensieve eindsprint.”Wat merken onze bewoners?“Het mooie is: als het goed is, merkt de bewoner er weinig van”, zegt Ellen. “We hadden al een hoge klanttevredenheid en die willen we minimaal behouden. Het belangrijkste is dat we een constante servicekwaliteit willen borgen voor onze bewoners: één telefoontje moet genoeg zijnm een afspraak te maken. One call does it all, noemen we dat. En als de monteur komt, moet het probleem in één keer opgelost zijn. Geen gedoe, geen tweedeafspraak. Oftewel: first time fixed.”ToekomstplannenDe partners tekenden voor vijf jaar, met optie tot verlenging met eenzelfde periode. “We gaan voor een langdurige samenwerking”, zegt Ellen. “Door die langdurige verbintenis hopen we niet alleen te kunnen innoveren, maar ookkosten te verlagen.” Er zijn al plannen voor de toekomst. “We willen een vergelijkbare aanbesteding doen voor het exterieur onderhoud, denk aan daken en gevels. Maar we wachten nog even. Eerst dit goed laten landen.”

Stadbroek; de Sittardse volkswijk waar het leven zich op straat afspeelt. Al 25 jaar wordt hier gerenoveerd, gesloopt en gebouwd. Maar een wijk vernieuwen gaat over meer dan alleen stenen stapelen. Het gaat over mensen, hun thuis en de ziel van een buurt. Drie bewoners delen hun ervaringen.Winand (75) woont al 68 jaar in Stadbroek. “Stadbroek heeft een groot gemeenschapsgevoel, het is een hechte gemeenschap. Ook al is het bijna allemaal nieuwbouw geworden, maar het zijn nog steeds dezelfde mensen die er wonen. Hier is het best gezellig. Ik ga denk ik pas weg tussen 6 planken.Oud en nieuwKinderen groeien op, gaan de wijk uit en daar komen weer nieuwe mensen voor in de plaats. Maar de kern blijft wel behouden, vooral in oud-Stadbroek vind ik. Waar je geboren en getogen bent, wil je toch niet weg. Hier komt mijn familie vandaan. Stadbroek betekent voor mij: Een gezellige jeugd. Ik heb altijd meegedraaid in het verenigingsleven, bij de voetbalclub geweest. Het is altijd gezellig. Gelukkig gaat het financieel met mensen wat beter. Echte armoede zien we bijna niet meer.TrotsVroeger had Stadbroek een beetje een slechte naam, omdat er ook wel eens heibel was hier. Dat is gelukkig niet meer zo. Vroeger als je hier vandaan kwam, werd er op je neergekeken. Dat merkte je heel goed, als je zei dat je uit Stadbroek kwam. Toen de flats hier nog stonden, leek het wel of niemand verantwoording nam voor de gebouwen en de omgeving. Nu heeft iedereen een eigen woning en ziet de hele wijk er netjes en opgeruimd uit. Je mag best trots zijn om er te wonen.KletsenHet ontbrak wel aan plekken voor mensen om elkaar te ontmoeten. Daarom ben ik blij met de activiteiten ie in de Kantine worden georganiseerd. Hier kunnen mensen uit de wijk en erbuiten elkaar ontmoeten onder het genot van een kopje koffie of verse soep. Hier zitten de mensen lekker te kletsen; ouderen jongeren, mensen van buitenlandse afkomst. Er is vanalles te doen hier. Iedereen is welkom en we amuseren ons altijd.”Goete (73) woont al 45 jaar in Stadbroek. “Mensen pakken zich goed samen hier. Het is een leuke buurt met winkels om de hoek. Er is heel veel veranderd in de jaren. Het is een stuk mooier geworden. Met de speeltuin en de Kantine die ernaast ligt, is de wijk er echt op vooruit gegaan. Ik heb eerst altijd aan de Tudderenderweg gewoond en nu aan de Jeroen Boschstraat. Onze kinderen zijn hier geboren en ik ben niet zo’n verhuizer, dus zijn we er altijd blijven wonen.Ik vind dat er meer van dit soort initiatieven, zoals de activiteiten in de Kantine, moet komen in de wijk. Als dit bijvoorbeeld in ons eigen gebouw zou zijn, wat ook van ZOwonen is, dan konden we onze huisgenoten veel makkelijker leren kennen. Ik vind het erg fijn hier in de Kantine. Mijn man is blij dat hij elke week weer kan gaan. Hij verheugt zich er steeds op. Hij vraagt al aan mij: “Welke dag is het? Kunnen we weer gaan vandaag?”Annie (75) woont al 75 jaar in Stadbroek. “Ik woon hier al mijn hele leven en ga ook nooit meer weg, zelfs als mijn man wil verhuizen haha. Ik weet het nog goed van vroeger. Met een hele hoop vriendjes en vriendinnetjes spelen op de Schwienswei en ravotten op de bevroren beek. De Schwienswei is nog steeds een heel fijn wandelgebied. Jammer dat de paadjes niet zijn geasfalteerd. Dan zouden ouderen met een rollator of ander hulpmiddel ook kunnen genieten van de natuur.Ik vind Stadbroek een heel mooie wijk. Het is gezellig en sociaal. Het pakt zich goed samen hier. Je kan contact leggen. met heel veel mensen, in de winkel kom je altijd bekenden tegen. Dat is leuk. Nu met de nieuwbouw komen er heel veel nieuwe mensen deze kant op. Dat steeds meer mensen voor Stadbroek kiezen om te wonen, vind ik een heel goed teken.Wij hadden verwacht dat we uit de vernieuwde wijken wat meer aanloop zouden hebben in de Kantine. Dat is nog niet gebeurd, maar als mensen werken en kinderen hebben, dan krijgen wij die aanloop ook niet. Toch waarderen mensen de initiatieven in de Kantine wel.Maandag is soepochtend, dinsdag altijd gezellig samenkomen met die oudjes hier, woensdag is voor de jeugd. Hier wordt vanalles voor kinderen gedaan, bijvoorbeeld eieren verstoppen met Pasen. Elke maand hebben we de buurtmaaltijd en nog allemaal losse activiteiten. Vroeger werd dit een achterbuurt genoemd. Nu willen mensen graag naar Stadbroek komen, omdat het zo goed vernieuwd is. Dat vind ik toch wel mooi. De Rembrandstraat,Tudderenderweg, de vroegere Sint Jozefstraat, ze zijn allemaal helemaal vernieuwd. Wel vind ik het van sommige gevels jammer dat ze weg zijn. Ik had graag gezien dat gevels waren blijven staan, zoals in Limbrichterveld. Dan was de vroegere sfeer wat meer gebleven, maar je kan niet alles hebben. Over het algemeen zijn alle veranderingen ten goede gekomen aan de wijk. Ik ga hier nooit meer weg. Vroeger bleef ik voor mijn ouders in de wijk wonen, maar zij zijn er niet meer en ik blijf toch.”

Een vak leren? Arbeidskinderen in Sittard gingen in de 19e eeuw vaak alleen in de winter naar school. Met de opkomst van de mijnen vond rector Jacobs (B&W) dat het tijd werd voor meer vakonderwijs. De gemeente was vóór maar wilde niet het initiatief nemen. De Burgemeester steunde de plannen en de gemeentesecretaris zorgde o.a. voor een deel van de grond, gelegen aan de Rijksweg Zuid/hoek Agricolastraat. In 1916 was de oprichtingsvergadering van de “Vereeninging Ambachtschool voor Sittard en Omstreken”. Rector Jacobs werd voorzitter. De rest is geschiedenis.Een verhaal dat niet verloren mag gaan, net als het kenmerkende gebouw dat daarbij hoort. Daar gaan wij samen met gemeente Sittard-Geleen en Van Wijnen voor zorgen. De oude Ambachtsschool wordt omgetoverd tot een woongebouw met 63 sociale huurwoningen en 11 midden huurwoningen met parkeerruimte. Het monumentale karakter blijft behouden. Tijdens vastgoedbeurs PROVADA ondertekenden we de overeenkomst voor de herontwikkeling. De start van een gave nieuwe uitdaging. Stay tuned!

“Stadbroek is bijzonder”, zijn Raoul, Charon en Carla van team Leefbaarheid met elkaar eens. “En wij zijn daar vooral als er problemen zijn”, valt Raoul maar gelijk met de deur in huis. “Wij komen zeg maar geen bloemetjes brengen.” Toch heeft deze wijk een speciaal plekje in het hart van de drie. Want Stadbroek heeft een heel eigen cultuur, eigen regels en gewoontes, waar je vanzelf van gaat houden. “Het is een hele hechte gemeenschap”, vertelt Carla, die twintig jaar gepassioneerd als woonconsulent in de wijk werkte en inmiddels met pensioen is. “Generaties lang wonen dezelfde families daar al.”“Je moet van goeden huize komen om ertussen te komen als je van een andere wijk af komt”, lacht Raoul, die samen met Charon het stokje van Carla overgenomen heeft. “Daar staat tegenover dat nieuwe bewoners die in de knel zitten hier met open armen worden ontvangen. Het is in die zin een veerkrachtige wijk, waar nieuwe gemeenschappen snel in opgenomen worden. Dat gebeurde de vorige eeuw met de Molukse gemeenschap. Tijdens de herstructurering kwamen daar ook mensen uit andere volksbuurten bij. En meer recent bijvoorbeeld ook mensen die hun eigen land door oorlog hebben moeten verlaten.”Saamhorigheid“We proberen met verschillende initiatieven de saamhorigheid te versterken, want dat is bij uitstek de kracht van de wijk. Van oliebollenacties tot tegelwippen, je kunt het zo gek niet verzinnen”, vertelt Charon. “We betrekken kinderen bij de nieuwbouw door hen de bouwdoeken te laten ontwerpen en zelfs de honden uit de wijk werden gefotografeerd om als ‘bewaking’ op de bouwhekken te prijken.”“Ze kennen een rijke geschiedenis van ruilhandel, en dus wederkerigheid. Doe jij dit voor mij, dan doe ik dat voor jou”, vertelt Carla. “Wij spelen daarop in met de jaarlijkse snuffelmarkt”, vult Charon aan. “Mensen zitten dan allemaal in hun voortuin om spullen te verkopen. De buren komen kijken en er ontstaat een praatje. Sommigen hebben niet eens iets te verkopen. Het gaat om het samenzijn.”Met een nieuw, interactief spellenparcours op de Rembrandtstraat wordt geprobeerd om de kinderen weer naar buiten te krijgen, samen met hun ouders. “We doen veel om de jongere generatie mee te nemen om de cultuur van de wijk behouden. Want uiteindelijk moet de jeugd het stokje weer overnemen”, legt Raoul uit. In een poging verveelde jongeren te betrekken, is het oude voetbalveldje met kantine omgetoverd tot ontmoetingsplek, maar dat trekt vooralsnog de oude garde aan. “Bewoners komen daar koffiedrinken en wekelijks wordt er soep met broodjes geserveerd.”Vertrouwen winnen“Het belangrijkste is dat je doet wat je zegt”, legt Carla uit, “want alleen dan bouw je vertrouwen op.” Ze verteltover het veilige buurtenteam dat jaren geleden actief was in de wijk. “We zaten elke week met allerlei partijen bij elkaar, waaronder de opbouwwerker, de gemeente, de politie en de collega’s van ZOwonen. Twee keer per week liepen we allemaal samen een rondjedoor de wijk. De mensen herkenden je en kwamen bij je, met hun problemen én met complimenten.”Die persoonlijke aanpak werkt nog steeds het beste, weet Raoul, maar het moet wel bij je passen. “Mensen zijn hier niet op hun mondje gevallen. Je moet directe communicatie niet schuwen. Daar staat tegenover dat je in andere wijken soms alles moet uitleggen en je het gevoel krijgt dat je je overmatig moet verantwoorden. Hier waarderen ze eerlijkheid, ook als het antwoord ‘nee’ is.” “Het is eigenlijk heel simpel. Als je hier komt werken, moet je gewoon jezelf zijn,” vat Raoul het samen. “Geen rolletjes spelen.”Nieuwe tijdenDe veranderingen in de maatschappij zijn voelbaar in de wijk. Waar vroeger iedereen elkaar op straat tegenkwam, gebeurt dat nu vooral in en rondom de supermarkt. De wijk heeft goede voorzieningen: een Lidl, Plus, bloemenwinkel en diverse snackbars en beautysalons. bloemenwinkel en diverse snackbars en beautysalons.“Die zijn ontzettend belangrijk voor de leefbaarheid”, vertelt Charon. “Zo kunnen mensen in de wijk blijven wonen, ook als ze wat ouder worden.”“Die generatie die echt nog dingen voor andere mensen in de wijk wil doen, wordt ouder”, ziet Raoul. “En de nieuwe generatie pakt dat niet automatisch op.” Toch zijn er ook successen: de basisschool is ondanks lage instroom uit de wijk langer open kunnen blijven. Dat is voor Stadbroek belangrijk.Hoewel oude woningen gerenoveerd zijn of plaats hebben gemaakt voor nieuwbouw, bestaat ongeveer driekwart van de bewoners nog steeds uit ‘echte Stadbroekers’. En dat vindt het team alleen maar positief. “Wij hopen dat het hart van Stadbroek blijft kloppen”, zegt Raoul, “want een wijk vernieuwen is één ding, maar het karakter van een volkswijk, dat is nu juist de kracht, en díe wil je behouden.”

De een zegt: ‘geef me die voorrangscode maar’, de ander roept: ‘kom me maar halen met de sloopkogel, ik ga niet weg!’ - de reacties op een aangekondigde sloop lopen uiteen in de Sittardse volkswijk Stadbroek. Estelle, Hanneke en Ine, onze ‘verhuisspecialisten’, hebben het allemaal al meegemaakt. Als consulenten Bijzonder Beheer begeleiden zij bewoners die noodgedwongen moeten verhuizen. Ze zijn betrokken vanaf de aankondiging dat er gesloopt gaat worden, tot het moment dat de allerlaatste bewoner de sleutel inlevert.Mensen zijn niet van steenEen huis is veel meer dan vier muren en een dak. Sommige bewoners wonen er al vijftig jaar, en er zijn bewoners die van hun woning een waar paleisje gemaakt hebben. “Het is geen Excellijstje waar je invult ‘jij woont nu hier en ik verplaats je wel naar daar. Het gaat om hun thuís”, benadrukken de vrouwen. “Je moet je realiseren wat je van mensen vraagt. Een verhuizing geeft veel stress en onzekerheid. Mensen zijn gehecht aan hun buurt en hun socialenetwerk, zeker in een hechte volkswijk als Stadbroek waar iedereen elkaar kent. Sommige gezinnen hebben grote zorgen, en dan komt daar nog eens zo’n verhuizing bovenop.”Van brief naar bewonersbijeenkomstDe communicatie richting bewoners is in de loop van de jaren flink veranderd. Vroeger kregen bewoners simpelweg een brief in de bus. Nu wordt een sloopbericht altijd persoonlijk toegelicht tijdens een bewonersbijeenkomst. Daarna volgen huisbezoeken en wekelijkse inloopspreekuren. Want juist achter de voordeur, tijdens een kopje koffie, hoor je wat mensen écht nodig hebben. “We kijken wat mensen zelf kunnen en waar ze hulp bij nodig hebben. Het gaat om verbinding maken en behouden. Want dat hebben we onderhand wel geleerd: het belang van continue communicatie, zelfs als er ogenschijnlijk niets te melden is.”Niet met lege handenDe verhuisperiode binnen een aangekondigd sloopproject duurt gemiddeld drie jaar. “In die tijd zoekt de bewoner een nieuwe woning op basis van zijn wensen en het beschikbare aanbod. De een verhuist snel, de ander heeft meer tijd nodig om het nieuws een plekje te geven. Hiervoor hebben we met huurders­ organisaties een Sociaal Plan afgesproken. Daar staat onder meer in dat mensen met voorrang kunnen verhuizen en een financiële tegemoetkoming voor de verhuiskosten krijgen”, vertellen Estelle, Hanneke en Ine.“Sinds juli 2020 maken we gebruik van de website thuisinlimburg.nl voor het verhuren van onze woningen. En daar adverteren ook bijna alle andere Limburgse woningcorporaties hun vrijkomend woningaanbod op. Daarom kunnen bewoners met voorrang óók reageren op woningen buiten ons werkgebied. Dat vergroot de kansen voor mensen die bijvoorbeeld vanwege werk of familie liever buiten ons werkgebied willen wonen.”UitdagingRegelmatig horen Ine, Hanneke en Estelle achteraf: ‘had ik die verhuizing maar eerder gedaan!’ Het is natuurlijk een uitdaging om alle mensen naar tevredenheid te herhuisvesten. Toch lukt het iedereen nog altijd om een nieuwe woning te vinden. En vrijwel iedereen is uiteindelijk blij met de nieuwe woning. Ze vergelijken hun werk een beetje met de film The Wizard of Oz. “Wij zijn de dames die bewoners over die Yellow Brick Road naar hun nieuwe thuis leiden. De bewoner maakt zelf de keuze en wij denken graag met ze mee. Want ondanks alle veranderingen de afgelopen 25 jaar, staat één ding als een huis: wij vinden de mensen nog altijd belangrijker dan de stenen.”

Welkom in Stadbroek, de Sittardse volkswijk waar het leven zich op straat afspeelt. Al 25 jaar wordt hier gerenoveerd, gesloopt en gebouwd. Maar een wijk vernieuwen gaat over meer dan alleen stenen stapelen. Het gaat over mensen, hun thuis en de ziel van een buurt. Hoe behoud je het karakter van een wijk terwijl je de bebouwing klaarmaakt voor de toekomst? Drie verhalen over een grootschalige ­ wijk­ vernieuwing, vertelt door de mensen die er al die jaren hun hart en ziel in leggen.Je moet een wijk niet te snel willen veranderenHet is een megaproject dat 25 jaar in beslag nam: de wijkvernieuwing van Stadbroek. Op dit moment wordt de aatste hand gelegd aan de renovatie van 38 eengezinswoningen aan de Pieter Breughelstraat en dan is de wijk af. Of toch niet? Een gesprek met opzichters Thomas en Wim over renovatie, sloop, nieuwbouw en de ongeschreven regels in een typische volksbuurt.“De Breitnerstraat, in de volksmond ‘de Ranch’ was als eerste aan de beurt”, vertelt Wim. “Die hebben we in 1997 gesloopt.” Het was het startschot van een grootschalige wijkvernieuwing.Volksbuurt“Stadbroek is van oudsher een typische arbeiderswijk, met eigen normen. Er gebeurden dingen die soms op het randje zaten van wat door de beugel kan en wat je zag en hoorde, bleef in de wijk. Niemand werd verlinkt, anders kon je net zo goed gelijk verhuizen”, vertelt Wim, die na 43 jaar trouwe dienst volgend jaar met pensioen gaat. “Daar staat tegenover dat het ook een hele hechte, gezellige wijk is, waar je bijna vanzelfsprekend gewoon achterom loopt”, vervolgt hij. “In sommige opzichten was ik vaak liever hier, dan in de zogenoemde nette wijken. Het is geen gemakkelijke wijk, maar hier weet ik precies waar ik aan toe ben. Je gaat er ook een beetje van houden.”Renoveren of slopen?De transformatie van Stadbroek was een complexe puzzel die in fases werd uitgevoerd. “Je kunt niet zomaar een hele wijk tegelijk aanpakken”, legt Wim uit. Thomas: “Per blok stonden we voor de keuze: gaan we renoveren of slopen? Dat is een cruciale beslissing, want de renovatie van een woning staat gelijk aan een levensduurverlenging van 40 jaar.” De gerenoveerde woningen krijgen een flinke upgrade. “Onze focus ligt op moderniseren en verduurzamen. We investeren gigantisch in nieuwe daken, isolatie, kozijnen, dat werk”, somt Thomas op. “Het wooncomfort gaat er daarmee enorm op vooruit, maar je ziet er aan de buitenkant helaas relatief weinig van.” Wim, lachend: “Bewoners willen soms liever een nieuwe deurkruk of een ander kleurtje op de muur.”Respect moet je verdienenWim: “Bij een woningontruiming vanwege bijvoorbeeld huur­ achter­stand had ik 25 jaar geleden soms vier man nodig: één voor de bewoner, de rest voor de vijftig boze buurtbewoners die achter mij stonden te protesteren. Tegenwoordig staan bewoners niet meer achter, maar naast ons”, vertelt hij. Dit heeft hij voor elkaar gekregen met deze aanpak: “Je moet doen wat je zegt en zeggen wat je doet. Veel mensen hebben een antenne voor dubbele agenda’s.” Thomas: “Maar als je eenmaal het vertrouwen gewonnen hebt, dan geldt dat voor de rest van je leven. Ik kom nu, 20 jaar later, bij diezelfde mensen aan huis en ze kennen me nog. Die ‘kleine dikke van de woningvereniging’, ben ik dan. En dan is het ijs al gebroken.”Nieuwbouw & herstructureringDe woningen van vroeger, maakten plaats voor eigentijdse woningen. Wim: “We bouwen nu met meer variatie en zijn soms van drielaagse naar gelijkvloerse bouw gegaan. De uitstraling is veel vriendelijker geworden.”Gaandeweg leren ze zelf ook bij. “We dachten: elk huis een voortuintje, dat wordt mooi”, vertelt Thomas. “Tot de bewoners zeiden: dat willen we helemaal niet.” Dat blijkt een waardevolle les: praat mét bewoners, niet over ze. De vernieuwing gaat verder dan alleen woningen. “We hebben samen met de gemeente complete straten anders ingericht”, vertelt Thomas. Door de wijk anders in te richten, zien ze dat ongewenste activiteiten ook afnemen. “We verlegden wegen en voegden groenstroken en speeltuinen toe op plekken die voorheen bijvoorbeeld uitnodigden om afval te dumpen. Maar altijd alles in overleg met bewoners en de gemeente.”Een wijk is nooit afWim: “Je hebt als corporatie een verplichting om voeling te houden met de bewoners en de omstandigheden in de wijk. Ik denk dat het ook een beetje hoort bij ‘goed rentmeesterschap’. En je moet blijven investeren, anders heb je over 25 jaar weer hetzelfde probleem. Toch moet je een wijk ook niet te snel willen veranderen. Mensen moeten ook het vertrouwen krijgen dat er iets goeds gaat gebeuren.”Vandaag is de oude volksbuurt klaar voor de toekomst, zonder zijn karakter te verliezen. Thomas: “Op maandag­ ochtend staat menig bewoner nog steeds buiten ramen te lappen met Nederlandse hits die uit de radio schallen. Dat is toch mooi?” Samen met al onze collega’s blijven we werken aan de wijk, want één ding is zeker: een wijk is nooit af, er gebeurt altijd van alles en daar blijven we op in spelen.

Het kan een keer gebeuren: het lukt je niet om de huur op tijd te betalen. Vanaf juli ontvang je dan een betalingsherinnering via Mind2pay.Vanaf juli maakt ZOwonen gebruik van een nieuw systeem voor de huuradministratie. Het systeem heet Mind2Pay en regelt onze huuradministratie goed en snel. Dat bespaart ons veel tijd. Dat is fijn, want zo hebben we meer tijd voor persoonlijk contact met huurders die onze hulp nodig hebben. Huurders die de huur altijd op tijd betalen, merken niets van Mind2Pay.  - De SMS-berichten worden verstuurd vanaf +31 97 058 018 894- De mailtjes worden verstuurd vanaf [email protected] De huurders worden door de belrobot gebeld vanaf 088 - 001 66 21Tip: sla deze telefoonnummers en het e-mailadres op in je telefoon. Zo komt een e-mail van Mind2Pay niet in je spam terecht, en herken je de telefoonnummers als je gebeld wordt. Wat is een belrobot? Bij een belrobot krijg je een telefoontje waarbij je een ingesproken bericht van Mind2Pay hoort. Je kunt de belrobot laten weten dat je de huur meteen betaalt, of om een sms of e-mail met betalingsgegevens vragen. Wil je liever met een medewerker praten? Daar kun je daar ook voor kiezen. Wanneer je niet kunt opnemen, belt de robot later nog een keer.  Wat kun je doen bij een huurachterstand?Kijk op de pagina Huurachterstand | ZOwonen.com wat je kunt doen als je betaalproblemen hebt.

Onze bewoners verdienen medewerkers die elke dag met hart en ziel voor hen klaarstaan. Mensen zoals Dylana, die verder kijken dan regels en systemen en altijd de mens achter de woningzoekende zien. Die zich inzetten om juist in deze krappe woningmarkt maatwerk te leveren. Want hoewel een thuis begint met een dak boven je hoofd, gaat het uiteindelijk om veel meer. Het is de basis van waaruit mensen zich kunnen ontwikkelen. In deze rubriek laten we zien hoe onze medewerkers zich inzetten om dat thuisgevoel voor onze bewoners mogelijk te maken - een missie die voor velen van hen veel verder gaat dan gewoon werk. Het is levenswerk.Tijdens haar opleiding tot evenementenmanager werkt Dylana (29) op een tropisch eiland waar ze onder andere luxe bruiloften organiseert. “Supermooi natuurlijk op zo’n prachtige locatie. Maar het was ook keihard werken. Ik maakte soms dagen van 16 of 18 uur.” Nu verdeelt ze schaarse woningen in Limburg op een zo menselijke, eerlijke en transparant mogelijke manier. Voordat ze aan de slag ging bij woningcorporaties wist ze niet eens wat dat inhield. “Ik had nog nooit gehoord van de volks- huisvesting. Mijn ouders hadden een koopwoning en toen ik studeerde, woonde ik nog thuis. Het was een compleet nieuwe wereld voor me.”KeerpuntVan exclusieve feesten op Curaçao, naar het verdelen van woningen in Limburg, het contrast kan niet groter. De ommezwaai komt nadat ze tijdens haar studie als vrijwilliger aan de slag gaat in een opvanghuis voor gehandicapte meisjes in Sri Lanka. “Helaas is het daar nog steeds zo dat gehandicapte kinderen worden verstoten door hun familie. De eerste weken waren mega-onwennig. Ik had nog nooit met gehandicapten gewerkt en het was een veel maatschappelijkere opdracht dan die op Curaçao. Maar de waardering die ik ervoor terugkreeg, gaf mij zoveel meer voldoening dan mijn werk in de keiharde evenementenwereld. Ik zat veel lekkerder in mijn vel.”De dagelijkse realiteit van woningnoodNu, acht jaar later, staat ze als teammanager Verhuur met haar collega’s voor een immense uitdaging: het eerlijk verdelen van te weinig woningen. “Bij appartementen ontvangen we denk ik gemiddeld 300 reacties. Bij gezinswoningen zitten we over de 500 reacties. En je kunt steeds maar één iemand blij maken.” Die realiteit is hard. Voor elke bezichtiging worden vijf tot tien kandidaten uitgenodigd. “Bijna iedereen die aanwezig is, zit wel op een of andere manier in een schrijnende situatie. We merken dat de spanningen oplopen. Je ziet dat mensen elkaar gaan aanspreken van: ‘welk nummer ben jij? O ja, ik sta boven jou. En ik ga deze woning nemen. Dus eigenlijk ben je hier voor niks.’ Vroeger waren die bezichtigingen het leukste deel van ons werk. Maar we zien dat mensen steeds harder worden door de toenemende woningnood.”DakloosDylana weet ook niet hoe ze zou reageren als ze in zo’n situatie terecht zou komen. Na een relatiebreuk moest ze zelf weer terug naar haar ouders. “Dan zeiden mijn collega’s grappend: ‘eigenlijk ben jij nu ook dakloos.’ Maar dat is niets vergeleken met de situatie waar sommige bewoners in verkeren. Ik had destijds tenminste nog een warme plek om naar terug te keren en een dak boven mijn hoofd.”Oorzaken van de woningcrisisDe woningcrisis heeft vele oorzaken. Denk bijvoorbeeld aan de stijgende prijzen van koopwoningen, waardoor mensen minder snel doorstromen van een huur- naar een koopwoning. En de samenleving verandert. “Zo zien we steeds meer eenpersoonshuishoudens, bijvoorbeeld na een scheiding. Het gevolg? Je hebt veel meer woningen nodig. En die effecten waaieren uit. Ook zien we dat jongeren langer thuis blijven wonen, omdat ze simpelweg geen woning kunnen vinden.”Oplossingen met keerzijdes“Met ons woonruimte-verdeelbeleid proberen we als woningcorporatie oplossingen te vinden. Zoals voorrang voor gezinnen bij eengezinswoningen. Maar elke regel heeft een keerzijde. Met iedere regel die je maakt, zorg je eigenlijk ergens anders wel weer voor een probleem.” Zo kunnen jonge stellen die een gezin willen starten moeilijker aan een ­ een­ gezinswoning komen. “‘Moeten we dan eerst een kind krijgen voordat we kunnen verhuizen?’, zeggen ze dan. Ik begrijp die frustratie. Net als mensen die nog geen 65 zijn maar wel vast met vooruitziende blik kleiner willen gaan wonen. Die komen in eerste instantie niet in aanmerking voor onze woningen die we adverteren met voorrang voor 65+ers. Maar daarmee komt die eengezinswoning dus ook niet vrij.”Buiten de lijntjes kleurenToch zitten Dylana en haar collega’s niet stil. Tussen alle regels en systemen door, blijven ze zoeken naar menselijke oplossingen. “Het systeem zegt vaak nee. Daarom ontwikkelen wij onze eigen creatieve woonconcepten, zodat we toch een oplossing hebben voor actuele woonvraagstukken. Bij deze bijzondere woonconcepten hanteren we een complex-specifiek inplaatsingsbeleid. Dit is mogelijk omdat het nieuwbouwprojecten zijn. En daarmee hebben we per keer een veel groter volume aan woningen om het verschil mee te maken, dan de losse woningen waarvan de huur wordt opgezegd en die via de website van Thuis in Limburg weer het proces ingaan. Bovendien is er bij dit soort bijzondere woonconcepten ook meer ruimte voor persoonlijke benadering. Waarbij we echt even kunnen luisteren naar bewoners en kunnen vragen ‘wat heb jij nodig, waar pas jij het best?’ Vanuit die hoedanigheid is bijvoorbeeld De Gyselaar ontstaan, een appartementen­ complex waar jongeren en ouderen gemengd samenwonen en elkaar ondersteunen. Of Het Palet, een oud kantoorpand dat wordt omgebouwd voor mensen die om diverse redenen tussen wal en schip dreigen te vallen.”Dromen van verbindingDylana’s menselijke benadering is haar kracht. “Voor mij is iedereen gelijk. Of je nu een supergoed inkomen hebt als advocaat of met een uitkering thuis zit. Het zegt niks over wie je bent als persoon.”Net als vroeger in Sri Lanka, waar buren papaja’s uit eigen tuin bij elkaar langsbrachten, droomt ze van meer verbinding. Het contrast met Nederland is groot. “Als je in een krantenkop ziet staan dat er een lijkvinding is geweest in een woning, en dat die persoon pas na zes maanden is gevonden, dan raakt me dat. Die persoon heeft toch ook buren gehad? Of bekenden? Of op z’n minst verre familieleden?”Toch wil Dylana voor geen goud meer weg uit Sittard. “Ik ben geworteld in Limburg, met een blik op de wereld. Áls ik hier ooit zou vertrekken, is dat om echt weg-weg te gaan, naar het buitenland. Maar verder is dit absoluut mijn plek. Ik gun iedereen die hier zijn thuis heeft of wil maken, een fijne woning.”

Afgelopen week zijn op de 10 verdiepingen tellende Teniersflat in Geleen-zuid 2 warmtepompen geplaatst is de eerste keer dat deze grote collectieve warmtepompen op een dak geplaatst worden. Ze gaan 99 appartementen van warmte voorzien. Elke warmtepomp heeft een gewicht van ca. 15.000 kg. Bewoners korte tijd uit woningDe bewoners van de direct onderliggende appartementen moesten tijdens het plaatsen van de warmtepomp voor korte tijd hun woning verlaten. Ze werden opgevangen door medewerkers van Heijmans en ZOwonen en voorzien van een kopje koffie met vlaai.De plaatsing is goed verlopen. Vanaf half mei sluiten we de pompen aan op de installaties in de woningen. De komende winter gaan de bewoners deze nieuwe manier van verwarmen in combinatie met de duurzaamheidsmaatregelen merken aan hun energierekening.Onderdeel renovatieHet plaatsen van de warmtepomp is onderdeel van de grootschalige renovatie die de Teniersflat ondergaat. Naast het feit dat de flat van het gas af gaat en volledig geïsoleerd wordt, krijgt de flat een compleet nieuwe uitstraling door nieuwe puien, nieuwe balkon- en galerijhekken en een grotere entree. Eind van dit jaar is de flat helemaal klaar. Hoogbouw Jos Klijnenlaan volgt Inmiddels zijn we ook begonnen aan de vergelijkbare renovatie van de Jos Klijnenflat (133 appartementen) aan de overkant van de Teniersflat. Ook deze flat krijgt dit najaar warmtepompen (3) op het dak.  

Bewoners weer op eigen benen helpen en een actieve rol in de samenleving geven. Dat doen we middels Kom'mit on Tour.  Donderdag 15 mei is het zover: een nieuwe editie van Kom'mit on Tour. Bewoners ervaren hoe het is om actief te zijn op de arbeidsmarkt. We gaan samen met anderen op pad in Sittard-Geleen om verschillende soorten werk te ontdekken. Van de zorg, bouw, schoonmaak tot de horeca. Het is de ideale kans om erachter te komen wat voor werk het beste bij iemand past. Wij beloven dat het een te gekke dag wordt waarop deelnemers nieuwe mensen leren kennen. Wie weet is het de eerste stap naar een baan en een nieuwe toekomst! Wij zorgen voor vervoer, een lekkere lunch en een leuke afsluiting van de dag. We organiseren deze activiteit samen met Kom'mit, Vidar en diverse lokale en regionale werkgevers. Wil je deelnemen? Kijk voor meer informatie en het aanmeldformulier op https://www.vidar.nl/on-tour.

Eerste bewoners vinden hier een nieuw thuisHet oude BLG kantoor aan de Jos Klijnenlaan 288 heeft het afgelopen jaar een transformatie ondergaan van kantoorfunctie tot maatschappelijk functie. Een verbouwing tot 43 appartementen. Van studio’s tot 2 slaapkamerappartementen. Voor een brede groep mensen. De eerste bewoners nemen nu hun intrek waardoor er weer reuring komt in het oude maar vernieuwde gebouw. Voordat alle bewoners hun intrek namen, stelden we het gebouw voorafgaand kort open voor onze samenwerkingspartners en direct omwonenden. De opkomst was groot en de reacties waren enthousiast.Het gebouwTot medio 2023 huisvestte in dit gebouw BLG Wonen. Na aankoop heeft Tenzin Vastgoed in ongeveer 1 jaar tijd de transformatie gedaan waarna het pand via turnkey aan ons is overgedragen.Door de vroegere huisvesting van BLG, die is opgericht om met name de mijnwerkers een kans op een eigen woning te bieden, is het mijnverleden onlosmakelijk verbonden met dit gebouw. Dit mijnverleden laten we in het gebouw terugkomen.De appartementenDe 43 appartementen variëren van studio’s tot 2 slaapkamerappartementen. Ze zijn allemaal ingericht met een keuken inclusief apparatuur en raambekleding. Dit laatste vanwege de vele raampartijen. Om kosten te besparen voor de bewoners én voor de uitstraling van het gebouw.Het woonconceptIn het nieuwe woongebouw creëren we een woonvorm voor een brede groep mensen. Van jongeren die niet meer thuis kunnen wonen tot ouderen die eenzaam zijn en een sociale behoefte hebben. Van mensen die door oorlog hun land hebben moeten verlaten tot mensen die in scheiding zijn en waarvan de kinderen een goede thuisbasis nodig hebben. Dit zijn veelal mensen die tussen wal en schip vallen en niet passen in de standaard systemen voor het krijgen van huisvesting.Ze hebben allemaal gemeen dat ze in een fase van hun leven zitten waarbij het wonen in een rustige omgeving met mensen die elkaar begrijpen heel belangrijk is. Wonen in dit woongebouw creëert kansen om weer vooruit te kijken. Eerst tot rust komen en van daaruit werken aan een nieuwe start.Deze bewoners worden grotendeels geworven door onze samenwerkingspartners.OntmoetenDoor het praktisch maar stijlvol inrichten van drie ontmoetingsplekken (op elke woonlaag 1) verwachten wij dat bewoners elkaar gaan vinden. Om gewoon samen te zijn, hun verhaal te delen of  creatief bezig te zijn. Naast deze ontmoetingsplekken is ook gekozen voor een wasbar. Niet alleen een praktisch gegeven. Bewoners hoeven namelijk geen wasmachine aan te schaffen. Maar ook een natuurlijke plek voor een gesprek met medebewoners. De enorme tuin met parkeerplaatsen aan de achterkant van het gebouw biedt ook nog legio mogelijkheden tot ontmoeten. De tuin gaat nog op de schop. Ook deze wordt praktisch ingericht en deels in samenwerking met de bewoners opgetuigd. Een gezamenlijke groentetuin, een speelplek, een relaxplek. Wij staan open voor de ideeën. Zolang het maar van de bewoners zelf komt.

Woningcorporaties: wetsvoorstel Mona Keijzer is volstrekt onrealistisch“Afschaffen voorrang voor statushouders lost woningnood niet op”De 22 Limburgse woningcorporaties zijn unaniem negatief over het wetsvoorstel van  Minister Mona Keijzer waarmee ze de voorrangsituatie voor statushouders wil laten vervallen. Op basis van dat voorstel mogen gemeenten statushouders geen voorrang meer geven op een sociale huurwoning. De corporaties achten het voorstel volstrekt onrealistisch en vrezen dat de voorgestelde verandering grotere problemen creëert dan het oplost.Amper verdringingMet het voorstel wil de minister lucht brengen in de heersende woningnood. De feitelijke cijfers schetsen echter een ander beeld. In de afgelopen jaren werd in Limburg slechts 5 tot 7 % van de sociale huurwoningen toegekend aan statushouders. Van noemenswaardige verdringing door statushouders is dan ook geen sprake. Janine Godderij, bestuurder van ZOwonen: “De oplossing voor oplopende wachttijden in sociale huurwoningen is door er meer te realiseren en dit vanuit de overheid actief te ondersteunen, niet door een groep mensen de dupe te laten worden van wisselend overheidsbeleid. De overheid heeft immers jarenlang amper oog gehad voor het goed functioneren van de woningmarkt en probeert nu met wetsvoorstellen zoals deze de publieke opinie te beïnvloeden, terwijl het beschermen van haar bewoners – alle bewoners-  een van de primaire taken van de overheid is.”Moreel appèlDe woningcorporaties zijn er allereerst voor de meest kansarmen en daartoe behoort zeker ook de groep statushouders. Wim Hazeu, bestuurder van Woonpunt: “De corporaties zijn ooit opgericht voor de meest kwetsbare groepen en het is nog altijd onze rol om er juist voor deze mensen te zijn. Deze groep verdient voorrang om een passende woning te vinden en we doen een moreel appèl op de minister om deze voorrangspositie overeind te houden.” Onrealistische oplossingenDe oplossingen voor statushouders die het kabinet noemt, noemen de corporaties unaniem onrealistisch en men vreest negatieve effecten. Allereerst is kopen of duur huren onbereikbaar voor de meeste statushouders. Daarnaast erkent de overheid zelf dat dit wetsvoorstel, net zoals bij arbeidsmigranten, kan leiden tot uitbuiting. De effecten daarvan landen dan vooral in de bestaande meest kwetsbare wijken. Juist door de groep statushouders voorrang te geven, kunnen gemeente en corporatie de mensen bemiddelen naar een woning waarbij expliciet de veerkracht van een wijk meegewogen wordt. Hierdoor kan actief worden gebouwd aan leefbare wijken, waar mensen van alle komaf welkom zijn om samen te wonen en te leven.De overheid doet ook nog het voorstel van zogenaamde doorstroomlocaties, waar statushouders in de toekomst vanuit AZC’s eerst worden gehuisvest. Ook dat roept ernstige bezwaren op: het zorgt voor concentratie van statushouders, wat integratie bemoeilijkt en eveneens de leefbaarheid in specifieke gemeenten onder druk zet. Versnellen van bouw de enige echte oplossingCorporaties vinden dat de focus op statushouders een miskenning is van het eigenlijke probleem: structureel te weinig betaalbare woningen. Corporaties willen dat het kabinet alle zeilen bijzet om de bouw van sociale huurwoningen te versnellen. Hierbij wordt gedacht aan financiële impulsen, vereenvoudiging van regels en een serieuze aanpak van de stikstofproblematiek. Het Rijk zet daar ook al voorzichtige stapjes in, maar dit moet veel sneller, aldus de corporaties. Ger Peeters, bestuursvoorzitter van Wonen Limburg: “Corporaties voelen de druk om de ambities waar te maken en willen graag, samen met de gemeenten, bijdragen aan een echte, structurele oplossing, inclusief het zoeken naar een thuis voor statushouders. Dat kan alleen als het Rijk ons ook de instrumenten in handen geeft om snel te handelen.” Evenwichtig en rechtvaardigSamengevat zijn Limburgse woningcorporaties eensgezind over de voorgestelde maatregel: het lost de woningcrisis niet op, maar vergroot de wachttijden en onzekerheid voor kwetsbare groepen. Een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van sociale huurwoningen blijft essentieel en daar blijven de Limburgse corporaties voor staan. Het versnellen van de bouw van sociale huurwoningen moet prioriteit zijn voor alle betrokkenen. 

Donderdag 14 november was het zover: het partnerevent van SAM&ZO, het bijzondere woonconcept in de wijk Vrangendael in Sittard. Diverse lokale zorgpartijen waren aanwezig in ons Trefhuis om meer te leren over de bijzondere manier van samenleven bij SAM&ZO. Als belangrijke verwijzers en zorgpartners in de regio kunnen zij helpen om mensen een geschikte woonplek bieden, passend bij hun zorgvraag. Tijdens het event deelden ouders, talenten, toekomstige bewoners en betrokken partners van SAM&ZO hun verhaal. Ons doel was om de aanwezigen te informeren en enthousiasmeren. Wat ons betreft is die missie geslaagd.SAM&ZO is ontstaan dankzij de inzet van een groep betrokken ouders en jongeren met een beperking. Wij werken samen met Daelzicht en Stichting Radar om dit project mogelijk te maken. De nieuwbouw wordt in de zomer van 2025 met 46 ruime huurappartementen opgeleverd.Kijk voor meer informatie over SAM&ZO op: samenzo-wonen.nl

Over hoe een beetje oprechte aandacht een totale transformatie in gang zet bij een van onze bewoners. Bianca heet ze. We laten haar heel graag zelf aan het woord. "Gaat het wel met je? Kan ik iets voor je betekenen?" met die vraag staat Marc, wijkbeheerder bij ZOwonen, in 2021 aan de deur bij Bianca. "Goh, dat heeft nog nooit iemand aan mij gevraagd, zeker niet iemand van een woningcorporatie", antwoordt Bianca. Ze heeft drie dochters. In 2019 worden haar kinderen door bureau jeugdzorg uit huis geplaatst. Vanaf dat moment gaat het bergafwaarts met haar. Marc spreekt af elke week even bij haar aan te waaien, gewoon om te vragen hoe het gaat. Vaak komt hij voor niets, dan ligt ze nog te slapen. Maar hij doet steevast een kaartje in de bus: "Ik heb je gemist, maar ik kom weer terug". Eerlijk Bianca: "Mijn leven was een puinhoop. Ik was verslaafd, had rotzooi in mijn lijf en huis, had aan de lopende band politie- en ambulance-interventies. Ik was ten einde raad. Elke dag was ellende en stress. Dit wilde ik niet meer."Die zomer komt Bianca in contact met een ervaringsdeskundige. Dat blijkt een keerpunt.  "Hij was de eerste aan wie ik vertelde dat ik een verslavingsprobleem had. Daarna ben ik naar de huisarts gegaan en toen heb ik het aan Marc verteld. Dat was zo’n grote stap voor mij: eerlijk zijn over wat er met me aan de hand was. Bureau jeugdzorg had tegen me gezegd dat ik mijn kinderen niet mocht zien tot ik nuchter was. Dat was voor mij een hele grote stok achter de deur." Keerpunt Vanaf het moment dat Bianca de knop in haar hoofd omzet om te gaan afkicken, kan het haar niet snel genoeg gaan. "Elke dag dat het langer duurde, was ik bang dat ik niet meer op zou staan, dat ik mijn kinderen niet meer zou zien." De snelste optie is een tweeweekse detox in Maastricht, maar dat mag alleen op voorwaarde dat ze daarna niet meer terugkeert in haar oude leefomgeving. Bianca: "Ik was er he-le-maal klaar mee én klaar voor een nieuwe start."  Marc: ‘Dat voelden wij ook. Dat is de reden dat we ons er keihard voor hebben gemaakt om een vervangende woonruimte te regelen. In dit soort casussen werken we intern heel nauw samen. Het kon niet zo zijn dat het ontbreken van een vervangende woning zou betekenen dat Bianca niet kon afkicken.’ Dit is het moment dat Nicole, woonconsulent bij ZOwonen, in beeld komt. Een nieuwe woning vinden, is niet eenvoudig, want ze liggen niet voor het oprapen, maar Nicole weet een creatieve oplossing te creëren in een project waar appartementen leegstaan. Na de detox kan Bianca direct terecht in haar nieuwe woning. Nieuwe start Bianca: "Het appartement was volledig ingericht. Ik begon echt helemaal opnieuw in een frisse, nieuwe omgeving." Marc: "Het idee is dat niets je meer herinnert aan je oude leven, behalve wat belangrijke spullen die je zelf mee wilt nemen uit de oude woning, zoals dierbare foto’s."  Bianca: "Mijn vorige woning is volledig ontruimd. Ik bewaarde alles, was echt een soort hoarder. Het was moeilijk te accepteren dat al mijn dierbare, waardevolle spullen in een klap weg zouden zijn, maar het moest, in ruil voor de kans op een normaal leven. Het was heel heftig, maar terugkijkend had ik het niet anders gewild. Dan zijn al die spullen ineens bijzaak." De periode die volgt, is extreem zwaar. Een lang traject van dagbehandelingen, dagbesteding en therapie volgt.  Bianca: "Ik moest leren leven met mezelf en de keuzes die ik gemaakt had. Voor mijn gevoel had ik alles en iedereen in de steek had gelaten, waaronder ook mezelf."Van banenmarkt op wielen…  Na de verhuizing komen zowel Marc als Nicole regelmatig bij Bianca op de lijn en onderhouden intensief contact met haar begeleider. Marc: "We wilden vanaf de zijlijn een helpende hand bieden, want wij snappen ook dat als je dan ’s avonds alleen thuiskomt in je nieuwe huis, de muren op je afkomen." Nicole oppert dat Bianca misschien wel meekan met de eerste ZOwonen On Tour; een soort rijdende banenmarkt waarbij bewoners met een tourbus diverse potentiële werkplekken in de omgeving bezoeken. Bianca: "Ik dacht dat er maar een handjevol mensen zou zijn, maar het ontmoetingspunt was stampvol. Ik ben met knikkende knieën naar binnen gegaan. Ik was er op dat moment echt nog niet klaar voor om aan het werk te gaan. Maar er is die dag wel een deurtje in mijn hoofd geopend van wat er in de toekomst misschien mogelijk was." … naar vrijwilligerswerk In het najaar ziet Bianca op Facebook dat het Laagland Theater vrijwilligers zoekt. Ze belt Marc of hij meer weet en algauw is ze achter de schermen aan de slag. Van het een komt het ander, want ze raakt aan de praat met Jim, van Wijk Koken, die ze ook al ontmoet had bij ZOwonen On Tour. Ze geeft aan dat ze heel graag een helpende hand zou bieden en voor ze het weet is ze elke donderdag gratis soep aan het rondbrengen in de wijk, een van de initiatieven vanuit De Werkhal van ZOwonen om samen meer verbinding te creëren in de wijk.  Bianca: "De drempel die ik normaal voelde om sociaal gezien iets te moeten doen, was toen weg. Ik deed het gewoon en vond het ontzettend leuk. Tussen die vier muren uit zijn en sociaal bezig zijn. Dat was een keerpunt voor mij qua zelfvertrouwen." Een normaal leven Na het vrijwilligerswerk komt het zaadje dat bij Bianca tijdens de ZOwonen On Tour geplant is, ineens uit: "Gedurende de afgelopen tweeënhalf jaar heb ik steeds dromen gehad. Een daarvan was om een normaal mens te zijn en daar hoorde werken bij."Marc: "Een van de bedrijven waar ze bij langsgegaan zijn, was Stichting Gehandicaptenzorg Limburg. We zagen toen al dat ze daar interesse in had. We hebben haar in contact gebracht met Richard, participatie- en ontwikkelcoach bij ZOwonen. Na diverse gesprekken heeft ze een proefperiode gehad bij SGL en inmiddels heeft ze een contract aangeboden gekregen. Hoe gaaf is dat!" Bianca: "Dit is een mijlpaal. Ik voel me nu eindelijk een beetje normaal functionerend op maatschappelijk vlak. Ik kan van alles, ik wil van alles en ik probeer van alles. Ik ben heel veel bezig en dat voelt voor mij als vrijheid." Marc: "Contact met je bewoners is prioriteit nummer een. Je hebt het bij ZOwonen niet over gebouwen of nummers maar over bewoners. Dat zijn mensen en die hebben een naam. Met mensen kun je een band opbouwen. Daarvoor moet je veel de wijk in en daar is geen protocol voor, gelukkig niet. Want ieder mens is anders. Het zou gaaf zijn als bewoners weten dat we als woningcorporatie misschien wel meer voor ze kunnen betekenen dan ze in eerste instantie denken. We zijn geen hulpverlener, maar kunnen wel lijnen uitzetten."“Het zou gaaf zijn als bewoners weten dat we als woningcorporatie misschien wel meer voor ze kunnen betekenen dan ze in eerste instantie denken.” Bianca: "Er zijn veel mensen uit mijn oude sociale kringen die ik deze ommekeer ook zou gunnen. In het begin gebruik je drugs omdat het leuk is, maar op een gegeven moment heb je geen keuze meer. Je denkt dan dat junk zijn alles is wat je bent, maar het drugsgebruik of het woord ‘junkie’ definieert je niet. Ik zou willen dat zo iemand inziet dat er veel meer potentie in je zit dan je zelf denkt. Wat er allemaal kan, dat besef je vanuit die toestand niet. De eerste stap is eerlijk zijn en om hulp vragen. Dat is echt het moeilijkste en meest dappere wat je kunt doen."“Het woord ‘junkie’ definieert je niet. Er zit veel meer potentie in je dan je zelf denkt.” Van mens tot mens Bianca: "In de zomer kreeg ik een uitnodiging van Nicole voor een diner voor mensen uit de wijk met een bijzonder verhaal. Vanuit de Werkhal zou er voor iedereen gekookt worden. In mijn hoofd zat ik op dat moment nog heel erg in de knel met de keuzes die ik in mijn leven gemaakt had. Maar toen zat ik ineens te dineren met Janine, de bestuurster van ZOwonen, waarbij ik me gewoon mens voelde.  Wat me de afgelopen tweeënhalf jaar echt opgevallen is aan iedereen die bij ZOwonen werkt: ze zijn stuk voor stuk hartstikke menselijk. Als ik terugdenk aan de keren dat Marc voor de deur stond; die betrokkenheid en het oprecht interesse tonen, dat heeft voor mij het verschil gemaakt. Het feit dat iemand in mij geloofde, terwijl ik niet meer in mijzelf geloofde. Die mensen maken, samen met mijn kinderen en begeleider, dat ik mijn best wil blijven doen. Er zijn mensen die willen dat het mij goed gaat. Dat gevoel heb ik niet eerder gehad."“Er zijn mensen die willen dat het mij goed gaat. Dat gevoel heb ik niet eerder gehad.” Marc schiet zichtbaar vol.  Marc: "Dit raakt mij. Voor mij was het niet meer dan normaal om te kijken hoe het met je ging, dat kostte nog geen minuutje. Ik heb er geen seconde aan getwijfeld dat het goed zou komen met jou. Ik heb gewoon mijn werk gedaan, niet meer, niet minder. Ik realiseer me eigenlijk nu pas wat voor impact ik op jouw leven heb gehad. Uiteindelijk heb je er zelf keihard voor gewerkt, wij hebben alleen maar een beetje gefaciliteerd vanaf de zijlijn. Ik vind het geweldig dat het nu zo goed met je gaat." Bianca: "Het was absoluut niet makkelijk, maar alles wat makkelijk is, is niet de moeite waard. Zonder al die shit was ik niet geweest wie ik ben vandaag. Ik ben heel dankbaar dat ik hier vandaag zit."“Er zijn veel mensen uit mijn oude sociale kringen die ik deze ommekeer ook zou gunnen.” 

De Reinoud flat in Sittard wordt tijdens de herfstvakantie versierd met een dichtregel van stadsdichter Drik Heffels. Graffiti-kunstenaar Gart Smits maakt een mural die verbeeld wat in het gedicht bedoeld wordt. Een mural is een groot kunstwerk dat, doorgaans met graffiti spuitbussen, is aangebracht op een muur in de publieke ruimte.  De dichtregel en mural zijn de eerste in de reeks die De Domijnen in samenwerking met diverse partijen, zoals de gemeente Sittard-Geleen en ons, initieert. Dit alles om onze stad meer kleur te geven en alle inwoners kennis te laten maken met kunst en cultuur. Het gedicht en de mural Samen met de bewoners van de Reinoud flat heeft staddichter Drik de keuze gemaakt voor een dichtregel die staat voor “trouw blijven aan jezelf”. De mural is een creatieve doorvertaling van dit motto met een klein eerbetoon naar het oude ziekenhuis dat ooit tegenover dit wooncomplex stond.  De Reinoud flat We maakten de afgelopen jaren samen met onze bewoners flinke stappen ten aanzien van verbinding en leefbaarheid in de flat. Zo wordt er een Repair café gerund door bewoners en vrijwilligers en wordt er, samen met Vidar ingezet op ontmoetingen tussen de mensen. De flat is een fijne woonplek voor de bewoners. Iets om trots op te zijn. Deze mural is een bevestiging dat men trots is op de Reinoud flat. Ze geeft kleur aan de stad op deze historische en bepalende locatie. Meer taalkleur in Sittard-GeleenDe Domijnen is de verbinder in het kader van het zichtbaar maken van poëzie. Zo willen we Sittard op de kaart te zetten als taalstad. Op het gebied van taal en poëzie beschikt Sittard over een rijke erfenis. Maar er wordt ook geïnvesteerd in jong talent. Zo kan iedereen het open podium Tekstverslaafd bezoeken of eigen werk voordragen maar ook genieten van ‘dichtregels in de openbare ruimte’.Open podium Tekstverslaafd Samen met stadsdichter Drik Heffels organiseert bibliotheek De Domijnen tweemaandelijks het open podium Tekstverslaafd in Poppodium Volt in Sittard. Tekstverslaafd is een open podium waar mensen in een gemoedelijke sfeer vrij zijn om hun talent te delen met de buitenwereld. Gedichten, rijmend of niet-rijmend, korte verhalen, proza, spoken word, liedjes, hiphop of elke andere vorm van taal. Alles komt voorbij en elke taalvorm is welkom! Tekstverslaafd brengt zo taal en tekst dichter bij de mensen. Tekstverslaafd is gratis. Aanmelden is gewenst en kan via bibliotheekdedomijnen.nl/agenda 

Als uitsmijter van ons jaarverslag kijken we vooruit. Hoe zien we de toekomst? Is er reden voor positiviteit met alle crisissen waar we doorheen gaan? Waar houden we rekening mee in bedrijfsvoering? Een visionaire blik met twee van onze medewerkers die goed in kunnen schatten wat er in de nabije toekomst op ons afkomt: Janine Godderij, Directeur bestuurder en Sjoerd Revenich, Directeur bedrijfsvoering."De grootste uitdaging voor de toekomst?" vraagt Janine retorisch. "De betaalbaarheid! Maar ook de toenemende vraag naar zorg die het huidige zorglandschap op lange termijn niet aan kan. Alleen bouwen is hierin niet de oplossing. Dit vereist een omslag in denken en samenwerken." "De wereld om ons heen verandert in razend tempo", beaamt Sjoerd. "Er komt dus ontzettend veel op ons af waar we snel en adequaat op in moeten spelen." Inclusief wonen "Wij maken ons hard voor de mentaliteitsverandering die nodig is", gaat Janine verder. "We nemen partners in de zorg actief mee in onze zorgvisie. Wij geloven dat concepten waarin inclusief wonen centraal staan de oplossing bieden voor woon-zorgoplossingen van de toekomst. Laat mensen samenwonen, diverse doelgroepen bij elkaar. Zodat ze weer naar elkaar gaan omkijken." ZOwonen wordt geconfronteerd met grote uitdagingen, die niet alleen invloed hebben op de huidige activiteiten van de organisatie, maar ook haar toekomst. "En dus draait het om de vraag hoe we onze bedrijfsvoering vorm willen geven", gaat Sjoerd verder. "Het is van essentieel belang dat we ons voorbereiden op deze ontwikkelingen, maar we willen onze personele capaciteit liever niet uitbreiden. Alleen door proactief te handelen en onze stem te laten horen, kunnen we blijvend zorgen voor betaalbare en goede huisvesting. Verandering is nodig. Meer dan ooit." Wijs verduurzamen met sociale impact Een ander thema waar de woningcorporatie niet omheen kan is verduurzaming. "Duurzaamheid is allang geen optie meer. Het blijft dus onverminderd hoog op onze agenda staan. We maken ons hard voor woningen die voldoen aan de behoeften van de samenleving, zowel nu als in de toekomst." Volgens Janine stuit je bij het duurzaamheidsvraagstuk ook weer op het sociale aspect: "We investeren versneld in duurzaamheid, omdat we daarmee onze bewoners helpen grip te krijgen op de stijgende woonlasten."Dit betekent overigens niet dat ZOwonen voor alle woningen in haar portfolio dezelfde aanpak heeft. "We kiezen zorgvuldig welke duurzaamheidsmaatregelen we bij welke woningen inzetten", vertelt Sjoerd. "Het liefst helpen we vandaag iedereen, maar we moeten wijs omgaan met de beschikbare middelen. Voor woningen, die bijvoorbeeld over een aantal jaren worden gesloopt of gerenoveerd, is het verstandiger om te wachten met ingrijpen. We zoeken dan naar andere manieren om bewoners tijdelijk te helpen. De invoering van strengere milieuwetgeving vereist ook dat we investeren in energie-efficiënte maatregelen tijdens bouw en groene initiatieven. Dit leidt niet alleen tot een vermindering van de ecologische voetafdruk, maar verbetert ook het welzijn van onze bewoners." Janine benadrukt ook hier het belang van samenwerking: "Ook in het behalen van duurzaamheidsambities en voorschriften is samenwerking met andere partijen een sleutelwoord." De demografische dynamiek Demografische ontwikkelingen vormen een van de grote uitdagingen waar ZOwonen mee te maken krijgt. Volgens Sjoerd "staan we momenteel voor grote verschuivingen, die onze woonoplossingen uitdagen. Vergrijzing heeft geleid tot een groeiende vraag naar woonfaciliteiten die specifiek geschikt zijn voor ouderen. Dit komt mede doordat de zorg onder druk staat. Als we willen dat toekomstige generaties op een goede manier kunnen wonen en leven, moeten we investeren in inclusieve wijken. Waar mensen nog naar elkaar omkijken. Aan de andere kant brengen migratiepatronen diversiteit met zich mee. Dat levert uiteenlopende woonbehoeften op. Doordat er ook nog eens meer eenpersoonshuishoudens zijn, is van krimp van onze doelgroep geen sprake. Deze dynamiek stelt ons voor de uitdaging om flexibel te blijven en snel te reageren op de veranderende behoeften van verschillende doelgroepen."Janine wijst opnieuw op het thema van saamhorigheid: "Juist met het oog op de demografische uitdagingen is ons credo 'terug naar vroeger'. Vroeger was onze maatschappij anders ingericht. Mensen keken nog naar elkaar om en voelden zich met elkaar verbonden. Wij geloven dat juist woningcorporaties bij kunnen dragen aan de verbinding tussen mensen. We bouwen steeds meer inclusieve woonconcepten. Daarin houden we rekening met vergrijzing, diversiteit en gezinssamenstelling. Zo pakken we de groeiende eenzaamheid aan, geven we de samenhorigheid een impuls en ontlasten we de zorg. Innovatief samenwerken De uitdagingen die ZOwonen ziet, worden niet alleen aangepakt vanuit een duidelijk kernvisie. Het is ook nodig ze vanuit een fris perspectief te bekijken, vindt Janine. "Creativiteit en flexibiliteit zijn voor ons de sleutel tot succes in deze alsmaar veranderende woningmarkt. Je moet bereid zijn de boel om te gooien. Alleen zo lukt het ons om brede woonoplossingen te ontwikkelen die ruimte bieden voor de uiteenlopende eisen en wensen van verschillende doelgroepen. Of het nu gaat om het creëren van leeftijdsvriendelijke woningen met benodigde voorzieningen, of om het aanbieden van diverse huisvestingsmogelijkheden die tegemoetkomen aan verschillende culturen en levensstijlen. In dat opzicht gaan we niet terug in de tijd. We kunnen alleen maar vooruit.""Als sector moeten we samen onze stem laten horen. Daarom hebben we ook de Woondeal getekend. Hiermee hebben we een plek aan tafel. Door te bouwen aan relaties kunnen we samen met andere partijen creatieve oplossingen bedenken." Sjoerd beaamt dit van harte: "De strijd tegen de wooncrisis gaan we niet alleen aan. Samenwerking met gemeenten, bewonersorganisaties, andere woningcorporaties en projectontwikkelaars is essentieel om gezamenlijke doelen te bereiken."Tussen visie en de financiële realiteitElders in het jaarverslag is het al ter sprake gekomen: de hele sector worstelt met het spanningsveld tussen wat bewoners nodig hebben en wat de sector ook daadwerkelijk kan betalen. De visie van ZOwonen botst op tegen de financiële realiteit. "De kosten voor nieuwbouw, onderhoud en renovatie van huurwoningen zijn fors gestegen als gevolg van de economische en (geo)politieke ontwikkelingen", stelt Sjoerd. "Bovendien zijn de dagen van lenen tegen lage rentes verleden tijd. Onze toekomstige investeringen zullen we grotendeels moeten financieren met additionele leningen. De kosten nemen dus toe terwijl onze inkomsten achterblijven. Daardoor wordt de kloof tussen kosten en opbrengsten steeds groter en is de toekomst van de sector op lange termijn onzeker." Janine knikt instemmend: "Het draait om geld, geld, geld! De wooncrisis van nu is wat dat betreft dweilen met de kraan open. En er is niet alleen een gat tussen wat we willen doen en kunnen betalen. Ook woningzoekenden hebben met een gigantische kloof te maken. Mensen met een inkomen tot € 40.000 mogen bij ons huren, maar tussen die grens en een inkomen dat groot genoeg is voor een koopwoning is er een enorm financieel gat. Wij zien dat gat en maken ons daar ook zorgen over.""Er moet echt iets veranderen in het systeem", vindt Sjoerd. "Misschien moeten we een stap terug doen in de kwaliteit van woningen die we kunnen bieden. Juist nu is het dan ook zaak dat we onze bedrijfs - voering maximaal op orde hebben, zodat we voor onze bewoners het beste resultaat kunnen bereiken met de gegeven middelen." "We zullen hoe dan ook op korte termijn scherpe keuzes moeten maken en bijsturen", concludeert Janine. "Dan moeten we gaan kiezen voor de primaire doelgroepen. En op de lange termijn hebben we ook echt hulp nodig. Dit alles vraagt om een andere manier van sturen. Dat vergt lef in de samenwerking met onze partners. We eisen dat de sector en de overheid uit hun comfortzone komen. Wat ZOwonen betreft: wij hebben de visie en zijn volop in beweging."

We zetten in op perspectiefontwikkeling van bewoners, maar ook van onze medewerkers. We streven naar werkgeluk. Door aandacht en ruimte te geven aan de individuele behoefte van medewerkers voor ontwikkeling of groei binnen de organisatie, Met elkaar in gesprek te blijven over wat nodig is om te groeien en de uitdaging te blijven vinden in je werk. Hoe ziet dat er precies uit? Elvera en Maarten vertellen hun persoonlijk verhaal.Elvera Weusten Elvera begon in september 2022 bij ZOwonen als Communicatieprofessional. Maar al snel concludeerde ze dat dat niet was wat ze wilde omdat ze de behoefte voelde om ook over de inhoud mee te denken. Tijd om het gesprek aan te gaan. Hoe dit haar perspectief binnen ZOwonen veranderde, vertelt Elvera zelf."Vrij snel nadat ik in 2022 gestart ben bij ZOwonen ben ik het gesprek met mijn leidinggevende aangegaan. Ik merkte in alles dat ik niet meer alleen in het communicatie vak wilde werken. Ik wilde zelf aan de knoppen van projecten kunnen draaien, zelf ook een bijdrage aan de inhoud leveren. In mijn rol als Communicatieprofessional kwam ik eigenlijk altijd achteraf pas kijken. Mijn leidinggevende zag ook dat ik niet op mijn plek zat en was meer dan bereid mee te denken. Gelukkig kwam er vrij snel intern een kans om door te schuiven, naar een conceptuele rol als Conceptontwikkelaar." Je voelde je gehoord toen je dit aangaf? "Oh ja, ik voelde me gelijk gehoord! Het gesprek met mijn leidinggevende ging makkelijk en we zaten snel op één lijn. Er was natuurlijk niet direct een pasklare oplossing beschikbaar, maar er werd geluisterd. Binnen ZOwonen kan dat ook, er is genoeg vrijheid en ook veiligheid om het gesprek aan te gaan. Als je uitspreekt wat je wil, gaan er vanzelf deuren voor je open. Ook omdat het dan toch al op tafel ligt. Dat is fijn." Welke begeleiding biedt de organisatie aan medewerkers die willen werken aan hun perspectiefontwikkeling? "Binnen ZOwonen is veel mogelijk, als je de mogelijkheden ziet en een proactieve houding aanneemt ten aanzien van je eigen ontwikkeling. Er zijn studiemogelijkheden en studiebudgetten beschikbaar. En er zijn ook meer out-of-the box mogelijkheden, zoals stages op andere plekken of zelfs in andere organisaties om te verkennen wat je wil. Of een projectopdracht in een heel andere discipline om te ontdekken of je dat (ook) kunt. Dus er is in alle opzichten veel ruimte voor ontwikkeling van onze eigen mensen." En nu ben je dus Conceptontwikkelaar. Wat houdt dat in? "Als conceptontwikkelaar kijk je wat er buiten, in de wereld gebeurt en hoe je dit in de organisatie kunt toepassen. Je bedenkt nieuwe concepten, producten of diensten om de maatschappelijke vraagstukken sneller op te lossen. Bij ZOwonen willen we meer voor onze bewoners betekenen, onze maatschappelijke betrokkenheid vergroten. We willen het perspectief van onze bewoners verbeteren. We zetten in op thema’s als arbeidsparticipatie, kansengelijkheid en inclusiviteit. Dit zijn thema’s waar we in de basis natuurlijk al aan werken, maar wij gooien er een ander sausje overheen om als woningcorporatie te doen wat nodig is." "Om een concreet voorbeeld te noemen: als woningcorporatie zorgen we ervoor dat mensen een dak boven hun hoofd hebben, dat is onze hoofdtaak. Voor een vol en goed, gelukkig leven is echter meer nodig dan enkel een dak boven je hoofd. Mensen willen van betekenis zijn. Daar geloven we in, en we proberen onze bewoners, als dat nodig is, dat extra zetje te geven. We voelen een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarin pakken we, samen met partners onze rol. Zo dragen we samen een steentje bij aan duurzame oplossingen voor mensen en buurten." Hoe heb je je in deze rol ontwikkeld?"Het team van Conceptontwikkelaars is slechts twee vrouwen sterk. Omdat we meer structuur wilden en de interne verbinding wilden verbeteren hebben we externe hulp ingeroepen. Iemand die gewoon weet hoe je collega's enthousiasmeert en betrekt. Hoe je een concept "van iedereen" laat worden. Nu hebben we meer grip op het werk en hebben we een meer gerichte focus. Het vragen van ondersteuning is geen zwaktebod, maar toont juist aan dat je wil leren en groeien. En daar is volop ruimte voor bij ZOwonen. Ik ben sowieso nooit uitgeleerd, en deze rol is natuurlijk voortdurend in ontwikkeling. We bewegen mee met maatschappelijke ontwikkelingen en staan nooit stil. En ik dus ook niet. Dat is precies wat ik, in deze fase van mijn loopbaan, zoek."Maarten Hendrix Maarten begon zijn loopbaan bij ZOwonen in 2008 op de afdeling Reparatie en Mutatie Centrum (RMC) als Werkvoorbereider niet planmatig onderhoud (NPO). Maar zijn ambities reikten verder. Met geduld en voldoende aandacht en ruimte van ZOwonen, als werkgever, wist hij deze waar te maken. Nu, als Opzichter bijzonder beheer, vertelt hij over zijn reis en zijn rol binnen de organisatie."In 2008 begon ik bij ZOwonen op de afdeling RMC. Na een paar jaar op kantoor wilde ik meer. Ik wilde meer contact met bewoners. Nadat ik dit aangekaart had binnen de organisatie kreeg ik de kans om mee te lopen met een opzichter. Dat was pas een paar jaar later, maar ik heb in de tussentijd niet stilgezeten: ik heb mezelf voorbereid op die rol door een opleiding te volgen en cursussen te doen." De organisatie begeleidde je bij je ontwikkeling? "Zeker! Ik heb zelf aangegeven dat ik graag opzichter (Niet Planmatig Onderhoud, NPO) wilde worden en met mijn leidinggevende heb ik toen besproken welke opleiding het beste aansloot bij de functie. Daar ben ik mee aan de slag gegaan. Ik wachtte geduldig tot er vacatures beschikbaar kwamen en benutte de tijd om mezelf voor te bereiden. Een ervaren opzichter nam me onder zijn hoede en bracht me de fijne kneepjes van het vak bij. En dat beviel! Ik zie het als een puzzel die in elkaar is gevallen. Ik had specifieke ambities en veel geduld; precies wat nodig was. Want het liefste wilde ik bij ZOwonen als opzichter werken, dus ik heb gewacht tot de kans zich binnen deze organisatie voordeed. Dit zegt natuurlijk ook iets over de organisatie zelf. Je kunt wel zeggen dat ZOwonen onderdeel is geworden van mijn doel." "Vorig jaar zag ik een vacature voor opzichter Bijzonder Beheer. Aanvankelijk voor een jaar. Hoewel ik tevreden was met mijn rol als Opzichter NPO, werd mijn interesse gewekt na gesprekken met collega's en aanmoedigingen van een collega die in een maand tijd werkelijk overal opdook en me enthousiast maakte voor de rol." Wat doet een opzichter Bijzonder Beheer?"Als opzichter Bijzonder Beheer begeleid ik bewoners bij sloopprojecten. Een hele impactvolle gebeurtenis voor mensen als je je huis moet verlaten. Ik doe wat nodig is om de bewoners te verhuizen naar een nieuwe woning, zoals de vooropname, eindopname en het zo goed mogelijk begeleiden van de bewoners. Uiteraard samen met mijn team. Dit vereist maatwerk, omdat elke bewoner anders reageert op het verzoek om te verhuizen. Je kunt je voorstellen dat dit gepaard gaat met emoties. Sommige mensen wonen al tientallen jaren in hun huis en hebben helemaal de behoefte niet om te verhuizen. Het vergt empathie en inlevingsvermogen om begrip te creëren bij de bewoners voor onze plannen. En hen van daaruit zo goed mogelijk te begeleiden naar een nieuw huis.""Mijn doel nu is om expert te worden in mijn huidige rol, terwijl ik me specialiseer in vocht- en schimmelproblematiek in woningen. Samen met twee collega-opzichters nemen we de vocht en schimmel meldingen en klachten in behandeling. Eerst kijken we of er sprake is van een bouwtechnisch gebrek dat moet worden opgelost. Zo niet, dan gaan we in gesprek met de bewoners en brengen we mogelijke pijnpunten aan het licht zoals onvoldoende ventileren. Voor een oplossing moet je altijd de oorzaak aanpakken, of dat nu een bouwtechnisch probleem is of verbetering van het gedrag van de bewoners." "Het allerleukste aan mijn werk is dat ik oplossingsgericht bezig ben met bewoners. En natuurlijk het feit dat ik niet meer de hele dag achter een beeldscherm zit. Als ik na afloop van een project te horen krijg dat een bewoner zo fijn met mij heeft samengewerkt... beter dan dat wordt het niet. Daar haal ik mijn energie uit."

Een mooi moment begin deze week op de bouwplaats van SAM&ZO. Het hoogste punt van de bouw is namelijk bereikt. Samen met de toekomstige bewoners, wethouder Leon Geilen, vrijwilligers, werkmensen en omwonenden vierden we deze mijlpaal.We kregen bovendien een rondleiding in gebouw 'Sam'. Wonen in dit bijzondere woonconcept wordt ZO steeds realistischer voor o.a. Maud, Saar en Mayke. SAM&ZO is een initiatief van de ouders van de bewoners. We werken samen met Stichting Radar, Daelzicht en LOCABOUW om het concept tot leven te wekken. Kijk voor meer informatie op www.samenzo-wonen.nl

Begin deze maand zijn de leden van de Raad van Commissarissen, de bestuursleden van Bewonersraad Beekdaelen en Stichting Huurdersbelangen samen op pad gegaan langs een aantal projecten van ZOwonen. Collega’s deelden onderweg enthousiast hun kennis per locatie, zoals de Baenje, SAM&ZO en het Palet. Ook de plannen voor de wijk Vrangendael / Stadbroek, het gebouw van de Ambachtsschool en de nieuwbouw in Einighausen werden gedeeld met de geïnteresseerde groep bestuurders. In Einighausen zagen we de resultaten van de uitgebreide renovatie en in Amstenrade bekeken we het prachtige pand van de Gyselaar.De laatste stop vond plaats aan de Vonderstraat in Schinnen, waar we werden ontvangen door een groep actieve bewoners. Zij vertelden over de historie en de plannen, waaronder een parktuin. Deze wordt binnenkort aangelegd in samenwerking met de gemeente en met ons.Door de projecten daadwerkelijk te bezoeken komen ze tot leven. Gaaf om dit te delen met de betrokkenen. 

In 2023 hebben we onze organisatiekoers herijkt en vertaald naar verschillende visies. We hadden sinds 2019 al een HR-visie. Deze hebben we in 2023 helemaal vernieuwd omdat we merkten dat in de vier tussenliggende jaren onze mensen enorm gegroeid waren waardoor onze visie niet meer passend was. Met een afvaardiging van de OR, alle leidinggevenden en het team HR hebben we de nieuwe visie opgesteld. Hierin staat samen creëren centraal. We zijn een organisatie met 140 mensen die organiseren, ieder met zijn eigen talent. Die talenten willen we optimaal benutten.Ellen Peerboom, Teammanager vastgoedbeheer en onderhoud, Céline van den Hout, Teammanager HR en Laura Selten, Medewerker financieel beleid en OR-lid vertellen hoe samen creëren binnen ZOwonen werkt.Hoe is deze aangepaste HR -visie ontvangen? Laura: "Heel goed! De kernwaarden van ZOwonen zijn in de herijkte koers en dus ook in de nieuwe HR-visie, hetzelfde gebleven en die zijn duidelijk. Wat echt fijn is, is dat de nieuwe HR-visie compacter is dan de vorige visie. Ook is hij heel duidelijk, en tegelijkertijd biedt hij ruimte om er datgene mee te doen wat het beste bij jóu past. Dat maakt de nieuwe HR-visie heel werkbaar. Die grote ruimte komt ook tot uitdrukking in de dingen die door de nieuwe visie veranderd zijn, zoals het beoordelen. Sinds 2023 heeft het reflectiegesprek het beoordelingsgesprek vervangen. De grote lijnen staan, de invulling moet je er zelf aan geven. Dat geeft ruimte en vertrouwen. Een fijne basis om je talenten te benutten en je werk te doen." Céline: "De visie wordt organisatie-breed gedragen. De hiërarchie is losser, maar krijgt meer sturing doordat we van beoordelen naar reflecteren zijn overgestapt. Binnen ZOwonen werken verschillende soorten mensen, ieder met hun eigen persoonlijkheid en talent.We moedigen iedereen aan om respectvol het gesprek met elkaar aan te gaan en vooral van elkaar te leren. Want ieders talent samen, maakt één team. Het mooie van de HR-visie is dat je eruit kan halen wat voor jou van belang is. Onze rolprofielen geven ruimte om je talenten in te zetten. Tegen onze medewerkers zeggen we: ‘We nodigen jou, als vakexpert uit, om aan te geven wat in jouw vakgebied het beste is om te doen.’ Dat bepaal jij." Reflecteren in plaats van beoordelen: is dat niet heel spannend? Ellen: "We merkten dat mensen het reflecteren in eerste instantie heel spannend vonden. Ze waren zenuwachtig. Het initiatief ligt dan ook in eerste instantie bij de medewerkers zelf. Zij geven aan óf en wanneer ze behoefte hebben aan een reflectiegesprek met hun leidinggevende. Het is echt wel een verandering: het beoordelingsgesprek begon met het invullen van een formulier, bladzijdes vol met vragen: ‘Heb je je doel gehaald?’ ‘Hoe heb je dat gedaan?’ enzovoorts. Nu is er eigenlijk maar één vraag: ‘Wat wil je delen? Wat is je algemene reflectie?’ Het is heel open en dat is even wennen." Céline: "We zeggen bij ZOwonen dat iedereen nodig is, dat iedereen goed is zoals hij is. Dan is het raar dat je aan het eind van het jaar te horen kreeg dat je 'matig', ‘normaal’, ‘goed’ of ‘excellent’ bent. Dat is nogal een label, en bovendien best wel subjectief. Dus daar wilden we vanaf. In plaats van beoordeeld te worden is er nu een reflectiegesprek met je leidinggevende. Waarin je kijkt naar hoe het op en met jezelf in jouw werk gaat, dus het gaat vooral over jezelf. Waar je tegenaan loopt en hoe je je eigen toekomst ziet. Het is gericht op persoonlijke ontwikkeling. We merken dat je andere gesprekken krijgt als die beoordeling er niet aanhangt. Wat we ook ingevoerd hebben is dat je een persoonlijke waardering kunt krijgen en ook kunt geven, een cadeautje van en aan een collega. Bijvoorbeeld aan iemand met wie je een project hebt gedaan, als blijk van waardering. Met een persoonlijk, handgeschreven kaartje erbij. Dit kan op elk moment en voor elke collega. Hoe fijn is het als je collega’s uitspreken dat ze blij met je zijn. Dat bevordert het samenwerken. Zonder elkaar zijn we niks."Samen creëren, wat bedoelen jullie daarmee? Laura: "Samen creëren is al enkele jaren een van onze kernwaarden. Kijk bijvoorbeeld naar de begroting die we in 2023 opstelden. Dat was eerst een financieel stuk waar collega’s zijdelings van op de hoogte waren. Nu ligt er een financieel kader. De teams maken bredere plannen en betrekken daar ook andere collega’s en teams bij. We hebben één begroting en één verhaal. Zo voelt iedereen zich gehoord en worden alle belangen afgewogen. Het resultaat is dat er een gedragen stuk ligt waar iedereen zichzelf in herkent."Céline: "We merkten dat samenwerken vaak nog ‘in hokjes’ ging. Teams die op hun eigen eilandje bezig waren en vooral samenwerkten binnen het team. Terwijl wij echt naar de bredere samenwerking op zoek waren. Dit zagen we in de loop van de jaren wel steeds meer gebeuren, maar dat ging langzaam. De omslag kwam tegelijk met de herijkte koers en de nieuwe HR-visie. Samen creëren wordt nu geduid als talenten en drijfveren team-overstijgend inzetten. De nieuwe rolprofielen helpen daar enorm bij." Iedereen vanzelfsprekend betrokken Ellen: "Dat klopt. Er zijn veel initiatieven om samen zaken op te pakken. Het is ook heel bijzonder om te merken dat alles samen gebeurt. Ook de pijn draag je soms samen. We stimuleren ook om van elkaar te leren. Loop bijvoorbeeld eens een dagdeel mee met een collega in een heel andere tak van sport, kijk waar die collega mee bezig is. Onlangs hadden we extra capaciteit nodig in ons team. Van een ander team werd toen spontaan een medewerker uitgeleend om de drukte op te vangen. In tijden van nood komt de hulp uit onverwachte hoek. En dat is ook samen. Gek genoeg is dat vaak niet vanzelfsprekend." Laura: "De kunst is nu, gezien de uitdaging waar we voor staan, om het ook samen te houden. Het belang van onze opgave is om iedereen aangehaakt te houden. Samen de vertaalslag te blijven maken om het goede te doen voor de bewoners. We zitten nu op de goede weg, dat maakt het verschil." 

Aan De Gyselaar in Amstenrade heeft ZOwonen, samen met haar bouwpartner Heijmans gezorgd voor een nieuw thuis voor jonge en oudere bewoners die naar elkaar omkijken. In een wel heel bijzonder gebouw. 48 Appartementen verdeeld over 4 woonlagen met een houten constructie. Dit volume in houtbouw is uniek in deze regio. Een experiment dat goed heeft uitgepakt. Op donderdag 3 oktober vierden we, samen met wethouder Reijnders, de bewoners en omwonenden de ingebruikname van het gebouw. Daarbij onthulden we de naam van het gebouw, bedacht en gekozen door bewoners: Bie ’t veldj. Het gebouw Het gebouw telt 48 appartementen, evenredig verdeeld over 4 woonlagen. Hiermee komen 15 appartementen meer terug dan die we enkele jaren geleden op deze plek gesloopt hebben. Hiermee voldoen we aan de behoefte naar meer woonruimte voor ouderen in deze regio. Het nieuwe woongebouw kent een hoge waarde aan duurzaamheid. Naast de houten bouwconstructie kent het gebouw materialen die herbruikbaar zijn. Uiteraard is het gebouw gasloos en wordt de stroom van de installaties opgewekt via zonnepanelen op het dak. De bewoners 34 Appartementen zijn verhuurd aan mensen boven de 65 jaar.  De overige 14 appartementen aan mensen vanaf 23 jaar met een sociaal hart. Mensen die willen bijdragen aan de leefomgeving én het welzijn van de ouderen. Al bijna een jaar is er intensief contact met deze laatste groep. We merken een enorme betrokkenheid. Het zijn ook deze bewoners die ervoor gaan zorgen dat de ouderen in het gebouw niet vereenzamen, die een helpende hand bieden of gewoon een oogje in het zeil houden. Door activiteiten te organiseren en zelf goed zichtbaar te zijn. Ontmoeten In het gebouw is op elke woonlaag een ontmoetingsplek. In samenwerking met de bewoners gaan we die de komende tijd inrichten. Daarnaast richten we, samen met de bewoners de collectieve tuin van het gebouw in. Ook hier staat ontmoeten en samen bezig zijn centraal. 

Voordat Janneke Wolfs bij ZOwonen aan de slag ging, heeft ze zeventien jaar in de ouderenzorg gewerkt. Daardoor kan ze het woonzorgvraagstuk in haar huidige functie goed van beide kanten zien. "In de zorg was het altijd de uitdaging om een match te maken tussen de noodzakelijke zorg en het wonen.""Want het moment dat mensen door hun beperking aan de bel gaan trekken, is vaak te laat. Wat de keuzevrijheid van de locatie en de zorginhoud aardig inperkt", licht ze toe. Jannekes ambitie binnen het woonzorgvraagstuk is daarom om levensloopbestendig léven mogelijk te maken, zodat mensen niet noodgedwongen uit hun eigen vertrouwde omgeving weg hoeven. Wat is de toegevoegde waarde van woningcorporaties in het woonzorgvraagstuk? "Woningcorporaties dienen een ander belang en kijken daardoor ook door een andere bril naar oplossingen. Als corporatie zoeken we naar duurzame, toekomstbestendige concepten. De zorggelden kunnen wij niet beïnvloeden. Maar we weten ook dat de zorg het hele woonzorgprobleem in hun eentje niet opgelost krijgt. De enige oplossing is samenwerken. Het is nu niet meer vijf voor twaalf. Het is echt één over twaalf. Als er ooit een kans is op goede samenwerking, dan is het nu."Hoe ziet die samenwerking eruit? "De woonzorguitdagingen vragen om een meervoudige samenwerking tussen de gemeente, het zorgkantoor, de zorgaanbieders en de corporaties. Die vier kunnen samen het verschil maken. Gaandeweg komen hier ook steeds meer partners uit het maatschappelijke veld bij." Wat zijn de grootste uitdagingen in deze nieuwe manier van samenwerken? Verkokerde denkwijze"We komen heel moeilijk los van de verkokerde denkwijze met z’n allen. De bereidheid tot samenwerken is er absoluut, we willen allemaal het goede doen. Maar ik zie wel dat mensen het moeilijk vinden om open en transparant naar elkaars belang te kijken en buiten de gebaande paden te treden. Simpelweg omdat de kokers van financiële verantwoording krap zijn en de kwaliteitseisen weinig ruimte geven voor vernieuwende ideeën. We worden zo begrensd met elkaar."Maar één zak geld "Daarnaast hebben we het als woningcorporatie voor alle huurders te doen, dus niet alleen voor mensen met een zorgbehoefte. Je hebt maar één zak geld. Met de keuzes die je noodgedwongen moet maken, doe je altijd iemand tekort."Waar begin je dan? "Drie jaar geleden hebben we onze zorgvisie geformuleerd. Daarin zijn we uitgegaan van de vergrijzing, de arbeidskrapte in de zorg en de financiële beperking die de zorg opgelegd heeft gekregen, waardoor ze erg moeten inboeten op kwaliteit. We hebben gekeken welke manier van wonen wij daaraan toe kunnen voegen, om zo goed mogelijk te kunnen bijdragen aan iemands welbevinden." "Onafhankelijk van elkaar kunnen partijen dat verschil niet maken, we hebben er daarom voor gekozen onze zorgvisie samen met hen op te tuigen. Het mensbelang vooropgesteld en gevraagd met welke uitdagingen zij stoeien. Die input hebben we vertaald naar onze zorgvisie, van daaruit proberen we nu samen met hen gemeenschappen op te bouwen. Ofwel in een complex, of in een bepaald gebied." Hoe ziet vastgoed eruit, in jullie nieuwe woonzorgvisie? "Met alle bovengenoemde uitdagingen, kom je uit op maatschappelijke vastgoedoplossingen die in de wijk geïntegreerd zijn. Zodat we met z’n allen minder afhankelijk worden van zorgmensen en een beetje meer van ‘omgevingsmensen’, oftewel: de wijk en de buurt. Terug naar vroeger, toen we nog naar elkaar omkeken." Diversiteit, midden in wijken "Vanuit onze gekozen zorgvisie hebben we gezegd: we bouwen niet meer voor specifieke sectoren, omdat het niet past bij inclusie. Wat het misschien samenvat is: gemengd wonen, midden in wijken, met een diversiteit aan woningen maar vooral aan mensen. Belangrijk daarbij is dat we altijd volwaardige appartementen bouwen. Omdat het voor je gevoel van eigenwaarde en autonomie superbelangrijk is om bijvoorbeeld zelf bezoek te kunnen blijven ontvangen."Gemeenschapsopbouw "De wijze waarop we de gemeenschap eromheen - samen met partners - inrichten, het ontmoeten en de zorg, dat maakt het verschil. We kijken veel meer naar oplossingen. Wat moeten we toevoegen in welk gebied, wetende welke mensen daar nu wonen. Zo ontstaan hele leuke ideeën." Noem eens een voorbeeld? Creatieve zorgoplossingen"In een seniorencomplex voegen we een ontmoetingsruimte toe, omdat senioren aangaven dat elkaar ontmoeten, een zorgpartner treffen en samen eten en drinken gemist werd. Hierbij gaan zowel een zorgpartner als een maatschappelijke opbouwwerker een rol spelen. We koppelen dus bestaande kennis en expertise aan de bewonersbehoeften, zonder hen te verplaatsen.""In een ander aanstaand nieuwbouwcomplex brengen we 30% bewoners met een sociaal hart samen met 60% senioren, simpelweg omdat bewoners hierdoor meer naar elkaar gaan omkijken. Informele aandacht zorgt ervoor dat individualisme en eenzaamheid afneemt, want ook eenzaamheid is een toenemend probleem als je ouder of beperkt wordt. Je sociale afhankelijkheid neemt toe.""We hopen en verwachten dat deze mix van bewoners ervoor zorgt dat kleine ondersteunende handelingen niet meer voor rekening van de zorg komen, maar onderling opgelost gaan worden. Net als vroeger." Wat bedoel je met ‘net als vroeger’? "We moeten toe naar de gemeenschapsvorming zoals die er vroeger was. Mensen helpen en inspireren om in wijken naar elkaar om te kijken. Waarbij de zorg niet meer prominent overneemt, maar ondersteunend gaat worden. Maak gebruik van de mensparels in de wijk, de bewoners die genegen zijn wat voor een ander te doen. Betrek ze en waardeer ze. Koppel daarnaast kleine en grotere initiatieven aan elkaar zodat wat eerst versnipperd aanbod was, collectief (en zichtbaar) beschikbaar wordt voor de hele wijk." Welk advies zou je geven aan organisaties die zich willen inzetten voor deze verandering? Dreamteam van regiehouders als kartrekker"Ergens moet iemand de kar trekken, het maakt echt niet uit wie dat is. Als ze maar bereid zijn tot samenwerken en volhouden. Dus niet bij de eerste de beste tegenslag loslaten, want deze verandering vraagt een lange adem. Dit samenwerken vraagt dan ook om elkaar echt te willen leren kennen: wat zijn je drijfveren, wat heb je nodig en wat kan ik daarbij voor je betekenen. Je kwetsbaar durven opstellen." "Het liefst zou je bij alle partners een regiehouder willen aanwijzen, die gezamenlijk het dreamteam van de regio vormt. Die het met elkaar echt gaan dóen. Kies een wijk of een complex en ga ze vanuit kansrijkheid bekijken. Wat ligt er al?" Heb je nog een slotwoord? "Het leven slaat soms hard om zich heen. Het krijgen van een beperking of aandoening brengt al genoeg ongemakken en zorgen met zich mee. Wij zijn er samen om te voorkomen dat het leven - door bijvoorbeeld een noodgedwongen verhuizing - nog zwaarder wordt. Mensen die in de zorg wonen zijn nog steeds diezelfde mensen die ze ook waren voor hun beperking. Ik hoor nog veel te vaak: ‘ze moeten die woning maar accepteren want die voldoet toch aan hun beperking?’. Dan ga je eraan voorbij dat mensen al te dealen hebben met het feit dat ze ineens weduwe geworden zijn, een beperking krijgen of wat dan ook. Moeten ze dan ook nog ingeperkt worden in hun woonkeuze? Laten we vooral niet vergeten dat we allemaal mensen zijn. Het woonzorgvraagstuk zou je altijd moeten benaderen vanuit de vraag: ‘wat als ik het was’."

Vanaf 1 oktober gaan we onze openingstijden verruimen voor onze bewoners. Ook op vrijdagmiddag verwelkomen wij ze voortaan met hun vragen. In ons Trefhuis of aan de telefoon.

Marcia Adams is moeder van Noor en Saar. Saar heeft het syndroom van Down. En ‘voor de rest ben ik overdag Directeur zorg bij Dichterbij en initiatiefnemer van het SAM&ZO project’, zoals Marcia het zelf zegt. SAM&ZO is een bijzonder woonconcept waar mensen met en zonder zorgbehoefte zelfstandig samen wonen en leven in één gebouw, midden in de samenleving in Sittard. Het sleutelbegrip in het gedachtegoed van SAM&ZO is wederkerigheid. Bewoners, buren en professionele partners werken samen op alle fronten om wonen, leven en zorgen voor iedereen prettig te maken. Iedereen draagt bij aan elkaars ontwikkeling en die van de wijk. Waarom dit initiatief?"Ik vind het belangrijk dat mijn beide kinderen een bijdrage leveren aan de maatschappij. Iedereen heeft wensen en behoeften en de plicht om bij te dragen. In het zorglandschap gaat het vaak alleen om de vraagkant. Ik ben met andere ouders SAM&ZO begonnen omdat we vinden dat onze kinderen niet alleen zorgvragers zijn. Ze hebben de maatschappij ook iets te brengen. Daarnaast is het ook gedreven door een noodscenario, want een ding is zeker, zoals we de zorg nu ingericht hebben, is onhoudbaar. Wat als ik er straks niet meer ben en mijn kind is afhankelijk van zorg die niet geleverd kan worden? Daar lig ik wakker van. Want voor mijn kind is de maatschappij zo ingericht dat ze niet zelfstandig kan zijn. Ik denk dat er niets anders op zit, dan om weer met elkaar te zorgen voor een inclusieve samenleving. Waarin je naar elkaar omkijkt. En alleen dat wat professioneel moet, professionaliseert." Neem me eens mee in de dagelijkse praktijk? "Saar woont nu nog thuis. Hier heeft ze veel zelfstandigheid. We wonen op een hofje, iedereen kent haar, en als het mis gaat weet ook iedereen wie ze is. Maar ze kan niet eeuwig thuis blijven wonen en haar zorgvraag kan ook veranderen. De crux is, als je dat netwerk weghaalt dan moet je het opnieuw opbouwen, maar je ontneemt haar daarmee ook heel veel zelfstandigheid en daarmee dus identiteit. Als haar zorgvraag verandert, moet zij verhuizen. Zie het zo, jij hoeft ook niet te verhuizen als jouw huisarts met pensioen gaat."Waarom denk je dat ons zorglandschap zo ver afgedreven is van de menskant? Alles bijzonder maken "Kijk, we zijn natuurlijk een heel rijk land, maar alles is er erg op gericht om alles bijzonder te maken. We kijken steeds weer naar: ‘wat is er bijzonder aan het kind’. Of, als je het een beetje onaardig zegt: ‘wat kunnen ze niet?’. En dan gaan we dat organiseren, in plaats van dat we gericht zijn op: ‘wat kan er nu wel?" Drang tot efficiëntie "In Nederland maken we beleid. Dat vind ik ook zo’n raar iets. Wij bedenken hoe andere mensen moeten leven. Dat doen we vanuit een hele grote drang tot efficiëntie. En dat mondt gauw uit in een soort systeemdenken, in de overtuiging dat je daarmee het leven kunt vangen. Daar geloof ik niet in. Bovendien denk ik dat je daarmee voorbij gaat aan hele diepe menselijke behoeften. Ik denk dat als er over jou beleid gemaakt werd over waar je leeft, hoe je leeft, sterker nog; hoe je eten eruitziet, daar zou een gemiddelde Nederlander tegen in opstand komen. Maar onze kinderen zijn daar verbaal niet tegen opgewassen." "Weet je, de drang om het voor een ander op te lossen, is helemaal niet vanuit slechte gedachten, maar we zijn daarin zo ver doorgeslagen dat we vergeten zijn ons af te vragen of die ander wel wat opgelost wil hebben. Als ik kijk naar Saar, die heeft geen vragen hoor, die is hartstikke tevreden met haar leven en ziet zichzelf niet als iemand die iets mist. Haar zusje ziet haar ook niet zo."Wat is het grootste verschil als je kijkt naar beide dochters en hoe daar in onze maatschappij mee omgegaan wordt?Omgekeerde wereld"Ik heb een keer een discussie gehad met Hugo de Jonge toen hij nog minister was, ik denk dat dit het wel goed weergeeft. Saar was toen net achttien geworden. Ik zei tegen hem: 'weet je wat ik heel raar vind? Saar krijgt een Wajong uitkering en een zorgindicatie. Ik moet met haar naar de Rechtbank, de Sociale Verzekeringsbank en het UWV. En op alle plekken geldt: hoe meer ik haar beperking overdrijf, hoe beter zij straks gefaciliteerd is in het ontwikkelen van haar talenten.' Ondanks dat ze veel in het ziekenhuis gelegen heeft, vond ik dit het ergste wat ik in al die jaren met haar met heb moeten doen. Ook zij zei na het zoveelste gesprek: 'mama, ben ik soms te dom?'""Waar het om zou moeten gaan is dat jij en ik geld krijgen voor hoe succesvol we zijn in het werk dat we doen. En dat jij en ik investeren in onze eigen ontwikkeling om dat werk succesvol te kunnen doen. Zo zit ons hele schoolsysteem in elkaar. Alles is erop gericht dat jij je talent inzet en dat kunt verzilveren. Behalve bij Saar." Hoe zou jij het graag zien? "Stel je eens voor dat die gesprekken de volgende toon zouden hebben: 'wat wil jij bereiken, wat wil je nog ontwikkelen, hoe kun je daar een goede burger mee worden en ook iets voor iemand anders betekenen? En wat kost dat dan in jouw begeleiding?'. Hoor je het verschil?"Hoe kwamen jullie op het  idee voor SAM&ZO? "Als je kijkt naar de vorm hanteren we een Scandinavisch model. Daar kun je niet zoals wij heel gesegmenteerd zorg aanbieden. Daar zijn de afstanden veel te groot voor. Daar krijgen gemeenten vanuit een coöperatieve gedachte budget dat ze samen met dorpsbewoners inzetten voor zorg. Dat is ook hoe wij het voor ons zien: dat de ouders, maar ook de jongeren die in de coöperatie stappen, elke week een bijdrage leveren vanuit hun eigen talent." "Als je in het buitenland vertelt hoe wij zorg ingericht hebben, zien ze dat niet per se als iets moois. Het wordt vaak zelfs gezien als discriminerend. Zo voel ik het ook. Wij zijn alleen maar gericht op: we zetten mensen met dezelfde uiterlijke kenmerken bij elkaar. Als we dit in andere omgevingen zouden doen staat heel Nederland op z’n achterste benen. Hier is nog een flinke mindset verandering nodig."Wat zijn jullie grootste uitdagingen en successen tot zover?"Wat heel goed gelukt is, is dat de buurt vanaf het begin enorm betrokken is. We hebben veel tijd geïnvesteerd in gezamenlijke activiteiten en de buurt staat er erg voor open. Op maandagen werken de talenten - zoals we onze kinderen noemen - ook al vanuit de wijk. Het is een wat vergrijzende wijk. Bedenk je eens wat een enorme bijdrage onze kinderen daar kunnen leveren.""De verzekeraar en overheid zijn onder de streep een hele grote winnaar in dit verhaal, want dit construct is veel goedkoper dan de huidige modellen. Het past alleen nog niet in de huidige regelgeving, dus je krijgt continu de discussie: wie betaalt wat." "In ons gesprek met het ministerie van VWS kwam dit ook heel duidelijk naar voren. De secretaris-generaal zei: pas als jullie beginnen, kunnen wij het systeem veranderen. Want wij praten alleen maar met mensen die ervan overtuigd zijn dat wat er nu is, gewoon goed is. Dus ik denk dat ons initiatief een mooi voorbeeld is van hoe het ook kan."

Zelf geboren en getogen in een arbeidersbuurt, heeft Monique Heffels van dichtbij gezien dat het wérkt als verschillende mensen samen wonen en leven in een wijk. Vanuit haar gezin kreeg ze met de paplepel ingegoten dat wat je in huis hebt niet voor jezelf is, maar voor de gemeenschap. In tegenstelling tot Anneke, is ze haar loopbaan gestart bij woningcorporaties en heeft ze in 2010 de overstap gemaakt naar de zorg. Inmiddels is ze bestuurder van stichting Radar, een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is nadrukkelijk geen traditionele gehandicaptenorganisatie. Wat Radar onderscheidt, is dat ze midden in wijken zitten. Ze hebben geen grote terreinen waar mensen wonen. Iedereen woont zelfstandig of in woonvormen, neemt dagbesteding af of werkt en krijgt daarin begeleiding. Waarom ben je overgestapt van wonen naar zorg? "Binnen wonen ging het destijds alleen nog maar over het stapelen van stenen en de efficiëntie van het bouwproces. Ik vind dat het zou moeten gaan over met elkaar een gemeenschap zijn en van daaruit zorgen dat je fijn en veilig kunt wonen. De grap is dat door de hele extramuralisering van de zorg, er steeds meer zorgbehoevende mensen weer in de wijk wonen. Voor mij maakt dat de cirkel rond."Wat is er mis met de huidige manier waarop we de zorg geregeld hebben? "We hebben de zorg te goed georganiseerd. Zo goed dat deze mensen volledig apart wonen, werken, naar school gaan en vervoerd worden. We hebben ze praktisch weggeorganiseerd. Je komt mensen met een verstandelijke beperking binnen de samenleving bijna niet meer tegen. En omdat je niet spontaan met elkaar in aanraking komt, voel je je ongemakkelijk als dat wel gebeurt. Het is natuurlijk raar dat we dat normaal zijn gaan vinden. Daarnaast zijn we dingen zorg gaan noemen waar je je van kunt afvragen of het wel zorg is."Hoe komt het dat het zorglandschap in Nederland zo ver afgedreven is van mensen? "Albert Jan Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden zegt hierover dat in Nederland van oudsher heel veel sociale cohesie was. We deden veel vrijwillig voor elkaar. De overheid heeft daarnaar gekeken en al het vrijwillige eruit gesloopt. Ze zijn overal subsidies op gaan verstrekken zodat het werk werd. Het is dus een bewuste keuze geweest om van die vrijwillige manier van met elkaar omgaan, naar een betaalde manier te gaan, zodat de mensen die dat deden belastingbetalers werden. Als dat klopt, vind ik dat een pijnlijke conclusie. Dan vind ik de prijs die we betalen erg hoog." Wat betekent inclusief wonen voor jou? "Weet je, ik vind inclusie eigenlijk een heel raar woord. Zolang we daarover praten, betekent het dat het niet normaal is. Ik wil me er hard voor maken dat iedereen die dat wil zo veel als mogelijk mee kan doen. Met of zonder ondersteuning. Ik geloof erin dat iedereen iets te brengen heeft. Ook als je verstandelijk beperkt bent kun je meedoen. Moet je eens bedenken wat de mensen die door ons begeleid worden voor ouderen kunnen betekenen. En daar zit volgens mij de crux: dat de een iets voor de ander kan betekenen. Dan ben je trots en gelukkig. Dan ervaar je kwaliteit van leven. Elkaar ontmoeten is daarin cruciaal." Kun je specifieke voorbeelden noemen hoe inclusief wonen het verschil kan maken in het leven van mensen die zorg nodig hebben? "In iedere wijk gebeuren prachtige dingen. Het pannetje soep dat naar de overbuurvrouw gebracht wordt die ziek is. Een buurman die zorgt dat de huisdieren altijd verzorgd worden. Als je daar als organisatie op zou kunnen aansluiten, dan krijg je hele krachtige wijken, waar veel vanzelf gebeurt. Mensen voelen zichzelf verantwoordelijk en nemen zelf een rol als ze dat willen en kunnen, waardoor de vraag naar professionele zorg veel kleiner wordt. De mensen die in het vak zitten, zijn dan ook echt inzetbaar op de plek waar ze nodig zijn."Wat is ervoor nodig om het woord inclusie af te kunnen schaffen? Om samenleven weer iets vanzelfsprekends te maken? "We hebben er vijftig jaar over gedaan om al het vrijwillige uit de samenleving te slopen, mijn verwachting is dat we diezelfde tijd ook nodig hebben om het tij te keren. Er is nog een grote hang naar de oude systematiek die overzichtelijk is, die maakbaar lijkt, en waar je je achter kunt verschuilen. We werken in oude systemen terwijl we nieuwe dingen willen. Die verandering vraagt lef, uithoudingsvermogen en ook veel humor." Hoe is Radar verbonden aan ZOwonen?"In 2021 waren wij bezig met de herijking van onze strategie. Toen kwam het SAM&ZO project op ons pad via Marcia Adams. Ze was als moeder van Saar met het syndroom van Down samen met een groep ouders aan het onderzoeken hoe ze wonen en zorg voor hun kinderen op een meer reguliere wijze konden samenbrengen. ZOwonen hielp hen daarbij. Dat concept paste perfect binnen onze nieuwe strategie. Samen met Daelzicht hebben wij onze hand opgestoken om de zorg voor SAM&ZO te organiseren."Hoe ziet de overgang van oude naar nieuwe systemen eruit in de dagelijkse praktijk?Burgerlijke ongehoorzaamheid"We zijn actief bezig met veranderen. Soms moeten we een beetje ongehoorzaam zijn. Als je problemen creatief benadert, kun je ze vaak oplossen, maar tegelijkertijd past het niet binnen het systeem. Dit gaat goed, totdat er een incident is, dan heb ik mij te verantwoorden." Zondebok"We hebben veel goede ervaringen met de nieuwe dingen die we uitproberen. Mensen worden daar heel blij van, ervaren echt kwaliteit van leven. De vraag is of de politiek het ook aandurft. Want wat gebeurt er als er iets ergs gebeurt? Dan wordt er altijd gezocht naar een zondebok. Het is een heel fragiel evenwicht, voor je het weet ben je weer terug bij af. Het gevaar is dat we door incidenten die voorvallen in het proces van verandering, weer allerlei regels gaan maken." Tuchtcollege"We zijn een keer in zo’n situatie geweest. Ik heb toen echt gedroomd dat ik een pleidooi voor het tuchtcollege heb gehouden. ‘Hoe heeft het toch zo ver kunnen komen in Nederland dat je niet meer uit mag komen voor menselijke fouten. Dat je mag zeggen: we proberen ervan te leren, maar ik kan niets garanderen, want wat we doen is mensenwerk. Als we dit niet kunnen lijden met elkaar, in wat voor samenleving leven we dan?"Wat maakt dat je toch doorgaat?"Gelukkig kom ik op mijn pad een heleboel collega-bestuurders tegen die dit ook waanzin vinden. Die ook het lef tonen om dingen gewoon niet te doen. En ik denk dat dat tegelijk de oplossing is. Als je iets doet wat niet voldoet aan het systeem, waar je voor gestraft zou kunnen worden, is dat natuurlijk veel sterker als je dat met een groep doet. Ik zie dat die groep groter wordt en verbind me daar graag aan." Welk advies zou je willen geven aan anderen die zich inzetten voor inclusief wonen en zorgen? "Zorg dat samenlevingsopbouw en welzijnswerk vanuit de gemeente weer veel meer plek krijgt in de maatschappij. Dat zijn de aanjagers van ‘anders met elkaar wonen in een wijk’ en het creëren van sterke wijken, waar wij als zorgorganisatie op aan moeten sluiten." En verder: zoek elkaar op, toon lef, en doe dat vooral samen. Want alleen samen kunnen we dat systeem vermorzelen." 

We hebben een 100 jaar oud schoolgebouw getransformeerd tot Trefhuis. Daar komt van alles bij kijken. Daarbij wilden we ZO duurzaam mogelijk te werk gaan. In onze bedrijfsvoering doen we dat eveneens. Bob Houben is als Teammanager Vastgoedontwikkeling & Inkoop nauw betrokken geweest bij de verbouwing. Hij vertelt over alle duurzame maatregelen die we treffen.Isolatie”Om het energieverbruik flink terug te dringen hebben we onder andere nieuwe kozijnen laten plaatsen met dubbel glas, het dak en de gevels laten vervangen en voorzetwanden geplaatst. Met resultaat. Onlangs hebben we namelijk energielabel A+++ verkregen, daar zijn we heel trots op. In de toekomst kunnen we wellicht nog aansluiten op een stadsverwarmingsnet.”Duurzame keuzes“Daarnaast hebben we het ‘Breaam in Use certificaat’ met classificatie very good gekregen. Dat is een systematiek waarbij je kijkt naar de duurzaamheid van voorzieningen in een gebouw en hoe je daar invulling aan geeft. Denk bijvoorbeeld aan speciale verlichting, energiezuinige klimaatsystemen (verwarming/verkoeling/zonnepanelen) en waterbesparende maatregelen. Dit zijn onze duurzame keuzes, op verschillende niveaus: Zonnepanelen op het dak Half open bestrating en grindkoffers onder het parkeerterrein waardoor regenwater beter doordringtDuurzaam toiletpapier en papieren handdoekjes van lokaal geteeld olifantengrasEen beperkt aantal printers in het gebouwToepassen van groen, in de vorm van een mooie voortuin. ZO proberen we een deel hittestress tegen te gaanOns kantoor ook beschikbaar stellen aan externen, waardoor de ruimtes duurzaam worden gebruikt”Bedrijfsvoering “Qua bedrijfsvoering volgen we al langer een ‘groen’ spoor. Zo hebben we 14 elektrische poolauto’s en busjes, doen we aan afvalscheiding en werken we zoveel mogelijk digitaal.” Ondanks dat we al mooie stappen hebben gemaakt, blijven we alert op nieuwe ontwikkelingen waar we bij kunnen aansluiten. Als we onze bewoners willen inspireren moeten we immers zelf het goede voorbeeld geven.

Het zorglandschap is verder afgedreven van mensen dan ooit en financieel niet meer houdbaar. Verandering moet.. Vanuit onze nieuwe woonzorgvisie maken wij ons hard voor samen wonen en samen leven, omdat wij geloven dat daar de oplossing ligt. Terug naar vroeger, toen we nog naar elkaar omkeken. Die omwenteling vraagt een lange adem, veel volharding, passie en betrokkenheid. Gelukkig hoeven we dit niet alleen te doen.We spreken vier vrouwen die onze kijk op wonen en zorg delen. Die het woonzorgvraagstuk stuk voor stuk benaderen vanuit de menselijke maat. Die ten diepste voelen en weten dat mensen geen doelgroepen zijn. Vier vrouwen die zich, ieder vanuit hun eigen ervaringen en drijfveren, al heel wat jaren hard maken voor een nieuwe (of eigenlijk oude), mensgerichte manier van wonen en leven met zorg.  De rode draad? Ze worden allemaal gedreven door: 'wat er wél kan'.Anneke NijhoffAnneke houdt zich bezig met strategie en conceptonwikkeling van huisvesting voor mensen met een ondersteuning- en zorgvraag en maakt zich landelijk hard voor de omslag van institutie naar inclusie.De felblauwe ogen van Anneke Nijhoff kijken me helder aan. Hier zit een vrouw die het klappen van de zweep kent als het gaat om wonen en zorg. Na zelf 25 jaar in de verpleging gewerkt te hebben, maakte ze de overstap naar de volks - huisvesting. Ze wordt gedreven door de overtuiging dat het verplaatsen van zorg naar de thuissituatie (extramuralisatie) alleen een kans van slagen heeft, als corporaties wonen voor mensen met een beperking, of mensen op hoge leeftijd, als een vanzelfsprekende opgave gaan zien. Wat was voor jou doorslaggevend voor deze overstap?"Na al die jaren in de zorg begon ik me af te vragen: is het altijd nodig dat mensen binnen de muren van een instelling wonen? Is het altijd nodig om mensen in te delen in leeftijd en aandoening? Binnen instituten werd steeds gezegd: deze mensen kunnen niet zelfstandig wonen. Ik dacht: kunnen zíj het niet? Of kunnen wíj het niet? Wist je dat wij in Nederland de meeste instituten van heel Europa hebben? We weten gewoon niet meer anders. Als je een bepaalde mate van kwetsbaarheid hebt, is er meer nodig dan een dak boven je hoofd. Dat ‘meer’, daar waren corporaties vroeger niet zo mee bezig. Ik ben bewust uit instituties gestapt en bij corporaties gaan werken, om aandacht te vragen voor meer diversiteit in de woningvoorraad."Waarom is deze diversiteit in woningvoorraad volgens jou nodig? "De hele maatschappij is aan het veranderen, meer alleen gaanden, samengestelde gezinnen, vergrijzing. Alleen al door dat laatste lukt het financieel niet meer om iedereen in instellingen op te vangen. En dat hoeft wat mij betreft ook niet. Wat ik vele malen belangrijker vind, is dat we hiernaar kijken vanuit mensperspectief. Dat betekent niet altijd dat je dan in dezelfde woning blijft als waar je nu woont. Het gaat erom dat je deelgenoot kan blijven van je eigen vertrouwde woon- en leefomgeving, of tenminste je eigen manier van leven vast kunt houden."Hoe kijk je naar ons huidige zorgstelsel? All-inclusive-pakket"Vooral de ouderenzorg heeft zich georganiseerd als een all-inclusive-pakket, maar niemand heeft nog besef van prijs. Er zit zoveel bij in, dat is allang geen zorg meer. Het all-inclusive-pakket dat we er in onze verzorgingsstaat van gemaakt hebben, is niet meer houdbaar. Op dit moment zijn we bezig van alles te schrappen. Grotendeels financieel gestuurd en alsof het er niet toe doet. Maar waar het om gaat, is dat we het anders moeten organiseren. Met elkaar als betrokken organisaties, maar vooral ook samen met de mensen die het betreft. En dan niet alleen vanuit de zorg of wat iemand niet meer kan, maar vanuit: wat kan er wél?" Wat stel je voor? Ontschot werken"Mijn voorstel is niet uitknijpen, maar het systeem, daar waar het niet meer past, durven los te laten. Mensen hebben ondersteuning nodig, maar dit valt niet automatisch onder zorg. In landen waar ze onze instituties niet hebben, is dit veel vanzelfsprekender, je lost het op met elkaar. De zorg is nog steeds in verschillende sectoren georganiseerd, en iedere sector doet bij de corporatie beroep op een woongebouw. Hierdoor blijven we mensen clusteren op leeftijd en aandoening. Dat is niet alleen stigmatiserend, maar in de nabije toekomst ook niet meer haalbaar vanuit de 24-uurs personeelsbezetting. Ik ben heel erg pleitbezorger voor cross-overs. Er moeten dwarsverbanden gelegd worden. Durf het sectoraal werken op te heffen, met behoud van deskundigheid." Hoe ziet dit er concreet uit? De rode draad "Een leven lang heb ik aan ouderen met een ondersteuningsbehoefte gevraagd: wat heb jij nu nodig? Daarin ontdekte ik een rode draad. Ten eerste zijn ouderen allesbehalve een homogene groep. Dat geldt overigens voor alle mensen met een ondersteuningsbehoefte. Maar er zijn wel overeenkomsten in wat er nodig is, waarbij als belangrijkste wordt genoemd dat je je leven op je eigen manier kunt blijven leiden. Je eigen identiteit kunt behouden."Een veilige woning en veilige woonomgeving"Wat je daarbij nodig hebt, is een veilige woning en woonomgeving. Hierbij gaat het niet alleen om fysieke veiligheid, zoals hang-en sluitwerk, maar om sociale veiligheid. Word ik gezien, ken je mijn naam, weet ik wie mijn buurvrouw is, mis je mij na een week. Die veiligheid zit in interactie tussen mensen. In ontmoeten." Ontmoeten "Dat is nadrukkelijk iets anders dan met z’n allen aangewezen zijn op grote, oudroze gemeubileerde recreatieruimtes. Het gaat in eerste instantie om kleine, spontane ontmoetingen. Hoe richt je hiervoor een goede sociale infrastructuur in? Ook hier kun je als organisaties en burgers - door samenwerken in buurten en wijken - veel meer betekenen dan ieder voor zich. Ontmoeten hoeft niet alleen binnen een woongebouw plaats te vinden, ook de buurt is ontzettend belangrijk. Juist voor ouderen of mensen met een ondersteuningsbehoefte. Hierdoor blijf je betrokken bij de samenleving.""In een ouderencomplex in Maassluis hebben we een talentenbank georganiseerd. Zo ging een man een vrouw helpen met haar belastingaangifte, zij leerde hem strijken. Dit gaat niet over eindeloos helpen - want dan blijf je afhankelijk -, maar elkaar iets leren. De zingeving die daaruit ontstaat, is geweldig." Zorg "Pas hierna komt zorg. Ik betreur het heel erg dat gemeentes nu, vaak ook in samenwerking met corporaties, een woonzorgvisie ontwikkelen. Ik weet dat dit van ze wordt gevraagd, maar eigenlijk vind ik dat ze een woonleefvisie moeten ontwikkelen. Zorg is gedoe aan lijf en leden. Dat regel je met een wijkverpleegkundige of een deskundige." Welk advies zou je willen geven aan anderen die zich willen inzetten voor verandering? "Stel jezelf regelmatig de vraag: zijn we het zo gewend of is het gewenst? En door wie dan? Dan ontdek je dat veel gedreven wordt door onze voormalige verzorgingsstaat en de gewoontes die we hierbij hebben ontwikkeld, door de financiering en door de segmentatie die door al die verschillende sectoren ontstaan is."Iedereen met passie, wordt intrinsiek gedreven door een eerste vonkje. Wat was die eerste vonk voor jou? "Ik kom van een boerderij en wij hadden - bijna als vanzelfsprekend in die tijd - grootmoeder in huis. Maar in het eerste verpleeghuis waar ik stage liep, zag ik mensen uit mijn dorp, waaronder de smid. Zijn beide benen geamputeerd. Hierdoor kon hij niet meer zelfstandig rechtop zitten, ook niet op het toilet. De oplossing? Hij moest zich met zijn armen opdrukken en dan werd de po eronder geschoven. Hij moest midden in de huiskamer zijn behoefte doen, kun je het je voorstellen? Iedereen eromheen klaagde steen en been over de stank." "De smid, die grote sterke man, lag de hele dag met zijn hoofd op tafel van schaamte. Ineens was hij geen mens meer. Voor de mensen die met hem werkten, was hij een cliënt geworden. Ik zag de smid van mijn dorp. En schaamde me met hem mee. ""Ik heb altijd een worsteling gehouden met het feit dat mensen ineens geen identiteit meer lijken te hebben zodra ze noodgedwongen binnen instituties moeten wonen. Daarom vind ik het zo geweldig dat woningcorporaties in deze tijd hun kennis en kunde inzetten om andere vormen van huisvesting mogelijk te maken voor hun huurders, niet onderverdeeld in sectoren voor de zorgorganisaties en de instituties zoals voorheen. En dat ze dit in samenwerking doen met inwoners van buurten en wijken, andere betrokken maatschappelijke en zorgorganisaties, gemeenten en met stip op een, met de mensen die het betreft. Want daar gaat het uiteindelijk om."

Column door Sjoerd Revenich, directeur bedrijfsvoeringDe opgave voor woningcorporaties is duidelijk: volop meewerken aan de Nationale Prestatie Afspraken (NPA), zodat het tekort aan woningen binnen niet al te lange termijn wordt ingelopen. Investeren, investeren, investeren is het credo! Maar wat als corporaties zoveel interen op hun vermogen, dat dit een keer ophoudt?Precies dat is er nu aan de hand. Ga maar na: door de economische omstandigheden is bouwen, maar ook onderhouden en renoveren van een huurwoning flink duurder geworden. Prijsstijgingen van 10% per jaar zijn niet ongewoon. Ook nieuw aan te trekken leningen tegen (extreem) lage rentes zijn verleden tijd. Alle onderdelen van de investering of uitgaven zijn fors duurder. De opbrengst blijft echter flink achter en dat is niet gek. Corporaties zijn er nu eenmaal om betaalbare en kwalitatief goede huisvesting te bieden voor mensen die daar zelf niet (helemaal) in kunnen voorzien. Maar deze scheefheid in kosten en opbrengsten, is de laatste tijd wel heel erg groot. Te groot, als je het mij vraagt: het fundament onder ons corporatiebestel wordt zwakker en zwakker en brengt de sector op niet al te lange termijn aan het wankelen. Het zit zo: corporaties kunnen - over het algemeen - met de huuropbrengsten het reguliere onderhoud aan hun woningbezit bekostigen, de organisatiekosten en rentelasten over hun leningen betalen. Als het goed is blijft er dan nog wat over. Dit kan ingezet worden voor woningverbetering, renovatie inclusief verduurzaming en (sloop/)nieuwbouw. Dat deel dat over blijft is echter bij lange na niet toereikend om de woningvoorraad up-to-date te houden. Laat staan om de woningvoorraad uit te breiden. Wat in sommige regio’s hard nodig is. Omdat corporaties door het woningbezit een flinke onderpandwaarde hebben, kan extra worden geleend. Door deze extra leningen wordt jaarlijks meer en meer rente betaald, waardoor we ook jaar op jaar minder overhouden om de woningvoorraad te verbeteren. Samen met de huidige scheefheid tussen opbrengsten en kosten gaat het hard, te hard!Het prestatiemodel van woningcorporaties kan niet uit. Dat wil zeggen: het is onder de streep negatief. Als corporaties commercieel zouden zijn, zou acuut fors moeten worden ingegrepen om verdere uitholling en discontinuïteit te voorkomen. Gelukkig zijn corporaties niet commercieel, maar het vraagstuk van financiële continuïteit dient zich wel steeds duidelijker aan. Wanneer je elke maand moet interen op je vermogen, omdat je maandelijkse inkomsten en uitgaven niet in balans zijn. Dan weet je dat deze manier van (over)leven vroeg of laat een keer ophoudt. Dat is geen hogere wiskunde.Voor corporaties is het laat, maar nog niet té laat. Wij hebben als corporatie, als sector en als nationale overheid een aantal dilemma’s op te lossen: Is het inkomen van corporatiebewoners te verbeteren, zodat een huurprijs kan worden betaald die de kosten redelijkerwijs afdekt? Als de prijs niet kan worden betaald voor de geboden kwaliteit, moeten we dan tornen aan de kwaliteit? Kunnen we slimmer en dus goedkoper bouwen? Hoe verdelen we de taart: alle woningen evenredig in stand houden en verbeteren of selecties daarvan? Nu volop inzetten op dure verduurzaamingrepen of wachten en hopen op goedkopere oplossingen? Kunnen we nog wel slopen met woningtekorten en te dure nieuwbouw? Leidt meer samenwerking tussen corporaties tot efficiënter en goedkoper werken? En als individuele corporatie: kan ik de bedrijfsvoering optimaliseren om met de bestaande middelen het maximale eruit te kunnen halen?Dit zijn geen dilemma’s voor een vrijdag namiddag. Dit zijn onderwerpen die hoog op de agenda moeten staan van iedereen die het belangrijk vindt dat we in Nederland volkshuisvesting hebben én houden. Jazeker willen wij onze bewoners nú helpen aan een betaalbare en kwalitatief goede woning, met een goed comfort en lage energielasten. Maar de zich aandienende opgave is zo groot, dat dit met bestaande middelen en het bestaande systeem niet lukt. De bodem van het oneindig kunnen blijven financieren van geldstromen die eigenlijk intern moeten worden gegenereerd komt rap dichterbij. Het is laat. Het is té laat om enkel te stellen: bouwen, bouwen, bouwen en de rest - of beter gezegd: het restje dat nog over blijft - dat zien we straks wel. Gaan we dan uitleggen aan de volgende generatie dat we naast het klimaat ook zoiets moois als sociale huisvesting hebben verbruikt? En zeggen dat het op is? Nee! We gaan die vermaledijde dilemma’s aanpakken. Niet morgen, maar vandaag!

12 duplexwoningen aan de Antoniusstraat in Geleen worden in 2027 gesloopt en vervangen door nieuwbouw. We hebben de betrokken bewoners hier vorige week tijdens een bewonersbijeenkomst over geïnformeerd. Wij begeleiden hen bij het vinden van een nieuw thuis.Verouderde woningenDe duplexwoningen dateren uit 1951. Gezien de leeftijd van de woningen en de huidige energie labels (D/E gemiddeld) is een grote renovatie met verduurzaming en voorbereiding op gasloos noodzakelijk. Een grote investering.Echter, de woningen zijn erg klein (39 m2) en minder goed toegankelijk. Een type woning waar in de toekomst minder vraag naar is. Daarnaast spelen ontwikkelingen in de zorg waardoor mensen zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen. Dit type woning is daarvoor niet meer geschikt. Daarom is besloten om het blok met deze 12 woningen te slopen en te vervangen door nieuwbouw.Janine Godderij: “De boodschap dat we hun woning gaan slopen, is niet fijn voor de bewoners. Dat realiseren we ons. Daarom helpen we de bewoners zo veel als mogelijk om weer een nieuw thuis te vinden.”Sociaal PlanVoor de bewoners wordt goed gezorgd. Het Sociaal Plan is deze maand ingegaan. Met diverse vergoedingen, waaronder een verhuiskostenvergoeding van 7557 euro. Het verhuizen naar een andere woning met deze vergoeding is voor velen een kans op een nieuwe wooncarrière. Van een woning met trappen naar een gelijkvloerse woning bijvoorbeeld. De komende weken inventariseren we ieders woonwensen in een persoonlijk gesprek. We helpen en begeleiden elke bewoner zo goed mogelijk naar een nieuw thuis.NieuwbouwNa 2027 bouwen we op de vrijgekomen vlek nieuwe woningen. Welk type woningen is nog niet bekend. We starten zo snel als mogelijk met de planontwikkeling. Met deze sloop en nieuwbouw streven we naar woningen die beter aansluiten op woonwensen en levensfases van mensen en de technische eisen van deze tijd.

Vanaf 2 september zijn onze maatschappelijke partners op gezette tijden aanwezig in ons Trefhuis. Zij ondertekenden onlangs een overeenkomst hiervoor. Samen kunnen we bewoners nog beter helpen.Bij deze partners kun je terecht:Sociaal plein (PIW)Met vragen over (mantel)zorg, inkomen, voorzieningen, ontmoeting, de buurt, schulden, vrijwilligerswerk, beweging, eenzaamheid, opgroeien en opvoeden kun je terecht. Aanwezig in ons Trefhuis op donderdag 9.00-13.00 uur Kredietbank Limburg Je kunt je rekeningen of schulden niet meer (af)betalen. Bijvoorbeeld doordat je ziek bent of geen werk meer hebt. Het kan zomaar gebeuren. Met al deze zorgen en vragen kun je terecht.Aanwezig in ons Trefhuis dinsdag 09.00-17.00 uur Loket HousingLoket Housing zoekt mee naar woonruimte voor mensen die wonen in Maatschappelijke Opvang, Beschermd Wonen, GGZ of een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Aanwezig in ons Trefhuis dinsdag, woensdag & donderdag 09.00- 17.00 uur MOVEOO MeldpuntVoor dak- en thuislozen voor wie geen andere oplossing in het vooruitzicht is, biedt Moveoo tijdelijk onderdak in de vorm maatschappelijke opvang.Aanwezig in ons Trefhuis vrijdag 08.30-12.30 uur Knooppunt Informele Zorg Bij vragen over bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, buurt- of burenhulp, mantelzorgondersteuning en nog veel meer kun je hier terecht.Aanwezig in ons Trefhuis woensdag 13.00-17.00 uurMaak gebruik van de kennis van deze organisaties en voel je niet bezwaard om langs te komen. Ze nemen plaats in de ruimtes 'Meester' en 'Juffrouw'. Samen helpen we je verder.

De landelijke Woondeal is in het leven geroepen om het woningtekort op te lossen en de samenwerking tussen alle betrokken partijen rondom volkshuisvesting te versterken. In elke regionale woondeal wordt vastgelegd hoeveel woningen er voor welke doelgroepen gebouwd moeten worden en op welke locatie.Afgelopen maart hebben we, samen met al onze collega-corporaties, het Waterschap Limburg, de gemeenten, de Provincie en minister De Jonge, onze handtekening gezet onder de Woondeal Limburg. Daarnaast hebben de marktpartijen, verenigd in Neprom en Bouwend Nederland, een steunverklaring afgegeven, evenals de Woonbond.Michael Theuns is lid van het college van Gedeputeerde Staten van de Provincie Limburg met als portefeuille: Ruimte, Wonen, Water, Bodem, Vergunningen en Leefbaarheid. Vanuit deze hoedanigheid is hij betrokken bij de Woondeal en maakt hij zich hard voor het realiseren van de opgave.Vertel eens wat meer over de Limburgse Woondeal?Michael: "Het is een enorme opgave waar we voor staan met z’n allen. Er moeten landelijk een kleine miljoen nieuwe woningen worden bijgebouwd tot en met 2030, waarvan 30% sociaal en twee derde betaalbaar. In de Woondeal Limburg staat dat we gezamenlijk zorgen voor 26.550 nieuwe woningen. Dan kom je op een gemiddelde van 3.000 nieuwe woningen per jaar. Daar bovenop hebben we een ambitie voor nog eens 20.000 extra. Dat vraagt van ons allemaal dat we tempo blijven maken. En niet blijven hangen in moeilijkheden en onmogelijkheden, want die kennen we nu wel. Laten we vooral kijken naar: wat kan er wél."Janine: "Als corporatie zijn we heel blij dat de Provincie stevig aan tafel zit en regie voert hierop. We hebben vrijwel direct onze handtekening gezet onder deze giga-ambitie, ook al weten we dat we het financieel eigenlijk niet kunnen betalen. We kunnen wel blijven mopperen en afwachten, maar volgens mij gaat het er vooral om dat we de handen uit de mouwen steken." Michael: "Ik ben het eens met Janine, we moeten het als Limburgse partijen met elkaar doen. Het is goed dat Hugo de Jonge ons uitdaagt om nog extra woningen op te leveren en dat we daar een handtekening onder zetten. Als dat de weg is om de Haagse geldstroom naar Limburg te krijgen, dan doen we dat heel graag. Maar uiteindelijk moeten we zorgen dat plannen door de gemeenteraden komen en dat er een investeerder is. Het gaat erom dat mensen plek hebben om te wonen, niet dat wij elkaar op de borst kunnen kloppen over aantallen."Michael, je kreeg deze opgave van je voorganger, gedeputeerde Lia Roefs, toen je afgelopen voorjaar benoemd werd. Wat is jullie rol als Provincie in de Woondeal?Michael: "Als overheidspartij zorgen wij dat de randvoorwaarden goed zijn. De Provincie heeft, ook in het volkshuisvestingsdossier, wat langer op afstand gestaan. We proberen nu wat meer de regierol te nemen en als de wet Versterking Regie op Volkshuisvesting doorgaat, krijgen wij ook een wettelijke taak als het gaat om wonen. Met die regierol proberen we de verbinding te maken tussen partijen en te zorgen dat het tempo erin blijft. Daar hebben we als Provincie soms net even iets meer slagkracht. Ook houden we de gemeenten de hand in de rug om te zorgen dat we van die theoretische aantallen naar concrete plannen komen."Janine: "Daar waar corporaties en gemeenten vroeger al nauw samenwerkten, zien we dat de lijn tussen de corporaties en de Provincie nu ook versterkt is, in no-time. Ik denk dat het komt door de mensen die met elkaar samenwerken, waarbij één plus één drie wordt. Voor mij is de Woondeal een verhaal van relaties."Ik begrijp dat het vrij uniek is dat alle 22 Limburgse corporaties de Woondeal ondertekend hebben?Janine: "Steun verklaren of niet meetekenen was ook een optie. Ik denk dat we als ZOwonen best wel onze nek hebben uitgestoken, waardoor ook andere partijen gevolgd zijn. We hebben van de Provincie ook de ruimte gekregen om kritisch te zijn op de inhoud van de documenten die er lagen." "Lars Gärtener, Bestuursstrateeg bij ZOwonen, heeft dit samen met Mathea Severeijns, Programmanager wonen van de Provincie, voor alle corporaties gecoördineerd. Die bereidheid van Lars en Mathea om samen te werken, heeft ervoor gezorgd dat elke corporatie uiteindelijk z’n handtekening heeft gezet. Er zijn meer regio’s in Nederland waar dit het geval is, maar de manier waarop we hier in Limburg samenwerken is redelijk bijzonder. Dat we zowel kritisch naar elkaar zijn, als samenwerkingsbereid."Michael: "We liggen goed op schema, de aantallen over 2022 en 2023 zijn gehaald."Wat is de huidige stand van zaken als het gaat om aantallen?Janine: "Het was eerlijk gezegd ook niet zo moeilijk om het het eerste jaar goed te doen, want op het moment dat we die handtekeningen zetten, waren de eerste woningen al bijna opgeleverd. De komende jaren gaat het om plannen waar nog niet met de bouw gestart is en waar zelfs nog geen contracten voor getekend zijn. De komende tijd wordt dus spannender en uitdagender. Maar ik denk niet dat Michael voor deze positie gekozen heeft om alleen de makkelijke dingen te doen. Hetzelfde geldt voor mij en ik denk voor bijna iedere bestuurder en wethouder."Als ik zo brutaal mag zijn, Michael, je bent vrij jong in relatie tot je functie. Merk je hier iets van in je werk?Michael: "Ik ben daar zelf niet mee bezig en wat anderen van mijn leeftijd vinden, interesseert me niet zo. (Lachend) Ik heb in ieder geval nog veel energie." Janine: "Ik was zelf ooit ook heel jong bestuurder en Michael is misschien een jonge gedeputeerde, maar ik denk juist dat de nieuwe generatie bestuurders erg bepalend is voor het succes van onze werkzaamheden. Dat heeft vooral te maken met de tijd waarin je opgegroeid en gevormd bent. Meer dan ooit hebben we nu nodig dat er bestuurlijk lef getoond wordt, keuzes worden gemaakt en knopen doorgehakt."Is bestuurlijk lef wat er nodig is om die aantallen te kunnen halen?Janine: "De komende periode vraagt om lef, maar zeker ook om samenwerking. Ik hoop dat we de uitspraak ‘alleen ga je sneller, samen kom je verder’ gaan ombuigen naar ‘samen ga je sneller en kom je verder’. Dat is hier de uitdaging. Je kunt het ook echt niet meer alleen. De maatschappij is zo veranderd, belangen zijn ingewikkelder, dus ook oplossingen zijn minder voor de hand liggend. We moeten met elkaar gaan kijken, hoe haken wij belangen in elkaar." Michael: "Er zijn heel veel mensen die proberen iets binnen een kader te passen, maar bestuurders zijn er om bakens te verzetten. Je moet kijken naar wat er nodig is. Past het niet, dan moet je het kader aanpassen."Je gaf aan dat jullie bovenop de eerste doelen een ambitie hebben voor nog eens 20.000 woningen extra. Waar komt die - bijna - verdubbeling in ambitie vandaan?Michael: "Er wordt al jaren gesproken over bevolkingskrimp in deze regio, maar kijkend naar de bevolkingsprognoses zijn we juist uit het krimpverhaal aan het komen. Informeel hadden alle Limburgse partijen al aangegeven een ambitie van 20.000 woningen extra te hebben, bovenop de toegezegde 26.550. Dit willen we omdat we de noodzaak zien. Waarschijnlijk komen we er tegen de tijd dat deze aantallen gerealiseerd zijn achter dat ze alweer achterhaald zijn." "Minister De Jonge heeft ons uitgedaagd om binnen de genoemde ambitie een concretiseringsslag te maken. In het najaar hebben we de afspraak gemaakt om in de komende jaren nog eens 3.000 woningen extra op te leveren."Janine: "Er zijn heel veel mensen op zoek naar woonruimte, waar we liever gisteren dan vandaag woningen voor willen realiseren. We zijn het gewoon verplicht aan iedereen die in Limburg wil wonen dat ze een goed dak boven hun hoofd hebben.""Ik vind dat we moeten kijken naar de goede voorbeelden die we al hebben. Wat waren daar de succesfactoren in, en neem die vervolgens als vertrekpunt om het doel te halen. De Oekraïners zijn een mooi, hoopgevend voorbeeld. Toen zij naar Nederland kwamen, zijn we met diezelfde partijen - de Provincie, de gemeenten en corporaties - in staat gebleken in no-time kwalitatief goede huisvesting te realiseren in grote aantallen."Heb je er vertrouwen in dat het gaat lukken?Michael: "We praten elkaar soms iets te veel na over wat allemaal moeilijk is. Misschien een beetje plat gezegd, maar stel gewoon een doel en tel terug vanaf dat moment wat we vandaag moeten doen om dat doel te bereiken. Ik heb mezelf als doel gesteld dat die 3.000 extra woningen aan het eind van mijn eigen bestuursperiode minimaal planologisch verankerd zijn." Janine: "Precies, neem eens wat meer risico en begin gewoon. In dat doen loop je uiteraard tegen allerlei dingen aan, maar die kun je oplossen op het moment dat het zich voordoet. Ik zou ook willen oproepen om wat minder bezig te zijn met allerlei onderzoek en analyses, we zijn een beetje te goed geworden in 'drie cijfers achter de komma'. We zijn heel erg op zoek naar zekerheid terwijl niemand een glazen bol heeft. Maar moet je kijken wat er gebouwd is in tijden voordat we zo planmatig en visionair bezig waren. We hoeven ons niet af te vragen of een woning wel 50 jaar lang verhuurd kan blijven. Dat dat lukt, heeft de geschiedenis al uitgewezen. De woningnood is hartstikke hoog en er worden echt geen slechte woningen meer gebouwd, dus laten we gewoon gaan bouwen."De Woondeal heeft een sterke focus op het realiseren van aantallen, maar de titel van het coalitieakkoord is: ‘Elke Limburger telt’. Het gaat dus verder dan alleen woningen. Wat is de rol van de Provincie als het gaat om leefbaarheid?Michael: "De gouverneur zei het in zijn nieuwjaarstoespraak wel mooi: 'in het verleden kwamen hier de kolen uit de grond en werd Nederland gevoed door die warmte. Op dit moment kunnen we wel iets meer van de sociale warmte gebruiken die Limburg nog altijd heeft.' Als overheid moet je dan wel een instrument hebben om die warmte te faciliteren. Initiatiefnemers waren in het verleden net iets te vaak overgeleverd aan de grillen van een wethouder of een gedeputeerde. Wij willen nu als Provincie structureel mee-investeren op leefbaarheid. Daarvoor gaan we een fonds van 30 miljoen euro inrichten. Dat is veel geld, maar als je kijkt naar de hele Limburgse opgave is dat een druppel op een gloeiende plaat. Toch heeft het verleden uitgewezen dat de Provincie met een fonds of investeringsprogramma de aanjager van veel grotere ontwikkelingen kan zijn. Wij kunnen vaak net degene zijn die een thema onder de aandacht brengt en ervoor zorgt dat andere partijen aanhaken. Zo’n fonds kan maar zo een miljard aan investeringen losmaken."Wanneer is jullie werk klaar?Janine: "Het is nooit klaar. De ambitie blijft. Halen we een 8,5 dan gaan we voor een 9. Als we een 10 halen, verruimen we de schaal naar 20. Dus we gaan gewoon door." Michael: "Daar sluit ik me bij aan. De opgaven zullen altijd door blijven gaan. In de periode dat wij bestuurder mogen zijn, moeten we zorgen dat al het voorwerk klopt. Mijn persoonlijke doel is dat er stappen van onomkeerbaarheid gezet zijn. Die bepalen en bereiken we met z’n allen. Voordat ik vertrek, wil ik gezorgd hebben dat alle randvoorwaarden er liggen."

In 2023 hebben we met alle samenwerkende gemeentes en huurdersbelangenorganisaties prestatieafspraken gemaakt. Zo ook met de gemeente Echt-Susteren. Een gesprek met Emily Heijthuisen-Janssen, Strategisch adviseur ruimtelijk domein en Phil Winteraeken, van Stichting Huurdersbelangen.Prestatieafspraken maken is teamwork?Emily: "Omdat ik in januari 2023 ben gestart bij de Gemeente Echt-Susteren als Strategisch adviseur ruimtelijk domein, was afgelopen jaar de eerste keer dat ik voor de gemeente Echt-Susteren aan de onderhandelingstafel zat. De opstelling, monitoring en evaluatie van de prestatieafspraken was een van mijn taken. Het proces verliep voortvarend en werd voortdurend gemonitord. Ook de opstelling prestatieafspraken 2024 is ontzettend goed verlopen. De samenwerking en het belang van de gezamenlijke, concrete afspraken werd door iedereen gevoeld. Het is mooi dat we alles samen op papier hebben gezet, maar de uitvoering ervan is natuurlijk het belangrijkste. Gemeente, corporaties en huurdersbelangenorganisaties weten elkaar direct te vinden. De bereidheid om elkaar en daarmee uiteindelijk de bewoner te helpen is groot. Ik ben trots dat er een goede samenwerking is. Dat helpt enorm bij de uitdagende volkshuisvestingsopgave waar we met z’n allen voor staan." Phil: "We hebben hetzelfde doel voor ogen. Dus dan kom je er samen uit. Maar teamwork tussen zoveel partijen is niet altijd vanzelfsprekend en verloopt niet in elke gemeente even soepel. Vanaf de Woningwet van 2015 worden we als huurdersorganisatie betrokken bij dit proces. Sindsdien krijgen we samen iets voor elkaar, doordat we met elkaar afspraken maken. Ieder zijn eigen inbreng. Alle input wordt verwerkt. Dat is een positieve wending." Echt luisteren is het sleutelwoord Phil: "We zijn heel transparant en oplossingsgericht, daarom loopt de samenwerking in Echt-Susteren zo goed. De succesfactor is het voeren van goede gesprekken over volkshuisvesting, leefbare wijken. Nu en in de toekomst."Emily: "Transparantie in de plannen en in het delen van informatie en het vertrouwen in elkaar zijn voorwaarden om het gesprek goed aan te gaan. Het helpt organisaties op lokaal niveau om goede afspraken te maken en ze te onderhouden. Het is ieders eigen verantwoordelijkheid en belang om zijn rol goed te pakken in de prestatieafspraken. Elk jaar maken we nieuwe afspraken. Deze frequentie versterkt de goede samenwerking en het behalen van de resultaten die we willen bereiken. De focus ligt op het gezamenlijk doel en de oplossingen. De echte succesfactor zit in de gesprekken die je voert. Je hebt elkaar nodig. Als je het individueel had kunnen oplossen, was dat al gebeurd. Op de lange termijn gaat het om volkshuisvesting en leefbare wijken. Een gemeente waar iedereen ertoe doet en naar elkaar omkijkt." Wat zijn de belangrijkste prestatieafspraken die er gemaakt zijn? Emily: "Alle afspraken die gemaakt zijn vinden wij belangrijk. Het zijn ook veel afspraken want we hebben met zoveel verschillende doelgroepen te maken. Voor elke doelgroep en elk thema liggen er opgaves, hier gaan we samen mee aan de slag. Dus wat voor de één niet zo belangrijk is kan voor de ander heel belangrijk zijn. Streven is om de afspraken die we maken zo concreet mogelijk te formuleren, zodat er een duidelijk einddoel ligt."Phil: "We zijn er voor alle bewoners van ZOwonen en woningzoekenden, ook al hebben verschillende doelgroepen andere belangen. We maken vooral geen afspraken over wat we toch al doen, maar kijken naar wat we voor de toekomst willen veranderen. Dat kunnen we alleen samen bereiken." Waarom is het zo belangrijk om prestatieafspraken te maken? Emily: "De meerwaarde van de Prestatieafspraken is het sturend vermogen, wat we op korte termijn, maar ook in de toekomst willen bereiken. De uitdagingen op de woningmarkt vragen om duidelijke keuzes. Het is vooral belangrijk om een gedeelde visie te hebben. Als de keuzes zijn gemaakt, moet er ook op worden gestuurd. De gemeente wordt in de woningwet geduid als de partij die de regie heeft, die de richting aangeeft, die partijen verbindt en daarop stuurt. Binnen de mogelijkheden die zij heeft. Soms kan een gemeente bepaalde zaken bepalen, stimuleren of verleiden. Op basis daarvan moet je met elkaar besluiten waar we voor gaan en wat we gaan doen. Gemeenten kunnen het niet alleen, we hebben elkaars expertise nodig. Daarom is er ook een belangrijke rol voor de huurdersbelangenorganisaties en de corporaties weggelegd. Het draait uiteindelijk om teamwork vanuit de verschillende partijen." Phil: "ZOwonen is er echt voor mensen met de laagste inkomens. En dat is nodig, zeker nu. Er is genoeg te doen in de wijk en daar moeten we ons hard voor blijven maken. We geven de bewoners een stem. Bijna alle afspraken dragen bij aan het woongenot of de hulpvraag van de bewoner of toekomstige bewoner. De rol van de huurdersbelangenorganisatie is daarom ook van groot belang bij de totstandkoming van de prestatieafspraken. Wij weten wat er speelt. En we informeren de bewoners ook. Bijvoorbeeld door de verspreiding van ons nieuwsblad." Gaan de prestatieafspraken ook over wonen en zorg? Emily: " Jazeker. De meeste mensen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen of (weer) zelfstandig gaan wonen. Door de vergrijzing, de decentralisatie van zorgtaken en de wijzigingen in de zorgwetgeving verandert de wijze van het aanbieden van zorg en kijk op (geschikte) huisvesting. Voor de gemeente Echt-Susteren aanleiding om een integrale visie op wonen in relatie tot ondersteuning en zorg te ontwikkelen: de woonzorgvisie. De lokale opgave wordt in beeld gebracht aan de hand van een woonzorganalyse. De analyse wordt vertaald in ambities en keuzes die worden (samen met betrokken stakeholders) vastgelegd in een woonzorgvisie en aanpak. Dit onderwerp heeft nu al prioriteit, vandaar dat we ook de zorginstellingen als gesprekspartner en uitvoerende partij ‘aan tafel’ uit gaan nodigen voor de opstelling van de prestatieafspraken. Als gemeente moeten we samen met onze stakeholders de regie pakken. Ook al bouwen we geen woningen en verlenen we geen zorg."Hoe maken we prestatieafspraken? De prestatieafspraken kennen een integrale aanpak, omdat de thema’s waarover prestatieafspraken gemaakt worden een combinatie betreft van het Maatschappelijk Domein en het Ruimtelijk Domein. Op de prestatieafspraken vindt 3x per jaar monitoring plaats, inclusief een eindevaluatie.Wat hebben jullie samen in 2023 bereikt? Phil: "De punten die wij als huurdersorganisatie aangedragen hebben, zijn ook opgenomen. Niet alleen de gemeente en de corporatie zijn belangrijk. Ze kunnen niet om de bewoners heen, vooral op het gebied van leefbaarheid. We bereiden onze visie altijd goed voor. Janine, de directeurbestuurder van ZOwonen, gaat graag met ons in gesprek. We drinken sowieso vier keer per jaar koffie naast onze formele overlegmomenten. Dan bereiden we onze agendapunten alvast voor. Het zijn dan open en informele gesprekken. Dan zien we de enorme betrokkenheid van Janine. Dat geeft vertrouwen."Emily: "Ik denk dat we dankzij de gezamenlijke opstelling van de betrokken partijen niet alleen prestatieafspraken hebben die duidelijk op papier staan, maar die ook in de uitvoering echt werken. De lijntjes zijn kort. We hebben bijvoorbeeld ook de taakstelling vanuit het Rijk om statushouders te huisvesten, dat is heel actueel en geen makkelijke opdracht. Het wringt, zeker met andere woningzoekenden, zoals de starter die momenteel vaak noodgedwongen langer thuis blijft wonen. Zo hebben we samen niet alleen de reguliere weg bewandeld, maar proberen we ook ‘out of the box’ te denken. Bijvoorbeeld door een woning in Susteren aan te kopen voor een groot statushouders gezin van negen personen. Dit gezin verdrukt hierdoor geen andere woningzoekenden en heeft bovendien een woning die ruim genoeg is waardoor er minder overlast is voor de buren. Dit hebben we met drie partijen heel pragmatisch en out-of-the-box aangevlogen. De doelgerichtheid is heel groot bij alle partijen."Als je aan de andere kant van de tafel zou zitten? Waar zou je dan als eerste op inzetten? Emily: "Ik denk (energie)armoede. Verder kijken dan de wettelijke verduurzamingseisen, zoals het elimineren van de EFG labels. Vaak spelen er meer financiële zaken, waardoor ‘rondkomen’ moeilijk wordt. De opstelling van de Prestatieafspraken heeft ertoe geleid dat de gemeente Echt-Susteren aangesloten is bij de Voorzieningenwijzer. ZOwonen pakt hierin een actieve rol en adviseert bewoners. De Voorzieningenwijzer laat zien of iemand recht heeft regelingen waar men nu nog geen gebruik van maakt. Wellicht is er geld te besparen op het energiecontract of de zorgverzekering." Phil: "Leefbaarheid is wat mij betreft het belangrijkste thema. Betaalbaarheid is daar onlosmakelijk mee verbonden. Slopen is ook niet altijd een oplossing. Leefbaarheid bereik je ook doordat mensen op de plek kunnen blijven wonen waar ze alles en iedereen om zich heen kennen, zich veilig voelen in hun eigen omgeving." De toekomst van prestatieafspraken In 2024 wordt er een grote herziening verwacht met de nieuwe wet "Versterking regie volkshuisvesting". Dus voor Emily, Phil en overige partners de taak om ook voor 2025 ieders belangen te behartigen. Want zij weten als geen ander wat er speelt in de regio. 

Het slopen van woningen heeft enorm veel impact op bewoners. Dat realiseren we ons. Uit respect voor de levens die zich hierin hebben afgespeeld en om bewoners te laten voelen dat we begrijpen dat de sloop van hun thuis impact heeft, zochten we naar een passend afscheid.Over een aantal jaren worden de Wagenaar- en de Pijperflat afgebroken. Bewoners hebben samen met de theatermakers van ZuidZone een interactieve, beeldende voorstelling gemaakt. In Als deze muren oren hadden, werden nog één keer de verhalen van de flats verteld. En kregen onze bewoners en collega’s een gezamenlijk podium om op te schitteren. Wat dat met hen als persoon gedaan heeft vertellen ze in dit drieluik. Waar drie persoonlijke verhalen samenkomen door tussenkomst van theater.Jolanda & Diego Lees het verhaal van Jolanda en van Diego. Zij was een van onze Teammanagers. Ze besloot de sprong in het diepe te wagen en speelde mee. Hij is een jonge bewoner met een groot verhaal.Van nul naar honderd in drie seconden "Ik heb een passie voor wijken, voor mensen en voor ieders verhaal. Dit soort activiteiten wakkeren bij mij een enorme vlam aan, ik ga van nul naar honderd in drie seconden. Ineens ben je geen bewoner of ZOwoner meer, maar sta je van mens tot mens kwetsbaar tegenover elkaar. Je hebt geen andere keuze dan je over te geven aan wat er in het moment ontstaat", vertelt ze bevlogen. Tijdens de repetities kwam ze tegenover Diego te staan. "Je hebt oogcontact, je bent nieuwsgierig naar elkaars verhaal en als ik voor mezelf spreek: er was direct warmte en een klik. Dat is niet meer weggegaan.""Ontmoetingen kunnen heel intens zijn. Er zijn van die mensen met wie je instant meer connectie hebt dan met iemand uit je eigen omgeving. Dat had ik met Diego." En vult ze aan: "In het theater creëer je een nieuw verhaal dat groter is dan het stuk van ons twee."Van pleeggezin tot gesloten inrichting Diego is nog jong, maar heeft al veel meegemaakt. "Mijn moeder had verslavingsproblematiek", vertelt hij. Op zijn vierde werd hij uit huis geplaatst. Vanaf daar ging hij van het ene pleeggezin naar het andere internaat en weer terug naar huis. Uiteindelijk liet hij zichzelf vrijwillig uit huis plaatsen, maar het ging steeds slechter met hem. "Ik kreeg verkeerde vrienden en gebruikte veel drugs. Ik ben zelfs drie maanden spoorloos geweest." Hij werd opgepakt en in een gesloten inrichting geplaatst. Daar kreeg hij de keuze om vijf maanden een Project Ervarend Leren traject te doen in Frankrijk, of nog acht maanden gesloten te zitten om de tijd te overbruggen tot z’n achttiende. Hij koos voor Frankrijk, maar ook dat ging niet van een leien dakje. Eind 2022 werd hij weer opgehaald door zijn ouders. "Gelukkig was ik voor mijn verjaardag thuis", glimlacht hij opgelucht. Van nummer naar mens Op de vraag hoe hij het theater ervaren heeft, antwoordt hij: "Bij jeugdzorg werd ik niet gezien. Heel eerlijk? Je bent daar gewoon een nummertje. In het theater was ik Diego." Het is de eerste plek waar hij zijn verhaal deelde met de buitenwereld. Er werd zelfs een voorstelling van gemaakt. "Het was ontzettend spannend, ik had nog nooit op een podium gestaan. Maar je krijgt vanzelf de smaak te pakken. Mensen kwamen na afloop naar me toe om te zeggen dat ik ze geïnspireerd had", vertelt hij. "Ik ben blij dat ik het gedaan heb."Ontmoeten en luisteren Het hele proces heeft ook Jolanda veel gebracht. "Ik leer heel veel van het verhaal van een ander. Ik ben mezelf gaan afvragen: is het wel zo dat wij ons als organisatie kunnen verplaatsen in de situatie van onze bewoners? Ik denk van niet. Wij kunnen hooguit luisteren. En dat is iets anders dan aanhoren." concludeert ze. "Ik heb enorm veel energie gekregen van de ontmoeting en ik besefte dat in ontmoeten veel vaker de sleutel ligt dan in beredeneren. We hebben allemaal de neiging om automatisch in te vullen voor een ander. Daar moeten we ons als professionals bewust van zijn en van wegblijven." Glimlachend voegt ze toe: "Diego heb ik op de een of andere manier in m’n hart gesloten. Die energie en ervaring die ik heb opgedaan in het theater, werkt nog maandenlang door in mijn eigen leven en mens-zijn. Dat neem ik mee in mijn rugzak."Maak van je hart geen moordkuil De voorstellingen die ze samen speelden, hebben een gedeeld thema. "De boodschap van beide voorstellingen was: lucht je hart, anders word je ziek", vertelt Jolanda. "We wilden op een positieve manier weergeven dat het leidt tot ziekte en frustratie als je klachten hebt en die inslikt. Gooi het eruit en laat het gaan." "Eigenlijk moet je het zo zien", blikt Jolanda terug: "Wij waren twee hele transparante, kwetsbare individuen die vanuit een toevallige ontmoeting een verbinding hadden. Ieder gaat straks z’n eigen weg, maar vergeten doe je het nooit meer. Wij staan symbool voor iets veel groters: die twee flatgebouwen. Pak twee willekeurige mensen uit die flats, die hebben ook een verhaal of een verbinding, door zich kwetsbaar op te stellen. Het was een voorrecht om symbool te mogen staan voor iets wat veel groter is dan onszelf." Een positieve klaagmuur Met Diego gaat het inmiddels veel beter. "Ik heb nu de juiste hulp, maar ook het delen van mijn verhaal heeft veel geholpen", vertelt hij. "Vanuit waar ik nu woon, ga ik binnenkort door naar Housing. Daar komen mensen die naar zelfstandigheid willen doorgroeien. Het is zeg maar zelfstandig wonen met ambulante begeleiding." De toekomst ziet hij zonnig tegemoet: "Binnen nu en een jaar wil ik als gastheer werken bij het Toon Hermans Theater in Sittard en helemaal zelfstandig wonen, zonder begeleiding." Wij hebben er alle vertrouwen in.Marco De Teniersflat in Geleen-Zuid is een flat met veel gedoe, tussen bewoners onderling en met ZOwonen. De flat staat namelijk aan de vooravond van een grote renovatie, maar helaas gaat dat gepaard met veel tegenslag. Marco is alleenstaande vader van drie kinderen en woont in de Teniersflat. Hij is een actief betrokken bewoner en denkt mee in de renovatieplannen. Ook hij speelde mee in de voorstelling 'Als deze muren oren hadden' samen met zijn zoon en dochter. Op dat moment was net duidelijk dat de renovatie een jaar later van start kon gaan dan gepland. Er was veel boosheid en onrust in de flat. Kun je wat meer vertellen over het bewonersperspectief vanuit de flat? "Deze flats staan al sinds de jaren 60 en sindsdien is er niets aan gebeurd. Er is veel enkel glas en het is tochtig. De voornaamste reden van de renovatie is de kou. Ik denk dat 95% van de bewoners niet stookt, want het is niet te betalen. Je krijgt het niet warm gestookt. Soms staat het ijs aan de binnenkant van de ramen. Begrijpelijk dus dat er veel onvrede is over het uitstellen van de start van de renovatie."Hoe uit zich dat? "Er zijn onder andere spandoeken opgehangen en bewoners hebben een journalist van de Limburger uitgenodigd om er een artikel over te schrijven."Hoe kijk jij hiernaar?"Het is natuurlijk vervelend dat het nu nog niet van start gaat, maar er is niks anders dan een jaar geleden. Het is nu bijvoorbeeld niet kouder in huis dan het eerst was. Veel mensen uiten op de verkeerde manier hun onvrede. De renovatie is heel hard nodig, maar omdat ik in de werkgroep zit, begrijp ik ook goed dat het niet sneller kan. ZOwonen doet wat ze kunnen. Er lopen huismeesters rond, er is een speciaal telefoonnummer en e-mailadres aangemaakt en je kunt elke woensdagochtend in het huismeesterskantoor terecht voor vragen en opmerkingen. Alles om de overgang draaglijk te maken." Wat bespreek je in de werkgroep? "We krijgen inspraak in de renovatie. Dingen als het kleurenpalet aan de buitenkant van de flat, indeling qua ramen, wel of geen gemeenschappelijke fietsenstalling en de veiligheid van de entree. Deze plannen zijn ook aan de bewoners gepresenteerd, waarbij iedereen een stem heeft."Hoe ben je betrokken geraakt bij de voorstelling van project ZuidZone? "Het is gestart tijdens de Corona-lockdown, toen werd het Laagland theater actief in de wijk. Ze zaten buiten op straat met een stoeltje en een tafeltje met moestuinplantjes en vroegen: 'Wilt u er een?'. In eerste instantie hield ik het af, ik dacht dat is niets voor mij. Maar je raakt toch aan de praat en je begint heel klein. Eerst heb ik alleen als begeleider bij een voorstelling gestaan en uiteindelijk heb ik samen met mijn dochter een stuk geacteerd in de voorstelling 'Als deze muren oren hadden'. Ook mijn jongste zoon had een begeleidende rol in het stuk." "De bezoekers werden in groepjes langs de voorstellingen geleid door mensen van Het Laagland en ZOwonen. Het ging allemaal over de Wagenaar- en de Pijperflat die gesloopt gaan worden. Over de verhalen en herinneringen van mensen die daar wonen of ooit gewoond hebben. Het was ontzettend leuk om te doen." Heeft het je iets gebracht? "Als gezin zeker. Het is best bijzonder, mijn dochter, jongste zoon en ik hebben samen iets kunnen doen wat we anders nooit gedaan zouden hebben. Echt een cadeautje, samen herinneringen maken. Voor mij werkte het wel een beetje therapeutisch. En mijn dochter heeft een passie ontwikkeld voor toneelspelen. Ik heb haar gelijk ingeschreven bij Jong Laagland." "Wat ik heel leuk vind, is dat je samen aan zo’n stuk werkt. Je krijgt het basisidee van de theatermakers en wij als wijkmakers, zoals we de bewoners die meedoen noemen, mogen het samen met hen verder ontwikkelen. Dat is echt een unieke samenwerking. Je komt in contact met mensen waar je normaal nooit mee in aanraking komt. Het is een bij elkaar geraapt zooitje, je bent allemaal zo verschillend, maar nu maak je in de supermarkt of op straat toch even een praatje met elkaar."Wil je nog iets toevoegen? "Theater doet sociaal gezien echt iets met mensen. Er is veel afhankelijk van subsidies, dus ik hoop dat mensen het belang zien. Het haalt mensen uit hun isolement. Dan spreek ik voor mezelf, maar ook over wat ik om me heen zie. Er zijn mensen die zichzelf letterlijk jarenlang opgesloten hebben in huis en die dankzij ZuidZone weer dat praatje aangaan met anderen." "De interesse is enorm. We hadden zo’n 300 bezoekers en zaten op een gegeven moment gewoon vol. Dat zegt ook wel iets. Er is behoefte aan. Het is laagdrempelig, je hoeft niet naar het theater en komt toch onder de mensen. Dat is ontzettend waardevol."

ZOwonen werkt samen met Vidar in het project "Vidar in de wijk". Het zijn veelal onze bewoners die aankloppen voor hulp. Mensen in hun kracht zetten en een ander perspectief op zichtzelf en hun toekomst te bieden. Dat is waar we allebei in geloven. Door onze samenwerking zorgen we ervoor dat deze mensen weer van betekenis kunnen zijn voor hun buurt en buurtgenoten. De deelnemers voeren eenvoudige klusjes uit om de wijkbewoners te helpen. Van heggen snoeien tot de tuin onderhouden van dat oudere mevrouwtje op de hoek.In de ZOwonen inloopwoning in Overhoven in Sittard staat de koffie al klaar en komt Robin Meij, Buurtbouwer van ZOwonen, binnen met de vlaai. Naast Jos Abelshausen, Wijkbeheerder van ZOwonen, schuift Tim Janssen als Werkcoach van Vidar aan in de gezellige huiskamer. Het is een drukke bedoening bij Vidar in de wijk. Er zijn veel nieuwe gezichten aanwezig in de werkplaats. Tijd voor een kennismaking met de initiatiefnemers.Tim is het aanspreekpunt voor de deelnemers. "Ik kan ze iets leren, bied ze regelmaat en ze kunnen stukje bij beetje ook bij mij ventileren. Wij zijn geen professionele hulpverlening, maar ik merk dat als er vertrouwen is bij de deelnemers, ze zich gezien voelen, dat ze zich ook meer openstellen. Sommige mensen krijgen zo steeds meer een doel voor ogen. En dat is waar we dit voor doen." Robin is de verbinder achter de schermen. Robin en Tim omarmen vooral de laagdrempeligheid van het project. Meedoen is heel makkelijk, we stelen geen hoge eisen, en dat maakt het project succesvol. Robin: "Ik moet wel zeggen dat het van beide kanten moet klikken, de deelnemer moet ook een klik met ons hebben. Dat ze de kans grijpen en dan gaan groeien, daar gaat het om. Dat er drie dagen over wordt gedaan om het gras te maaien, is niet belangrijk.""Maar dat ze iets kunnen leren en betekenen van en voor een ander en dat we het netjes doen, daar gaat het om," vult Tim aan. "We zijn geen professionele tuinmannen of schilders, maar maken verbinding tussen de buurtbewoner en de deelnemers, met mijn collega’s. Zo zie ik het." Jos: "Het werk dat Vidar in de wijk voor ons kan uitvoeren is heel diversen het contact is goed en snel. Tim stuurt mij een foto van een woning die met teksten beklad is en dan krijgt hij direct akkoord om met zijn deelnemers aan de slag te gaan om het over te schilderen. Of als ik op mijn rondje een kapot raam zie dan is één appje naar Tim voldoende en hij en zijn team pakken het op. Dat is het ook grote voordeel van onze samenwerking."Geen spookwijk maar levendigheid in een toekomstige sloopwijk Robin: "Door de geplande sloopwerkzaamheden in deze wijk die we ook wel de Philipsbuurt noemen, staan er best veel woningen leeg. Het is ook onze taak om de leefbaarheid in de wijk hoog te houden, om te voorkomen dat het een 'spookwijk' wordt. De investering zit in de wijk en in de mensen. Ondanks de sloop en leegstand blijven inzetten op kennis en verbinding. Daar pluk je straks in de nieuwbouwwoningen die hier terugkomen ook de vruchten van. Om de levendigheid te stimuleren stelt ZOwonen bijvoorbeeld een leegstaande woning ter beschikking als ruimte voor een weggeefwinkel. Volledig door bewoners gerund en daardoor ook op handen gedragen door de andere buurtbewoners. Mensen die verhuizen uit de sloop-woningen de wijk brengen hun spullen naar de winkel om er anderen weer blij mee te maken. In de weggeefwinkel werkt ook een deelneemster van Vidar in de wijk. Om ervaring op te doen. Binnenkort openen we ook ons eigen repair café inclusief herstel en verstel atelier waar een buurtbewoonster kleding gaat repareren. Mooi voor de verbinding en mooi in het kader van duurzaamheid." Over de samenwerking tussen ZOwonen en Vidar zijn Jos, Robin en Tim realistisch, dat gaat met vallen en opstaan. "We kijken welke bijdrage iedereen kan leveren in zijn of haar tempo", zegt Jos. "Inmiddels weten we wat we aan elkaar hebben. Ons gemeenschappelijk doel is dat de deelnemers bij Vidar in de wijk groeien. Tim: "Er mag vooral niet te veel druk op de ketel staan, dat moeten we ons blijven realiseren."Wat vinden de bewoners van Vidar in de wijk? Jos: "We zien dat er soms nog wat schaamte is bij buurtbewoners om om hulp te vragen. Of dat mensen denk dat ze moeten betalen voor de diensten van Vidar in de wijk. Daardoor weet nog niet iedereen ons te vinden. Het zijn meestal bewoners die vanwege een lichamelijke of verstandelijke beperking de hulpvraag bij Vidar stellen of omdat hun eigen sociale netwerk te klein is. Mooi als we deze mensen uit de brand kunnen helpen waar nodig. En voor de andere buurtbewoners moeten we misschien nog wat meer reclame maken."Robin: "De voorwaarde van deze hulp is wel, dat degene die de hulp ontvangt zelf het materiaal levert of vergoedt. En een vers kopje koffie werkt ook mee om de klus te klaren", knipoogt Robin. "Het resultaat is wederom verbinding. En daar draait het om." Er starten zo’n tien deelnemers per maand bij 'Vidar in de wijk'. De uitstroom kan al na een half jaar leiden tot de start van een reguliere baan.Vidar is de sociale werkvoorziening in ons werkgebied. Daar komen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om te leren en te ervaren hoe het is om regelmaat en werk te hebben. Mensen krijgen bij Vidar begeleiding bij het ontwikkelen van vaardigheden en krijgen ondersteuning bij laag inkomen. Vidar begeleidt zo'n 1.300 kandidaten in de Westelijke Mijnstreek in ontwikkeltrajecten.

In juli kwamen diverse bezoekers een kijkje nemen in ons nieuwe Trefhuis. De reacties waren enthousiast, en wij leerden een hoop over het gebouw zoals het vroeger was. Er werden diverse herinneringen gedeeld aan de oude MAVO Land van Gulick.Omdat het zo'n succes was hebben we nog twee mogelijkheden toegevoegd om een rondleiding te volgen, namelijk op:- Donderdag 5 september om 14:00 - Donderdag 5 september om 15:30Per rondleiding kunnen 25 personen deelnemen. Inschrijven kan via: www.zowonen.com/rondleiding. Je ziet een bevestiging op het scherm. Dit is voldoende.Tot ziens in ons Trefhuis!

Betrokken bewoners zijn onmisbaar in het leefbaar houden van onze wijken en buurten. Peter Smeets, Gebiedsregisseur en Jos Abelshausen, Wijkbeheerder en hun team hebben zich in 2023 ingezet om de participatie van bewoners in de wijken te vergroten. Er zijn in totaal 30 bewonerskrachten actief die verspreid over ons werkgebied zorgen dat het schoon, heel en veilig blijft in de wijk. Een keukentafelgesprek met bewonerskracht Diana Linssen die, net als haar andere collega’s bewonerskrachten, hart heeft voor de wijk en haar buren.Waarom zijn betrokken bewoners zo belangrijk? Peter: "In onze missie staat dat wij meewerken aan een wereld waarin mensen wonen, werken en leven in een omgeving waarin ze zich gelukkig en geborgen voelen. Verbinding tussen mensen, onderlinge betrokkenheid, is dan heel erg belangrijk. Wij werken sinds 2023 met de bewonerskrachten om ervoor te zorgen dat mensen elkaar weer gaan ontmoeten, zich samen verantwoordelijk voelen voor hun straat of buurt. Heel veel mensen weten niet meer hoe dat moet. Hoe je jezelf voorstelt als je ergens komt wonen, hoe je bij de buurt gaat horen. Om dat te ondersteunen hebben wij op diverse plekken ontmoetingsruimtes en organiseren we buurtbijeenkomsten. We doen dat samen met de bewoners die deel uitmaken van de nieuwe teams van bewonerskrachten. Zo willen we dat de mensen de verbinding in de wijk weer weten te vinden."Jos: "Het is best lastig om bewoners te vinden die interesse hebben om als bewonerskracht aan de slag te gaan. Daarom hebben we de hulp ingeschakeld van SWA: Strategische Wijk Aanpak. Dat is een adviesbureau met veel ervaring op het gebied van bewonersparticipatie. We zijn samen gaan flyeren langs de deuren. Van daaruit ontstonden contacten met bewoners waarin we besproken hebben wat we van elkaar verwachten. Voor de wijk Vrangendael in Sittard hebben we uiteindelijk vijf betrokken bewoners gevonden die met ons samen wilden werken. Als vrijwilliger krijgen de bewonerskrachten een vergoeding voor hun inzet in de wijk. Ze zijn er toch gemiddeld twintig uur in de maand mee bezig." Waarom ben je bewonerskracht geworden? Diana: "Op 16 augustus 2023 ben ik gestart als bewonerskracht. Je wilt dat je wijk veilig en netjes is, leefbaar. Daar wil ik aan bijdragen. Als iedereen iets doet en meedoet, zie je dat dat helpt. Ik woon nu drie jaar in Vrangendael. Ik kende de wijk al goed, omdat mijn zoon er heeft gewoond. Mijn buurtgenoten weten dat ik bewonerskracht ben. Ze zien mij foto’s maken van zwerfafval en van grofvuil, zoals koelkasten, dat naast de ondergrondse container wordt neergezet. Alleen al daardoor zie je wel dat het zwerfafval steeds minder wordt."Hoe is je contact met ZOwonen? Diana: "Ik ben de oren en ogen in de wijk voor ZOwonen, de boa’s en de gemeente. We hebben korte lijnen en goed contact. Soms iets te goed, dan word ik om zeven uur ‘s ochtends al uit bed gebeld met de vraag hoe het met de speeltuin is. Of alles goed gemaakt is na het vandalisme? Dat vind ik niet erg. We helpen elkaar. Een keer zag ik in de stad een vrouw uit de buurt lopen, op haar sloffen in de sneeuw met een dun vestje aan. Ik heb haar aangesproken, ze herkende me van de flyers van de bewonerskrachten. Ik heb toen direct contact opgenomen met Jos, waarna de nodige vervolgactie in gang is gezet."Hoe is het contact met de buurt? Diana: "Ik ben een echt buurtmens, benaderbaar, altijd in voor een babbeltje of om iets te melden. Ze kunnen me voor alles aanspreken. In mijn vorige wijk Kempenhof, waar ik veertig jaar heb gewoond, pakken de mensen zich heel veel samen. Ik zit daar ook nog steeds in het wijkcomité. Hier in Vrangendael is dat spontaan samen pakken wat minder. Maar als ik met de prikstok rondloop komen mensen uit de buurt nu wel vanzelf naar me toe. Ik merk dat het contact steeds beter wordt. Mensen spreken me steeds vaker aan. Ze ervaren het als iets positiefs en willen meedoen, helpen. Door mijn aanwezigheid en zichtbaarheid verandert er iets in de sociale contacten hier."Herkenning Jos: "Onze bewonerskrachten dragen een speciale outfit. Die krijgen ze van ons. Zo zijn ze herkenbaar en aanspreekbaar."Diana: "Ik ga altijd op pad met mijn bodywarmer, een schrijfblokje en een pen, zodat ik alles kan noteren. Verhalen, telefoonnummers of als ik even geen foto’s wil maken." Jos: "Er zijn steeds meer kwetsbare bewoners in onze wijken. Dan moet je denken aan kwetsbaarheid op sociaal, geestelijk en of lichamelijk vlak. We houden een oogje in het zeil. Zetten in op persoonlijk contact als er iemand nieuw is of er gebeurt iets. De signalen die onze bewonerskrachten ons geven leiden we door naar collega's binnen ZOwonen. We checken dan of deze bewoner in beeld is bij ons of bij een instantie (binnen het gemeentelijk gebiedsteam). Zodat we ook de juiste hulp kunnen inschakelen." Participeren door teams de wijk in te sturen? Peter: "Hoe meer bewonerskrachten, hoe beter. Het liefst verenigd in teams per wijk. Zodat meerdere mensen de wijk een gezicht geven en andere wijkbewoners weten wie hun aanspreekpunten voor kleine dagelijkse vragen zijn. Als team heb je een groter bereik. Vroeger was een bewonerskracht een soort toezichthouder van een appartementencomplex of een straat. Die hielden eigenlijk alleen toezicht voor de eigen voordeur. De voorkeur is om verder te kijken dan dat." Diana: "Mijn collega bewonerskracht komt uit Somalië. Variatie in ons team is heel belangrijk, want door haar achtergrond is ze juist heel benaderbaar voor mensen met dezelfde achtergrond."Jos: " We stimuleren de verbinding van bewonerskrachten onderling. Bijvoorbeeld door ze te betrekken bij netwerkbijeen - komsten met professionele wijkpartners. Ze samen te leren reanimeren met een AED en omgaan met kleine blusmiddelen. We organiseren met partners een rondgang door de wijken om te letten op inbraak - preventie. Elk jaar zorgen we voor iets leerzaams. Naast onze bewonerskrachten hebben we nog eens vijftig vrijwilligers die op andere manieren iets voor medebewoners of een complex bijdragen op gebied van leefbaarheid." Luisteren en signaleren Diana: "Op mijn rondje wijs ik mensen ook altijd op de activiteiten in het wijkcentrum; ontmoetingsdagen, kaartavonden, bingo, knutselen, linedancen. Ik merk het als mensen eenzaam zijn. Die geef ik soms een duwtje in de rug om anderen te ontmoeten. Ik wil graag iets betekenen voor anderen. Dat geeft voldoening." Peter: "Helaas is eenzaamheid een hele grote zorg. Niet alleen bij ouderen. Eind 2023 hebben wij een bewoners onderzoek gedaan. De kern uit de resultaten draait om 'eenzaamheid'. Een groot deel van de mensen gaf aan zich eenzaam te voelen. Opvallend genoeg voelden jongvolwassenen tussen de twintig en de dertig zich het meest eenzaam. Ook zij hebben soms een luisterend oor of een steun in de rug nodig om de stap naar contacten in de buurt te maken. Dat is een interessante uitdaging voor de komende jaren." 

Vanuit onze nieuwe koers maken we het verschil daar waar het echt nodig is. Bijvoorbeeld voor mensen die woonbegeleiding nodig hebben, omdat ze op korte termijn nog niet helemaal zelfstandig kunnen wonen. Samen met partners zorgen we voor woonoplossingen, waar ook deze mensen een kans krijgen op een goed thuis. Zodat ze een stevige basis hebben en de stap naar zelfstandig wonen kunnen zetten.Vertel eens iets over jezelf en je betrokkenheid bij loket Housing? Hedy: "Ik werk al twintig jaar bij LEVANTOgroep en ben heel goed in het oprichten en doorontwikkelen van projecten en afdelingen. Zo raakte ik in 2020 als Programmamanager betrokken bij loket Housing. Deze samenwerking tussen LEVANTOgroep, gemeenten en woningcorporaties, is tien jaar geleden opgericht vanuit een gedeelde ambitie om dakloosheid op te lossen." Wendy: "Ik werk al vijftien jaar bij ZOwonen en hiervoor ben ik bijna veertien jaar Politieagente geweest. Sinds vier jaar werk ik als Gebiedsregisseur binnen team leefbaarheid. Ik koester deze samenwerking omdat ik de uitdaging rondom dak-en thuisloosheid zowel vanuit mijn achtergrond bij de politie als uit persoonlijke ervaringen ken. Hierdoor ben ik extra gemotiveerd om er een succes van te maken." Wat doet loket Housing? Hedy: "Loket Housing is het centrale toegangsloket in Zuid-Limburg voor mensen vanaf 18 jaar met een huisvestingsvraag in combinatie met een begeleidingsvraag." "Het loket bestaat uit vier woonprocessen; Housing, Housing Plus, Housing First en Housing Justitieel. Al deze woonprocessen zijn erop gericht om kwetsbare mensen die dakloos zijn, of op het punt staan te worden, te bemiddelen naar zelfstandig wonen." "In samenspraak met alle betrokken partijen, wordt gezocht naar de juiste woning op de juiste plek. Het gaat daarbij altijd om mensen die een niet standaard woonvraag hebben en dus niet via de reguliere weg door de woningcorporatie geholpen kunnen worden."Hoe ontstaat dakloosheid? Hedy: "Er zijn allerlei oorzaken waardoor mensen er vrijwillig of onvrijwillig voor kiezen om dakloos te zijn. Belangrijk hierbij is dat dakloosheid echt iedereen kan overkomen. Denk aan de overspannen huizenmarkt, het beëindigen van een relatie of werkloos raken. Het is dan essentieel dat mensen zo snel als mogelijk weer voet aan de grond krijgen, om psychische gevolgen te voorkomen." Waarom is jullie samenwerking zo belangrijk? Hedy: "Toen deze samenwerking nog niet bestond, was het heel lastig om dakloze mensen goed te huisvesten. Iedere sector heeft z’n specialisme, maar je hebt ze allemaal nodig om er een succes van te maken." Wendy: "In plaats van langs elkaar heen werken, is het nu veel meer een samenwerking, waarin we begrip hebben voor de belangen van ieders organisatie. We hebben een gezamenlijk doel voor ogen. We geloven allemaal dat een dak boven je hoofd het belangrijkste is wat er is. Van daaruit kun je verder bouwen." Is dat zo, dat een dak boven je hoofd het belangrijkste is wat er is? Hedy: "Er zijn weinig mensen die dakloos willen zijn. Ik schat in dat 80 tot 90 procent van de mensen onvrijwillig dakloos is. Het is niet wenselijk dat mensen onder een brug blijven wonen of blijven 'bankhoppen'. In onze maatschappij kan dat gewoon niet." Waarom niet? Hedy: "Maatschappelijk gezien wordt het gewoon niet geaccepteerd. Er heerst in onze maatschappij een bepaald idee over wonen en voor sommige mensen is het heel lastig om te begrijpen dat er ook mensen zijn die bijvoorbeeld liever vrij willen leven in de natuur. Er komt ook angst bij kijken. Als iemand in een nabijgelegen park ligt, vinden mensen dat vaak intimiderend of bedreigend."Wendy: "We willen mensen een thuis bieden. Een thuisgevoel zorgt dat je beter in je vel zit en ook ruimte gaat voelen om te ontwikkelen. Dit heeft een positieve uitwerking op jezelf, je naasten en je omgeving. Wanneer je iedere dag op zoek moet naar een slaapplek, blijft er weinig ruimte over in je hoofd voor andere zaken. In de praktijk proberen we mensen dus een dak boven hun hoofd te geven. Als ze daar vervolgens wonen, zien we echt dat dit hun kijk op zichzelf en de toekomst positief beïnvloedt."Zijn er praktijkvoorbeelden van afgelopen jaar die jullie bijgebleven zijn? Dat jullie mensen met succes hebben kunnen begeleiden naar duurzaam wonen? Living apart together Wendy: "Laatst kwam er via de gemeente een melding binnen dat een man en een vrouw al geruime tijd in het bos woonden, nadat ze uit hun woning waren gezet door een particuliere verhuurder. De winter naderde en het werd steeds kouder. Geen wenselijke situatie." Hedy: "We hebben hard gewerkt om met ze in contact te komen, zodat we ze konden bemiddelen naar een woning. We zijn gaan kijken; wat is hun woonbehoefte en met welke ondersteuning kunnen ze daar het langst blijven wonen? We kwamen tot de conclusie dat het goed zou zijn als ze naast elkaar zouden wonen, maar wel allebei een eigen plekje zouden hebben. Binnen no-time is het gelukt om twee eenkamer appartementen voor ze te regelen, naast elkaar. Zodat als de één terugvalt, dit niet meteen gevolgen heeft voor de ander." Pay it forward Hedy: "Er was ook een man die al een hele tijd in een auto woonde met zijn twee hondjes. De mensen in het appartementencomplex, waar hij naast geparkeerd stond, begonnen voor die man te zorgen. Iemand maakte zijn eten en bij iemand anders kon hij douchen. Heel mooi dat mensen naar hem omkeken, maar op de lange termijn is dat niet houdbaar. De politie kwam en vroeg hem te vertrekken. Ik heb toen alle corporaties in de Westelijke Mijnstreek gemaild en met hulp van ZOwonen hadden we binnen een dag een woning." Wendy: "De man in kwestie is zo dankbaar dat hij de kans heeft gekregen om weer een volwaardig bestaan te leven dat hij nu wat terugdoet voor de oudere mensen in dat appartementencomplex. Dat is toch prachtig?"Wat is het verschil met vroeger, toen loket Housing nog niet bestond? Wendy: "Met de komst van Housing wordt er nog meer ingezet op het voorkomen van daken thuisloosheid. Mensen die wat extra aandacht nodig hebben, moeten steeds meer een plek krijgen in de maatschappij. In plaats van in de vroegere instellingsvormen. Dit klinkt makkelijk, maar dat is het niet. Je wilt het voor hen goed doen, maar je wilt ook dat omwonenden fijn kunnen blijven wonen, zonder overlast. Dit vraagt om expertise en een juiste woonmatch. Voorheen lag de focus vooral op het vinden van een woning. Nu ligt de focus vooral op het realiseren van een thuis. Dat is een wezenlijk verschil.Wat is er veranderd in de afgelopen vier jaar? Wendy: "Voorheen lag bij ons de nadruk vooral op vastgoed en was de maatschappelijke kant meer ondersteunend. Dat is sinds onze koerswijziging in 2019 nadrukkelijk veranderd. Die beweging creëerde automatisch meer ruimte voor dit soort samenwerkingsverbanden en maatschappelijke onderwerpen. Als ik kijk naar waar we met z’n allen gestart zijn met loket Housing en waar we nu staan, mogen we onszelf op de schouder kloppen. We hebben als het ware de hogesnelheidstrein gepakt en iedereen is ingestapt. Dat is super." Hedy: "De kracht zit in het onderlinge vertrouwen dat we in de afgelopen jaren opgebouwd hebben. Er is een soort collegialiteit ontstaan die je eigen organisatie overstijgt. Iedereen steunt het loket." Wendy: "Een aantal jaren terug werd er meer over schuttingen gegooid en met vingers gewezen op het moment dat het niet goed ging. Nu is het veel meer een overkoepelend, gezamenlijk doel van verschillende instanties, op een bedding van vertrouwen. Dat is een prachtige cultuurverandering." Hoe meet je het succes? Hedy: "Jaarlijks meten we onze resultaten, nadat een traject bij loket Housing Zuid-Limburg is afgerond. Van de mensen die we een thuis bieden, woont 85% na drie tot vijf jaar nog steeds zelfstandig. Dat is veel. Zeker als je weet dat wij op Zuid-Limburgse schaal jaarlijks zo’n 350 mensen begeleiden hierin. Daarin zijn wij landelijk echt uniek. Er zijn wel meer samenwerkingsverbanden tussen bepaalde zorgpartijen en gemeenten rondom wonen, maar de woningcorporatie doet daar vaak niet in mee. Fantastisch dus dat ZOwonen zich verantwoordelijk voelt en meedenkt in oplossingen." Wendy: "Omdat we veel beter kijken naar wat iemand nodig heeft ontstaan er succesverhalen. Dat creëert vertrouwen bij gemeenten, woningcorporaties en ook omwonenden."Wat zijn jullie ambities voor de toekomst? Hedy: "Onze focus ligt in de eerste plaats op verbreden van wat er nu ligt. Want we zijn echt heel enthousiast over deze manier van samenwerken en proberen dit ook uit te dragen, zodat het ook elders in het land wordt opgepakt." Wendy: "Het uitgangspunt is: ‘in 2030 geen dakloosheid meer in Nederland’. Ik denk dat dat een utopie is, maar wel een heel mooi streven. Als ik kijk naar waar we nu staan, hebben we met alle betrokken partners grote stappen gezet. Maar we zijn er nog lang niet. We hebben nu alleen zicht op de mensen die bekend zijn bij instanties. Doordat dit jaar in onze gemeente de ETHOS telling (een dak- en thuislozentelling, red.) plaatsvindt, hopen we een beter idee te krijgen van mensen die nog niet in beeld zijn. Hierdoor kunnen we ook beter inspelen op de behoeften van deze mensen. Hoe gaaf zou het zijn als we de landelijke ambitie binnen onze regio waar kunnen maken!"

132 flatwoningen aan de Jos Klijnenlaan in Geleen krijgen een flinke opfrisbeurt. In september wordt gestart met de buitenkant van het gebouw en vanaf januari gaan we aan de slag met de binnenkant. De werkzaamheden zijn vergelijkbaar met die bij de woningen aan de Teniersstraat. Dat betekent o.a:- De complete schil isoleren (incl. vernieuwen puien en HR++ -glas aanbrengen)- Een nieuwe, gasloze installatie plaatsen - Leidingen en radiatoren in de woningen vernieuwen- Algemene ruimtes vernieuwen- Een extra ingang realiseren- Galerijen ophogenOnderin maken we bovendien plaats voor de Shop4nop en de Werkhal, die zich nu nog in de te slopen Wagenaar- en Pijperstraat bevinden. ZO zetten we mooie stappen naar een fijne leefomgeving voor de bewoners. Zij zijn nauw betrokken bij het proces. Want 'Luuj make Gelaen-Zuid'. We werken voor dit project samen met onze partner Heijmans. 

We zetten met ingang van 2023 versneld in op verduurzaming van onze woningen. Met als doel goede woningen die voldoen aan de laatste technische eisen. Waardoor we de woonlasten voor onze bewoners zo laag mogelijk houden. Daarbij schuwen we het experiment niet. Mits dit een duidelijk positieve impact heeft op onze bewoners. Rob Jongen, Regisseur vastgoed onderhoud en Dave Thevissen, Regisseur bouwkundig onderhoud vertellen meer over de versnelde verduurzaming. Voor Marthe Stickelbruck van Huurders­ belangen ZOwonen kan het niet snel genoeg gaan, want hoe minder bewoners de energiecrisis in de portemonnee voelen, hoe beter.Rob: "We zijn in 2017 gestart met verduurzamen van woningen. Toen nog vanuit een ander uitgangspunt en urgentie. Mede door de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis veranderde de behoefte van onze bewoners en die van ons allemaal. De energietransitie is daardoor meer dan ooit nodig. We maken nu een grote inhaalslag en we pakken extra veel woningen per jaar aan om te verduurzamen. Dit om een nog grotere energiecrisis te voorkomen. We zien het als een hele belangrijke taak om de energiekosten voor onze bewoners laag te houden."Dave: "We hebben ons uitvoerings- programma aangepast om zo de focuste verschuiven van comfort naar óók lastenverlichting. We hebben extra snel verlichting in complexen vervangen door LED, zonnepanelen geplaatst en enkel glas vervangen door dubbelglas. Ook zijn we met pilots gestart om woningen van het gas af te halen. Dit ter voorbereiding op 2050. Dan móeten al onze woningen gasloos zijn."Rob: "Wij doen meer dan de wet van ons vraagt. Bewoners zijn afhankelijk van ons als het gaat om verduurzaming van hun thuis. Daarom doen we alles om de woonlasten voor onze bewoners te drukken."Jullie liggen op koers, welke energie­labels hebben de woningen van ZOwonen nu?Rob: "Op dit moment heeft ons vastgoed een gemiddeld energielabel B. Het doel is om over een aantal jaren gemiddeld energielabel A te hebben en zelfs geen energie labels lager dan C. Maar nu hebben we nog een paar honderd woningen die nog een EFG-label hebben. Die woningen hadden we natuurlijk al opgenomen om in enig jaar (voor 2030) te verduurzamen, maar dat gaan we nu versneld doen. Met uitzondering van enkele monumentale woningen, van op korte termijn te renoveren complexen en van de te slopen woningen."Hoe pakken jullie door in de projecten rondom versnelde verduurzaming?Dave: "We willen de versnelde opgave afronden voor eind 2024, met een kleine uitloop naar begin 2025. We hebben een deel van die opgave al in 2023 uitgevoerd en de voorbereidingen voor 2024 zijn afgelopen jaar ook gestart. We hebben bewoners al aangeschreven over de plannen van 2024 en we lopen, ter voorbereiding, nu ook al inspectierondes. Omdat we in die rondes van alles tegenkomen, zijn we in deze werkvoorbereidingsfase soms genoodzaakt om de detailplanning bij te stellen. Omdenken en constant buigen, zeker als er bepaalde materialen niet meer op voorraad zijn. Dan wordt het ene project soms vertraagd en dan trekken we een ander project naar voren in de tijd. Maar we willen voor eind 2024, met een mogelijke uitloop van de uitvoering tot 2025, de versnelling afronden."Rob voegt toe: "Dat we door dingen die we tegenkomen onze planning soms moeten veranderen, kan tot vragen leiden bij bewoners. Zeker omdat we open zijn over onze uitgestippelde route. Als we iets onvoorziens tegenkomen op die route dan vraagt dat soms om een andere aanpak. En dat leggen we dan uit.""Waarom beginnen ze aan de overkant van de straat wel al met verduurzamen en bij mij nog niet?” Dat is een vraag die bewoners ons dan bijvoorbeeld stellen. Communicatie en participatie zijn enorm belangrijk. Oók omdat de ontwikkelingen heel snel gaan, bijvoorbeeld op het gebied van de techniek of wetgeving. Zonnepanelen, wel of geen saldering, hoelang nog? Deze vragen houden onze bewoners bezig. En terecht."Hoe reageren bewoners?Rob: "De bewoners hebben een stem en kunnen aangeven wat ze nodig hebben. Als we een project voorbereiden proberen we ook die zaken aan te pakken waar de bewoners behoefte aan hebben. Onze vaste samenwerkingspartners gaan daarin mee. Samen zijn we één flexibel team. Ze geven ons ook weer advies hoe de uitvoering in de praktijk nóg beter kan, positief kritisch. Zo kunnen we op elkaar bouwen en zaken voor elkaar krijgen voor de bewoners. Tevreden bewoner, tevreden ZOwonen."Dave: "Doordat we zo intensief in contact staan met de bewoners is de werkbeleving nu heel anders dan vijf jaar geleden. Het verschil is dat nu de focus veel meer op mensen ligt in plaats van stenen. Wij zijn er om de bewoner zich op z’n gemak te laten voelen in zijn huis. Daarnaast worden bewoners steeds mondiger, want de energiecrisis raakt hen in de portemonnee dus iedereen wil zo snel mogelijk aan de beurt zijn. Begrijpelijk. Dat vraagt van ons duidelijke communicatie. Er is een kleine groep bewoners die vooraf weerstand heeft ten aanzien van verduurzaming, maar uiteindelijk is bijna iedereen tevreden als zijn huis onder handen genomen is."De eindsprint en dus de finish is voor jullie bijna in zicht?Rob: "Eind 2024 ronden we de verduurzamingsopgave grotendeels af en hebben we onze doelen bereikt. Maar daar worden we soms wel in uitgedaagd. De planning is bijvoorbeeld om eind 2024 geen enkel glas meer te hebben in onze woningen. Meestal is het een kwestie van glazenzetter bellen en glas vervangen. Af en toe kost het ook meer tijd. Triple-glas dat past niet in elk kozijn, dan moeten ook de kozijnen vervangen worden. Die bewoners moeten dan wat langer wachten omdat de kozijnen niet leverbaar zijn voor eind 2024. We hebben last van de krapte van materialen. Maar we zetten er alles op in om met een zo beperkt mogelijke doorloop naar 2025 het hele programma af te ronden!"Marthe Stickelbruck, van de Huurdersbelangenvereniging spreekt uit eigen ervaring. Zijn huis is net verduurzaamd door ZOwonen.Hoe zijn jullie als huurders­ organisatie betrokken bij het project versnelde verduurzaming?"Wij zijn vanaf het begin betrokken bij de projecten. Omdat wij veel in de wijken komen, zichtbaar zijn en met de bewoners praten, halen wij veel informatie op deze manier op. We hebben in 2023 een enquête gehouden met de vraag: ‘wie heeft er nog enkele beglazing in huis?’ Daaruit bleek dat er nog honderden woningen met enkele beglazing waren. Bijvoorbeeld: het wc-raampje, het raam in en naast de voordeur, ramen in de slaapkamers. Dit hebben wij kenbaar gemaakt bij ZOwonen en we zijn met Janine, de directeur-bestuurder, aan tafel gegaan. Zij heeft ons signaal direct opgepakt en dit deel van de verduurzaming qua planning naar voren gehaald. Voor bewoners is het belangrijk dat de kosten, het binnenhuisklimaat en de behaaglijkheid van hun huis op orde zijn. Omdat bewoners het financieel soms moeilijk hebben, helpt de verduurzaming hen het huishoudboekje op orde te houden. ZOwonen snapt dat."Merken de bewoners al verschil in comfort en in de portemonnee?"Jazeker, ik heb het zelf ook kunnen testen. Als ik ‘s nachts de verwarming op 16 zet, dan sprong die in het verleden in koude maanden altijd aan. Nu niet meer, want het is behaaglijk en de temperatuur zakt ’s nachts maar met 1 à 2 graden. Je ziet dat het verbruik nu al beduidend minder is dan in dezelfde maanden het jaar ervoor."Wat valt je op bij bewoners bij wie de woning verduurzaamd is?"Sommige mensen weten niet hoe ze hun huis moeten ventileren. Zelfs na verduurzaming moet niet alles potdicht zitten. Vocht is gewoon ongezond. Voor een goed binnenhuisklimaat heb je gemengde omstandigheden nodig. Iedereen wil graag prachtig en comfortabel wonen, behaaglijk warm en geen tocht, maar je moet wel luchten. In november 2022 hebben we samen met de GGD-metingen gedaan van het binnenhuisklimaat, vóór de renovatie dus.In november van dit jaar gaan we dit herhalen omdat we afgelopen november in de afrondende fase van de renovatie zaten."Hoe heb je als bewoner de verduurzaming ervaren?"Heel goed! Het project is soepel verlopen en er werd echt geluisterd naar mij als bewoner. Ik voelde me serieus genomen. Bij mijn eigen woning in Einighausen was ik bijvoorbeeld eerst niet tevreden over de vervanging van de kozijnen. De uitvoerder van dit project wist dat, uiteindelijk is het ook opgelost. Die uitvoerder was trouwens geweldig in zijn communicatie, net zoals Thomas van ZOwonen. Bij hen kun je zaken bespreekbaar maken en dan zoeken ze naar oplossingen. We zijn nu heel tevreden met onze gerenoveerde woning, het voelt behaaglijk." 

Met een 8,2 als tevredenheidscijfer van je bewoners, kun je spreken van een mooi resultaat. De uitkomsten van de bewonerswaardering zijn bemoedigend. Ondanks dat je het goede wilt doen voor je bewoners, kun je niet iedereen tevredenstellen. Toch is dat het streven van Tom van Vliet, Directeur maatschappelijk presteren en Jordy Teheux, Opzichter dagelijks onderhoud en al hun collega’s.Twee totaal verschillende rollen, hoe werken jullie samen als het aankomt op bewonerstevredenheid? Jordy: "Als opzichter kom ik bij de bewoners thuis, terwijl een directeur de meeste tijd op kantoor doorbrengt. Maar samenwerking is tóch van onschatbare waarde. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van elkaars werkzaamheden en op elkaar ingespeeld te zijn. Een goed cijfer is fijn, maar we doen het niet alleen voor dat cijfer. We rapporteren bovendien op gemiddelde cijfers, maar we moeten ons realiseren dat de gemiddelde bewoner niet bestaat. Daarom verdiep ik me regelmatig in de betekenis van de cijfers die bewoners ons geven. Het gaat ons vooral om wat áchter de cijfers zit. Ik ga regelmatig in gesprek met bewoners over hun tevredenheid." Tom: "Het is mijn rol om alle verschillende vakgebieden met één missie te laten werken, met respect voor elkaars vakmanschap. Ik vertrouw erop dat Jordy, net als de andere collega's, zijn vak beheerst. Mijn taak is onder meer om hen niet in de weg te lopen maar wél te blijven zien hoe de samenhang van de vakgebieden bijdraagt aan onze missie. Ik vind het belangrijk dat we vanuit de samenhang de mens blijven zien. Ons beleid alleen is niet zaligmakend wanneer ons beleid niet tot de juiste oplossing leidt. Zoals Jordy al zegt, de gemiddelde bewoner bestaat niet, we moeten aanvoelen wanneer we de zijstap moeten maken vanuit ons hart. Op die manier groeien we als sociale huisvester en zijn we waardevol voor onze bewoners en onze omgeving."Hoe vullen jullie elkaar aan als het gaat om het verbeteren van de dienstverlening aan bewoners? Tom: "Bij ons staan de bewoners centraal. Mijn taak is om duidelijkheid te scheppen wat we daarmee bedoelen. Streven we naar ultieme bewonerstevredenheid, kwaliteit, duurzaamheid en nog veel meer? Of is ons voornaamste doel gewoon een goede verhuurder zijn en zorgen voor tevredenheid binnen de grenzen van ons aanbod? Als je beleid schrijft, schrijf je dat voor pak ‘m beet 80% van de situaties. Wat je moet snappen én toestaan, is dat er dus in 20% van de gevallen de ruimte moet zijn om af te wijken. Het is dus belangrijk om duidelijk te zijn over je uitgangspunten. Dat zijn toch echt onze bewoners, niet de techniek van het keukenkastje. Verder zorg ik voor een zekere orde, waarbinnen Jordy zijn werk kan doen. Het is belangrijk om niet verstrikt te raken in poespas. We moeten het geheel blijven overzien. En... als de directie met allerlei ideeën komt, moet er iemand zijn die zegt: "Laten we niet vergeten dat we gewoon woningen verhuren. Ik moet ook bewaken dat mijn collega's de ruimte blijven voelen om óok dat te roepen. De uitdaging is om ervoor te zorgen dat alles in de goede richting beweegt. Natuurlijk willen we het beste voor onze bewoners, maar wel binnen de grenzen van het mogelijke. Dat is een delicaat evenwicht dat we voortdurend moeten bewaren."Jordy: "Iedere woning en bewoner is anders. Het is dan ook belangrijk om elke bewoner individueel te benaderen zonder dat je continu van processen afwijkt. Pas dan kun je ernaar streven dat iedere bewoner tevreden is. Kwalitatief goed werk, eerlijkheid en wederzijds begrip zijn de sleutelwoorden in mijn werk. In sommige gevallen moet je “nee” verkopen. Als je goed en eerlijk uitlegt waarom, begrijpt een bewoner dat vaak wel. Op die manier blijven mensen tevreden."Hoe goed kennen jullie je bewoners? Tom: "Bescheidenheid is op zijn plaats als het gaat om het ‘kennen’ van al onze bewoners. Het is onmogelijk om ze allemaal te kennen. Juist daarom moeten we nieuwsgierig blijven naar wat er achter de voordeur gaande is. Wie is degene die daar woont? Achter elke voordeur gaat een ander verhaal schuil. Door enquêtes en tevredenheidsonderzoeken leer je de gemiddelde bewoner steeds beter kennen. Maar door naar ze toe gaan, leer je de echte mensen kennen. We beseffen dat sommige van onze bewoners geen andere keuze hebben dan om bij ons te huren. Ongeacht hun achtergrond, hebben we de 'zorgplicht' om deze mensen een 'thuis' te bieden. Het is belangrijk om een balans te vinden in maatwerk en eenduidigheid. Tegelijkertijd moeten onze beleidsbeslissingen ook werkbaar en doeltreffend zijn om echt het verschil achter die verschillende voordeuren te kunnen maken. Dat wat we op kantoor bedenken kan nooit volledig aansluiten bij de realiteit. Er zal altijd een deel zijn waarbij we moeten bouwen op het vakmanschap van collega's als Jordy. En het vermogen om nieuwsgierig te blijven, elke keer als je op de deurbel drukt."Jordy: "Ik kom als opzichter bij onze bewoners over de vloer bij mutaties of wanneer ze vragen of klachten hebben. Een deel van de mensen ken ik, maar een groot deel ook niet. Mijn collega’s van team Leefbaarheid zijn nauwer betrokken in de levens van onze bewoners. Die zijn dagelijks in de wijk of bij de mensen thuis. Dus, hoewel het met 14.000 woningen onmogelijk is om iedereen persoonlijk te kennen, zijn we wel zichtbaar en bereikbaar voor iedereen die ons nodig heeft.

De twee seniorencomplexen, in totaal 18 woningen, aan de Elsbeek in Geleen zijn, net als de bewoners, al aardig op leeftijd. In 2023 kregen ze een flinke onderhoudsbeurt. Hiermee vergrootten we het woongenot voor de huidige bewoners en die van de toekomst.Een terugblik met Rick Habets, Opzichter planmatig onderhoud. "Aan deze woningen hebben we in 2023 onderhoud uitgevoerd en waar nodig hebben we de woningen meteen verder verduurzaamd. In dit geval hebben we de voor- en achterdeuren en de raamvleugels vervangen en al het schilderwerk uitgevoerd. Daarnaast zijn de daken geïsoleerd en zonnepanelen geplaatst. De gevels waren al eerder geïsoleerd. Alles voldoet weer aan de eisen van deze tijd. Dat is waar we op inzetten voor al onze woningen.""We konden de uit te voeren werkzaamheden soepel combineren door goed samen te werken met de gemeente, met onze vaste onderhoudspartners en uiteraard door goed te luisteren naar de wensen van de bewoners. Samen zorgden we voor een passend ontwerp, goede planning en een strakke sturing op de uitvoering van het project. De voorbereiding van zoiets begint al anderhalf jaar voor de start van de uitvoering van de werkzaamheden. Zodra we een duidelijk plan hebben, dat ook uitgevoerd kan worden, informeren we de bewoners zo gedetailleerd mogelijk. Zo weet iedereen waar hij of zij aan toe is.In plaats van werkzaamheden te faseren over meerdere jaren, hebben we in dit project verschillende onderdelen in één jaar gecombineerd en uitgevoerd. Voor de bewoners betekende dit in een korte tijd veel overlast van de werkzaamheden. Maar ze zijn er wel in één keer vanaf." "Voor de bewoners is het vooral erg fijn dat ze in een beter geïsoleerd huis wonen, met meer comfort en lagere maandlasten. We hebben de bewoners deze keer laten kiezen welke type deur en in welke kleur ze deze graag wilden hebben. Dat vonden de mensen ook erg fijn. Ze wonen nu in een hofje van bontgekleurde voordeuren."Toevallig komt schilder Bram, fluitend de lobby ingelopen. Hij begint ook over de keuzevrijheid van de bewoners in dit project. Dat is zowel voor de bewoners als voor de makers goed bevallen. "Dat gaan we zeker vaker zo doen."

Het startsein voor de bouw van 15 levensloopbestendige woningen op de oude schoollocatie in Einighausen is gegeven . De woningen zijn in de zomer van 2025 gereed. Geheel in stijl werden tekeningen van basisschool kinderen uit de buurt onthuld, op de bouwhekdoeken! Een gave cross-over. Dit project is mede tot stand gekomen door de betrokkenheid van de Stichting Huurdersbelang en dorpsplatform Einekoeze. Deze laatste onderstreept het belang van dit type woningen in Einighausen. Daar sluiten wij ons bij aan. ZO blijkt wederom: samen kom je verder. We kijken uit naar de vorderingen op deze locatie. Van Wijnen Sittard is onze bouwpartner in deze. 

In Einighausen zijn vorig jaar twintig eengezinswoningen grondig gerenoveerd en toekomstbestendig gemaakt. Daar plukken de huidige en de nieuwe generatie bewoners de vruchten van. Een gesprek met een trotse Thomas Starmans, Regisseur uitvoering vastgoedontwikkeling over ‘zijn’ renovatieproject. En een tevreden bewoonster Gretha, die al vanaf 1967 op hetzelfde adres woont en dit jaar haar 80ste verjaardag viert.Voor Thomas is ZOwonen nog altijd zijn eerste werkgever. In éénendertig jaar is er wel veel veranderd. "We zetten ons vastgoed in als basis van waaruit bewoners, al dan niet samen met ons, invulling kunnen geven aan hun eigen perspectief en woongeluk. Die maatschappelijke uitdaging trekken we ons aan. Ook in financieel moeilijkere tijden. Dat betekent nog scherpere keuzes maken om het goede te doen voor onze bewoners. Het renoveren van onze woningen blijven we natuurlijk doen. Welke keuzes we daarin maken, hebben we vastgelegd in onze herijkte koers." "Bij deze woningen hebben we spouwisolatie, glasisolatie, dakisolatie en kozijnvervanging uitgevoerd. Bij het vervangen van de daken, hebben we de daken asbestvrij gemaakt. Daarnaast hebben we de gevels gevoegd en kelders waterdicht gemaakt. Bijna alle daken zijn voorzien van zonnepanelen. Daar waar nodig hebben we de badkamer, keuken en toiletten vernieuwd. De bewoners hadden inspraak in de kleurkeuze en model van de voordeur, in het tegelwerk en ook het uitbreiden van de keuken behoorde ook tot de mogelijkheden.""Ik vond dit een topproject. Omdat er voornamelijk 65-plussers wonen, hebben we extra veel aandacht besteed aan het uitleggen van wat we allemaal gingen doen. De renovatie was erg gewenst door de bewoners. Soms werd het de bewoners echter ook wel eens te veel. Dan gingen we hierover in gesprek. Uiteindelijk hebben álle bewoners meegedaan en daar ben ik heel tevreden mee. Van dit soort renovaties wil ik er nog wel twintig uitvoeren."Voor alle buren een frisse start"Zoals ik al zei had ik in dit project echt intensief contact met de bewoners. In een leegstaande woning organiseerden we wekelijks samen met de aannemer een inloopuurtje oftewel een spreekuur. En op mijn wekelijkse rondje door de buurt vroeg ik actief naar de ervaringen van de bewoners. Wat vinden ze van de uitgevoerde werkzaamheden? Ervaren ze overlast? We realiseerden ons echt goed dat we hun huis op de kop zetten. Bij een nieuw dak moest bijvoorbeeld ook de hele zolder leeg. Daar hielpen we dan mee. Zeker bij oudere mensen. Indien nodig stelden we een container ter beschikking, waarin alle spullen opgeslagen konden worden. Als de badkamer vervangen moest worden, regelden we een nooddouche in de tuin. Allemaal om de impact van de renovatie voor de bewoners zo klein mogelijk te houden.Ook organiseerden we een ‘container dag’. Een dag waarop iedereen overtollige huisraad kwijt kon. Dit is dan ook vaak een sociaal moment. Samen met de buren aan de grote schoonmaak, inclusief koffie met vlaai. Een mooie start van zo’n proces."Al 57 jaar thuis in Einighausen Gretha Heijlighen woont al zevenenvijftig jaar in hetzelfde huis. Haar woning werd ook gerenoveerd. "Het is altijd leuk als je keuzevrijheid hebt. Ik kreeg ook de keuze om een nieuwe keuken te laten plaatsen, maar ik ben zo aan mijn keuken gehecht en alle apparatuur doet het nog prima. Dus ik heb dat aanbod afgeslagen. In 1999 hebben we al dubbelglas gekregen. Ze hebben alles heel netjes gemaakt en hard gewerkt. Die ‘container dag’ vond ik heel fijn. Mijn kelder is weer opgeruimd en dat onder het genot van een stuk vlaai. Ik ben heel tevreden."Thomas is bijna kind aan huis bij Gretha en je ziet de wederzijdse betrokkenheid. "De oplevering doen we dan ook zelf. Is het allemaal goed gegaan en is alles naar wens? Verder geven we ook nog extra informatie over een stukje techniek. Hoe de zonnepanelen en de ventilatiesystemen werken bijvoorbeeld. Dan volgt er nog een stukje nazorg, door de aannemer. Mocht er nog iets niet in orde zijn, lossen we dat op." Als we bij Gretha op bezoek zijn om haar te vragen naar haar ervaringen met de renovatie, checkt Thomas meteen even het achterraam, waar nog korrels op lijken te zitten. En hij maakt de deurbel. "Nu we er toch zijn", zegt Thomas. Over nazorg gesproken. 

De 100 appartementen aan de Teniersstraat worden grondig gerenoveerd. Vanuit de Ambitie 'Luuj make Gelaen-Zuid' hebben we een uitgebreid traject doorlopen van participeren, ontwerpen, rekenen, opnieuw ontwerpen, checken bij bewoners en aanvragen van de vergunning. Deze laatste is nog in behandeling, maar verder staan bijna alle stoplichten op groen om in september dit jaar te starten met de renovatie. Dit gaan we zoal doen:- De complete schil isoleren (incl. vernieuwen puien en HR++-glas aanbrengen)- Een nieuwe, gasloze installatie plaatsen - Leidingen en radiatoren in de woningen vernieuwen- Algemene ruimtes vernieuwen- Een nieuwe, brede en overzichtelijke entree mét extra ingang aan de Jos Klijnenlaan realiseren- Galerijen ophogen- Een ontmoetingsruimte (aanbouw) in de 'tuin' realiserenSamen met de bewoners zijn we tot mooie plannen gekomen. ZO weten we zeker dat de aanpassingen een positief effect hebben op hun directe leefomgeving. En daar doen we het voor.We werken voor dit project samen met onze partner Heijmans.

Hoe één gebouw een oplossing creëert voor het krimpende zorgbudget, een tegenbeweging start tegen toenemende eenzaamheid en tegelijkertijd ambassadeur is voor duurzame houtbouw. In alle opzichten een bijzonder project: ons eerste gemengd wonen project en de eerste keer houtconstructiebouw. Dit is het veelzijdige verhaal van De Gyselaar in Amstenrade. Janneke Wolfs is Conceptontwikkelaar bij ZOwonen met een sterke focus op de woonzorgvisie. Eric van Breugel is Projectmanager bij Heijmans Woningbouw (één van de ketenpartners van ZOwonen) en is vanaf het begin betrokken bij de bouw van De Gyselaar. Alex Korsten is Projectregisseur vastgoedontwikkeling. Hij is van begin tot eind verantwoordelijk voor nieuwbouwprojecten bij ZOwonen. Hoe is het idee van De Gyselaar ontstaan? Janneke: "Als je kijkt naar het woonzorgvraagstuk van ZOwonen, dan signaleren we naast zorgkrapte en afnemende zorgkwaliteit een andere trend: de toenemende individualisering. Die combinatie is een groot probleem." De hamvraag die we stellen, binnen onze zorgvisie, is: hoe kunnen we nu de zorg ontlasten en tegelijkertijd eenzaamheid tegengaan? Gemengd wonen kan hier een oplossing zijn. Diverse doelgroepen samenbrengen creëert gemeenschappen waar mensen iets kunnen betekenen voor elkaar. Zo is het idee van de Gyselaar ontstaan. Alex: "We bouwen 48 appartementen in de sociale huursector voor mensen die naar elkaar omkijken. Vanuit vastgoed ontwikkeling vinden we het bovendien belangrijk om duurzaam te bouwen, vandaar de bewuste keuze voor houtbouw." Janneke: "De locatie van dit project in Amstenrade is perfect voor een gemengd wonen concept. Direct naast een zorgaanbieder en gesitueerd in een dorpskern. De bestaande dorpelingen vinden het omgaan met elkaar nog vanzelfsprekend. Als het ergens kans van slagen heeft, is het hier." Het is de eerste keer dat jullie werken met houtconstructiebouw. Verloopt dat anders dan traditionele bouw? Alex: "Zeker. We moesten partijen vinden die ervaring wilden opdoen met houtbouw. Ook was het voor het eerst dat een project vooraf volledig BIM* uitgewerkt was (*Bouw Informatie Management, red.). BIM is een model waarin alle betrokken partijen virtueel in 3D aan een gebouw kunnen werken. Zo is het model altijd up-to-date en de kans op fouten relatief klein. Dit resulteert in efficiënter werken, wat weer een gunstig effect heeft op de kosten en de duurzaamheidsprestaties van een project, en de veiligheid op de werkplaats." Eric: "Houtconstructiebouw, vier lagen hoog, zoals De Gyselaar, is voor de corporatiewereld echt nieuw. Je bouwt in fases en met prefab elementen. De voorbereiding moet dan veel eerder klaar zijn, want de onderdelen worden vooraf in de houtfabriek in Oostenrijk geproduceerd. Dat levert wel wat druk op. Maar de bouwperiode op de bouwplaats is hierdoor zeker drie maanden korter dan in de traditionele bouw. Dat is voor omwonenden erg prettig. Er is veel minder geluidsoverlast omdat de prefab elementen alleen aan elkaar geschroefd hoeven te worden. Werken met prefab draagt ook op een positieve manier bij aan de stikstofcrisis, want er is veel minder transport nodig en de te vervoeren materialen zijn lichter."Hoe zit het eigenlijk met kosten vergeleken met traditionele bouw? Alex: "Houtbouw is gemiddeld nog 16% duurder dan traditionele bouw, maar kosten mogen geen reden zijn om duurzaamheid van je agenda te schrappen. Dan moet je slimme keuzes maken. Hout is eigenlijk een eeuwig product omdat het hernieuwbaar en herbruikbaar is. Bovendien zijn er subsidies die duurzaam bouwen stimuleren.Eric: "Corporaties die investeren in milieuvriendelijke bouwmaterialen of die circulair bouwen of renoveren komen in aanmerking voor de MIA*-regeling (*Milieu Investerings Aftrek, red.). Je moet hiervoor aan hoge eisen voldoen op het gebied van materiaalgebruik. De kernwoorden hierbij zijn hernieuwbaar, herbruikbaar en losmaakbaar. We hebben bij De Gyselaar gefocust op slim gebruik van materialen zodat deze hun waarde en kwaliteiten behouden. We hebben dan ook een fors subsidiebedrag binnen kunnen halen."Merkt de bewoner verschil tussen wonen in houtbouw of in een traditionele woning? Alex: "Zeker. Hout is van nature vochtregulerend en beschikt over zeer goede isolerende eigenschappen. De luchtvochtigheid blijft daardoor op een constanter niveau. Voor de bewoner betekent dit een gezonder en prettiger binnenklimaat, en ook een lager energieverbruik." Vertel eens wat meer over het gemengd wonen concept? Janneke: "We kijken niet meer alleen naar wonen. We kijken vooral naar: wat hebben mensen nodig om hier gelukkig te blijven léven? Het gaat om welbevinden en levensloopbestendigheid. Dat kun je doen door verschillende woningen in dezelfde omgeving te bouwen, of door mensen met diverse achtergronden bij elkaar te laten wonen. We stappen af van het zogenoemde ‘sectoraal bouwen’, waarbij we alleen maar mensen die tot dezelfde doelgroep behoren bij elkaar laten wonen." "Bij De Gyselaar zetten we in op een verdeling van 70% 65-plussers, al dan niet met een zorgvraag, en 30% bewoners met een leeftijd tussen de 23 en 64 jaar. Door mini-community's te creëren waarbij mensen elkaar kunnen helpen met hun (zorg)vragen vermindert de doorstroom naar verpleeghuizen. Immers, mensen willen daar blijven waar hun jarenlange netwerk tot een gelukkig bestaan heeft geleid. En dat kan nu ook doordat een deel van dat netwerk nog jong en vitaal is."Denk je dat wat jullie voor ogen hebben met De Gyselaar gaat werken? Janneke: "Absoluut. Dit zijn echt oplossingen voor de toekomst. De Gyselaar creëert op allerlei manieren nieuwe kansen. Zo zou je tegen een zorgaanbieder kunnen zeggen: ‘ik snap jouw probleem van tekorten aan personeel. Weet je wat, kom dan minder frequent, maar behandel in één keer meerdere bewoners in onze ontmoetingsruimte." "Dat scheelt dan behoorlijk wat reistijd voor het personeel van die zorgaanbieder." "Onlangs hadden we de eerste brainstormsessie met dertig geïnteresseerden. We wilden weten hoe mensen het samen wonen met elkaar zagen en wat ze konden vragen en konden bieden. De verbroedering ontstond al terwijl het gebouw nog niet eens staat. Er wordt nog wel eens gedacht dat jongeren niets willen doen voor hun medemens, maar niets bleek minder waar tijdens deze bijeenkomst. Jongeren zeiden bijvoorbeeld: 'ik kan best een buur even helpen met steunkousen aandoen, dat is een kleine moeite. Voor mij is het ook fijn dat ik een invulling van mijn avond heb als ik alleen thuiskom.' Op haar beurt sprak een 65-plusser: 'ik sta nog midden in de maatschappij, maar ga binnenkort met pensioen. Mijn partner is onlangs overleden en het idee om in een gebouw te wonen waar iedereen naar elkaar omkijkt, is troostend.' Hoe groot het animo voor deze vorm van samenwonen is, geeft tegelijkertijd aan hoe groot de eenzaamheid is. Oók onder jongeren. Daar word je wel een beetje verdrietig van."Wat drijft je? Janneke: "Dat zal deels mijn zorghart zijn, maar ook dat ik me vaak realiseer dat ik zelf mooie kansen heb gekregen die ik gewoon mocht pakken, waaronder het zelf bepalen waar ik wilde wonen. Je afhankelijkheid wordt groter als je ouder wordt en wij hebben als woningcorporatie de mogelijkheid om ouderen zich minder afhankelijk te laten voelen. Steeds weer probeer ik door die menselijke bril te kijken. Samen met mijn collega’s probeer ik een verschil te maken op menselijk vlak. Door in gesprek te gaan. Want wie zijn wij om te bepalen waar iemand zich gelukkig voelt?" Waar zijn jullie trots op? Eric: "Dat wij deze stap durven zetten met ZOwonen en als Heijmans niet weglopen voor deze uitdaging en de duurzame weg inslaan. Omdat we vinden dat het anders moet en kan. Houtbouw is in Nederland nog in het beginstadium, maar ontwikkelingen gaan razendsnel. Voor ons is dit ook het eerste houtbouwproject in hoogbouwvorm. We verwachten dat deze trend zich voortzet, daarom hebben we inmiddels onze eigen houtskeletbouwfabriek. We zijn er trots op medeambassadeur te zijn voor houtbouw in Nederland."Alex: "De Gyselaar is voor alle betrokken partijen nieuw en uitdagend. Ondanks dat niemand directe ervaring heeft met deze specifieke vorm van bouwen, heeft iedereen zich unaniem geconformeerd aan het uiteindelijke doel. Iedereen zet zich voor de volle 100% in. Daar ben ik trots op. Het is een leerzaam proces en een waardevolle investering in de toekomst. Alle geleerde lessen kunnen we bij een volgend project weer inzetten."Janneke: "Als ik nu terugkijk over de periode dat ik werk bij ZOwonen, zie ik dat waar het in het begin vooral nog mooie ambities waren, we nu ook echt overgaan tot daden. Een mooi resultaat om vanuit verder te bouwen. Samen met onze partners blijven we zoeken naar oplossingen, waarbij we de nadruk leggen op doen. Dat laatste, daar ben ik trots op. Je weet dat je als corporatie goed bezig bent als je gevraagd wordt om te komen vertellen over wat je doet." 

De bouw van wooncomplex Sam&ZO is in volle gang. We zijn nu nog op zoek naar bewoners, vrijwilligers en medewerkers die op elkaar kunnen bouwen. Neem een kijkje op Sam&ZO (samenzo-wonen.nl) voor het laatste nieuws, vacatures en meer. We werken voor dit project samen met Stichting Radar en Daelzicht.

Voor mij, als bestuurder van een woningcorporatie, geen tekort aan uitdagingen afgelopen jaar. Immers, de wereld heeft last van crisissen, wij dus ook. In Nederland leed bijna iedereen onder ofwel de koopkrachtcrisis, de asielcrisis, de energiecrisis, de stikstofcrisis, de wooncrisis, de klimaatcrisis, de oorlogscrisis, óf - nog steeds - de toeslagenaffaire. Onze bewoners behoren helaas tot de groep mensen die door meer dan één crisis keihard geraakt wordt. Dat maakte dat we begin 2023 onze strategische koers hebben herijkt. Onze bewoners staan op één. En de noodzaak om ‘het goede te doen’, voelen wij nu dieper dan ooit.Overigens, ook onze eigen financiële situatie vroeg hierom. Ons investeringsvolume moest kritisch bekeken worden als gevolg van de stijgende bouwprijzen van de aannemers en rentes. Minstens zo belangrijk, want als wij niet financieel gezond zijn, heeft dit direct invloed op onze bewoners.Dus begin 2023 stelden we onze koers opnieuw vast. Vernieuwden we onze portefeuillestrategie, bepaalden we ons risicoprofiel en -bereidheid opnieuw en stroopten we daarna gedreven onze mouwen op om ervoor te zorgen dat al die mooie plannen werkelijkheid werden. Want met alleen kaders en beleid komen we er niet. Het gaat om wat je dóet!Eigenlijk gun ik me geen tijd om terug te blikken, maar als ik tóch even kijk naar wat we in 2023 gedaan hebben, dan ben ik tevreden. We leverden 102 nieuwe woningen op, startten met de bouw van 228 woningen, hebben 728 woningen verduurzaamd, 763 woningen voorzien van zonnepanelen, 149 woningen gerenoveerd en (de laatste) 217 woningen in rap tempo van dubbelglas voorzien. Naast wat we in bouw en renovatie uitgevoerd hebben, was het zetten van onze handtekening onder de Woondeal Limburg een belangrijk moment in 2023. Wij zijn ervan overtuigd dat alleen samenwerken een einde kan maken aan de wooncrisis en daarom tekenden we mee. Ook in onze dienstverlening hebben we meters gemaakt. En niet zonder succes. Onze bewonerstevredenheid scoorde voor het eerst gemiddeld boven een acht! Een mooie bevestiging dat we op de goede weg zijn.Op het gebied van leefbaarheid deden we ook van alles. Onze collega’s in de wijk gingen op zoek naar nog meer betrokken bewoners die als ogen en oren wilden dienen in de buurt, voor het project Bewonerskrachten. In samenwerking met gemeente Sittard-Geleen startten we het jongerenproject Schuldenvrij en omdat we ons de groeiende eenzaamheid onder bewoners aantrekken, hebben we ingezet op een uitbreiding van ontmoetingsruimtes bij onze complexen. Ook zochten we nóg meer de samenwerking met maatschappelijke partners op het gebied van housing. Daarover meer verderop in dit magazine. Verder hielpen we maar liefs 207 gezinnen te verhuizen van een woning die we op korte termijn gaan slopen naar een ander fijn(er) (t)huis. Een intensief proces dat de nodige emoties met zich meebrengt voor bewoners. En waarvan we ons realiseren dat we heel veel van mensen vragen. Als ode aan al die mensen van wie wij hun vertrouwde thuis gaan slopen, vroegen we Theatergezelschap Het Laagland om samen met bewoners, collega’s en betrokkenen een theatervoorstelling te maken over twee grote sloopflats in Geleen-Zuid. Het werd een inspirerende en zeer rake afsluiting van 2023. Die theatertocht, daar kwam voor mij alles in samen. Daar werd duidelijk dat we geen huizen verhuren, maar dat onze woningen een basis bieden aan de levens van mensen. Met alle geluksmomenten, maar ook momenten van pijn en verdriet, die daarbij horen.Door te investeren in wonen, onderhoud, verduurzaming, leefbaarheid, samen wonen en leefbaarheid op zó’n manier dat onze bewoners zich echt gehoord voelen, willen we als ZOwonen bijdragen aan méér geluksmomenten. Een belangrijke en onmisbare taak die voldoening geeft. Ook in 2024 gaan we hiervoor!

Wil je ook op eigen benen staan en een actieve rol in de samenleving? Ga mee on tour en ontdek de werkplek die bij jou past.Tijdens KOM'MIT On Tour laten we je ervaren hoe het is om actief te zijn op de arbeidsmarkt. Samen met anderen op pad in Sittard-Geleen om verschillende soorten werk te ontdekken. Van de zorg, bouw, schoonmaak en horeca. Het is de ideale kans om erachter te komen wat voor werk het beste bij jou past. We beloven dat het een te gekke dag wordt waarop je nieuwe mensen leert kennen. Wie weet is het de eerste stap naar een baan en jouw nieuwe toekomst! Wij zorgen voor vervoer, een lekkere lunch en een leuke afsluiting van de dag.De dag wordt georganiseerd door KOM'MIT, Vidar & ZOwonen samen met lokale en regionale werkgevers.Ben jij er bij?Dinsdag 20 juni 20239:00 tot 16:00 uurStart bij De Zuidkamer (Zuidhof 26, Geleen)Meld je aan via: www.vidar.nl/on-tour. 

Piet Titselaar (85 jaar) woont al zijn hele leven in woningen van ZOwonen. Dit is ZO uniek dat we hier meer van wilden weten. We zochten Piet op in zijn nieuwe woning aan de Odasingel. Sinds wanneer woont u hier? En waarom bent u verhuisd?“Ik ben echt net verhuisd. Hiervoor woonde ik, sinds mijn geboorte, aan de Leliestraat. Helaas woont mijn vrouw Ans niet meer bij me, zij zit in een verzorgingstehuis in de buurt. Gelukkig kwam deze woning vrij zodat ik snel bij haar ben. Ik ga dan ook zoveel mogelijk langs. En soms komt ze hier op bezoek.”Vertel eens over uw oude woning“Mijn ouders woonden aan de Leliestraat toen ik 85 jaar geleden geboren werd. Een paar jaar later kreeg ik nog een zusje. Ondanks dat het niet groot was en we bijvoorbeeld geen badkamer hadden, vonden we het een heerlijk huis. We speelden vaak buiten met vriendjes en vriendinnetjes uit de buurt. Ik had als een van de enigen een leren bal, dus na school kwamen ze naar me toe met de vraag: “Pietje, kom je voetballen?” Hoe heeft u uw vrouw leren kennen?“Een tante van haar woonde bij mij in de straat. We kenden elkaar al toen we 10 of 11 jaar waren. Haar nichtjes uit ‘Holland’ kwamen wel eens op bezoek. Eentje daarvan was Ans, een geadopteerd Indisch meisje. Ik vond haar vroeger al leuk. Toen ik in dienst zat heb ik haar een kaartje geschreven. Twee weken later was ze bij mij thuis. Ook ben ik op de brommer naar haar toe gereden in Harderwijk. Toen we een jaar of 20 waren zijn we getrouwd. Ik werkte in de bouw maar vond in het noorden geen werk. Uiteindelijk zijn we in het huis van mijn ouders gaan wonen.” Hoe was het om daar met een eigen gezin te wonen?“De woning was verouderd dus ik heb alles eruit gehaald en ben opnieuw begonnen. Het werd weer een fijne plek. Wij kregen drie jongens en een meisje die eigenlijk dezelfde herinneringen hebben als ik vanuit vroeger. Ik was metselaar en in mijn vrije tijd actief in het verenigingsleven. Van voetbalclubs tot schaakverenigingen. Ik was fanatiek en draaide mee op hoog niveau. Dat is niet altijd dankbaar werk, maar ik heb het met plezier gedaan. Mijn vrouw werkte in een groentewinkel en later in een tricotagefabriek. We woonden er met veel plezier.Veel kinderen willen terugkeren naar de wijk. Er wordt snel een negatieve stempel op een wijk geplakt als er paar dingen gebeuren, dat vind ik onterecht.”Welke buurtbewoner is u bijgebleven uit de oude wijk?“We hadden een goede buurman. Vroeger hadden we niet zo’n goede relatie, maar later wel. Ik ben eigenwijs. Wij hadden een berkenboom, die wilde hij weghebben. Een tijdje later zag ik de boom zwabberen. Uiteindelijk heeft hij hem met zijn zwager omgezaagd en alle rotzooi weggebracht. Dat was eigenlijk ideaal. Toen zijn vrouw is gestorven heb ik hem een beetje opgevangen. We hebben nu niet meer veel contact maar hij woont er nog steeds, met zijn hondje. Het was altijd fijn om een praatje te maken.”Hoe vindt u uw nieuwe woning?“Ik vind het fijn dat ik dichtbij mijn vrouw ben, daar kan ik te voet naartoe. Verder is het een mooie ruime woning. Maar ik moet nog wennen aan de buurt en ik ken mijn buren nog niet goed. Iedereen is wat meer op zichzelf. Gelukkig krijg ik veel aanloop van mijn kinderen en kleinkinderen.” 

Toekomstige bewoners Mayke, Maud en Saar glunderen. Wij delen hun gevoel. Zij krijgen de mogelijkheid om, net als leeftijdsgenoten, het nest te verlaten. Na een lange, uitdagende voorbereidingsfase is de bouw gestart van 46 woningen in Vrangendael voor mensen met en zonder zorgbehoefte; SAM&ZO is een feit. Het idee is ontstaan bij de ouders van deze dames. En nu wordt hun droom werkelijkheid. Na een lange voorbereidingstijd, is het fundament letterlijk en figuurlijk gelegd. We kunnen eindelijk aan de wijk laten zien dat iederéén talenten heeft en bijdraagt aan de maatschappij. Dat de buren uit de wijk dat omarmen. Dat daardoor de zorgkosten zullen dalen. Onze lange adem heeft effect gehad.Dit was nooit gelukt zonder onze eigenzinnige collega's, zoals Janneke, die zich hier hard voor hebben gemaakt. En natuurlijk de samenwerkingspartners Daelzicht en Stichting Radar.Iedereen verdient een thuis, dus maken we ook het verschil voor deze jongeren. Dat is nodig, nu meer dan ooit. En daar zijn we trots op. Kijk voor meer informatie over dit project op: Sam&ZO (samenzo-wonen.nl).

Hoe één gebouw een oplossing creëert voor het krimpende zorgbudget, een tegenbeweging start tegen toenemende eenzaamheid en tegelijkertijd ambassadeur is voor duurzame houtbouw. Dit is het veelzijdige verhaal van De Gyselaar.We hebben in Nederland te maken met een krimpend zorgbudget. De huidige manier van zorg wordt in de nabije toekomst onbetaalbaar. Daarnaast is er al jaren een beweging van sterke individualisering gaande, resulterend in toenemende eenzaamheid in alle lagen van de bevolking. Dit, in combinatie met de wetenschap dat we maar één planeet hebben, is de gedachte van waaruit De Gyselaar is ontstaan.In alle opzichten een bijzonder project: ons eerste gemengd wonen project en de eerste keer houtconstructiebouw.Aan het woord: Janneke Wolfs, conceptontwikkelaar bij ZOwonen met een sterke focus op de woonzorgvisie, Alex Korsten, projectregisseur vastgoedontwikkeling bij ZOwonen en Eric van Breugel, projectmanager bij Heijmans Woningbouw.Vertel eens over het proces van totstandkoming van De Gyselaar?Janneke: Dit project is echt bottom-up ontstaan. In 2019 hebben we onze koers herijkt. Daarin hebben we heel duidelijk gesteld: een huis maakt nog geen thuis. Dat zijn de bewoners. Als je kijkt naar het woonzorgvraagstuk van ZOwonen, dan signaleren we naast zorgkrapte en afnemende zorgkwaliteit een ander probleem: er is al jaren een trend van toenemende individualisering. We kijken niet meer naar elkaar om.De combinatie van een krimpend zorgbudget en toenemende individualisering is een groot probleem. Het is vijf voor twaalf. Gemeentes, zorgaanbieders en corporaties zien dit ook. De hamvraag die we ons stellen binnen de zorgvisie van ZOwonen is: hoe kunnen we nu de zorg ontlasten en tegelijkertijd eenzaamheid tegengaan?Gemengd wonen kan hier een oplossing zijn. Als je diverse doelgroepen samenbrengt, creëer je gemeenschappen waar mensen iets kunnen betekenen voor elkaar, zich van waarde voelen en het veilige gevoel hebben op hun omgeving terug te kunnen vallen als dat nodig is. Dit levert hele concrete projecten op. De Gyselaar is daar een van.Alex: Er stond op de plek van De Gyselaar een gedateerd gebouw met 33 verouderde aanleunwoningen dat we gesloopt hebben. Op dezelfde plek bouwen we nu de nieuwe Gyselaar: 48 appartementen in de sociale huursector, voor mensen die naar elkaar omkijken. Vanuit vastgoedontwikkeling vinden we het ook belangrijk om toekomstbestendig en dus duurzaam te bouwen, vandaar de bewuste keuze voor houtbouw.Eric: Buiten Nederland is houtbouw vrij gangbaar, maar binnen Nederland nog niet, zeker als het gaat om grotere gebouwen. Houtconstructiebouw, vier lagen hoog, zoals De Gyselaar, is voor de corporatiewereld hier in het Zuiden echt nieuw.Janneke: Het is bovendien een perfecte kansrijke locatie. Direct naast een zorgaanbieder en gesitueerd in een dorpskern. De bestaande dorpelingen vinden het omgaan met elkaar nog wat vanzelfsprekender. Als het ergens kans van slagen heeft, is het hier in Amstenrade.Alex: Het voortraject was vrij intensief, maar door heel goed in overleg te gaan met de omgeving, de gemeente en alle betrokkenen hebben we dit - best wel ambitieuze - plan zonder noemenswaardige bezwaren geaccordeerd gekregen.Het is de eerste keer dat jullie werken met houtconstructiebouw. Verloopt dat anders dan traditionele bouw?Alex: Zeker. Voor ons was de uitdaging niet alleen het bouwconcept, maar ook om partijen te vinden die ervaring hebben - of willen opbouwen - met houtbouw. Sowieso was Heijmans als vaste ketenpartner ons eerste aanspreekpunt, maar vervolgens moesten we er partijen bij zoeken die dit ook aandurfden. Van houtleverancier, constructeur en bouwfysicus tot architect.Daarnaast is het ook voor het eerst dat we een project hebben gedaan dat vooraf volledig ‘BIM’ is uitgewerkt. BIM staat voor Bouw Informatie Management en is een model waarin alle betrokken partijen virtueel in 3D aan een gebouw kunnen werken. Hierdoor is het model altijd up-to-date en de kans op fouten relatief laag. Dit resulteert in efficiënter werken, wat een gunstig effect heeft op de kosten, de duurzaamheid en de veiligheid op de werkplaats. In de voorbereidende fase gaat wel meer tijd zitten. Alles moet vooraf in detail uitgedacht worden, niet in de laatste plaats omdat er met houtbouw veel zichtwerk is. Je kunt in de eindfase eigenlijk geen wijzigingen meer aanbrengen zonder dat dat zichtbaar sporen nalaat. Dit vraagt dus ook om gedurende de gehele bouw netjes te werken. Dus niet even snel een berekeningetje met potlood op de muur.Eric: Normaal gesproken bouwen we in lagen, nu bouwen we in fases en met prefab elementen. De voorbereiding moet dan veel eerder klaar zijn, want de onderdelen worden vooraf in de houtfabriek in Oostenrijk geproduceerd. Dat levert wel wat druk op. De daadwerkelijke bouwperiode op de bouwplaats is met deze bouwmethode aanzienlijk korter dan in de traditionele bouw. Het scheelt zeker 3 tot 4 maanden. Dat is voor omwonenden erg prettig.Omdat de houten onderdelen kant-en-klaar op de bouwplaats aankomen en alleen aan elkaar geschroefd hoeven te worden, is er veel minder geluidsoverlast. In de traditionele bouw heb je te maken met lawaai van beton storten en dergelijke. Dat elementen geprefabriceerd worden aangeleverd, draagt bovendien op een positieve manier bij aan de stikstofcrisis, want er is veel minder transport nodig en de te vervoeren materialen zijn lichter.Hoe zit het eigenlijk met kosten ten opzichte van traditionele bouw?Alex: Eerlijk is eerlijk, op dit moment is houtbouw gemiddeld nog 16% duurder dan traditionele bouw. Dan komt het aan op slim keuzes maken. Kosten mogen geen reden zijn om duurzaamheid van je agenda te schrappen, want je moet ook kijken naar de toekomst. Hout is eigenlijk een ‘eeuwig’ product omdat het hernieuwbaar en herbruikbaar is. En met de subsidies die er tegenover staan kom je qua kosten aardig in de richting van traditionele bouw.Eric: Corporaties die investeren in milieuvriendelijke bouwmaterialen, of die circulair bouwen of renoveren, komen in aanmerking voor de MIA-regeling (Milieu Investerings Aftrek). Je moet aan hoge eisen voldoen op het gebied van materiaalgebruik. De kernwoorden hierbij zijn hernieuwbaar, herbruikbaar en losmaakbaar. We hebben bij De Gyselaar gefocust op slim gebruik van materialen zodat deze hun waarde en kwaliteiten behouden.Merkt de bewoner verschil tussen wonen in hout of wonen in een traditionele woning van baksteen en beton?Alex: Hout is van nature vochtregulerend en beschikt over zeer goede isolerende eigenschappen. De luchtvochtigheid blijft daarbij op een constanter niveau. Voor de bewoner betekent dit een gezonder en prettiger binnenklimaat, maar ook een lager energieverbruik.Vertel eens wat meer over het gemengd wonen concept?Janneke: We kijken niet meer alleen naar wonen, we kijken nu vooral naar: wat hebben mensen nodig om hier gelukkig te blijven leven? Het gaat om welbevinden en levensloopbestendigheid. Dat kan je doen door verschillende woningen in dezelfde omgeving te bouwen, of door mensen met diverse achtergronden bij elkaar te laten wonen. We stappen dus af van het zogenoemde ‘sectoraal bouwen’, waarbij we 100% dezelfde doelgroepen bij elkaar plaatsen.Bij De Gyselaar zetten we in op een verdeling van 70% 65-plussers, al dan niet met een zorgvraag, en 30% bewoners van boven de 23. Door mini-community's te creëren vermindert de doorstroom naar verpleeghuizen, want mensen willen daar zijn waar hun jarenlange netwerk tot een gelukkig bestaan heeft geleid. Ook zijn ze gelukkiger, want in de kern zijn we toch liever niet alleen.Denk je dat wat jullie voor ogen hebben met De Gyselaar echt gaat werken in de praktijk?Janneke: Absoluut. De Gyselaar creëert op allerlei manieren nieuwe kansen. Zo zou je kunnen zeggen tegen een zorgaanbieder: ‘ik snap jouw probleem van tijd- en geldgebrek. Weet je wat, kom dan minder frequent, maar behandel in een keer meerdere bewoners in onze ontmoetingsruimte’. Dit zijn echt oplossingen voor de toekomst.Onlangs hadden we de eerste brainstormsessie met 30 geïnteresseerden. Wat daar gebeurde was echt magie. De verbroedering ontstond al terwijl het gebouw nog niet eens staat. Het was prachtig om te zien dat iedereen die aan tafel zat, echt aansloot bij de intentie die wij hebben. Er wordt nog wel eens gedacht dat jongeren niets willen doen voor hun medemens, maar niets is minder waar. Ze zeiden bijvoorbeeld: ‘ik kan best een buur even helpen met steunkousen aandoen, dat is een kleine moeite. Voor mij is het ook fijn dat ik een invulling van mijn avond heb als ik alleen thuiskom.’ Op haar beurt sprak een 65-plusser: ‘ik sta nog midden in de maatschappij, maar ga binnenkort met pensioen. Mijn partner is onlangs overleden en ik vind het vooruitzicht op alleen thuis zijn vreselijk. Het idee om te wonen in een gebouw waar iedereen naar elkaar omkijkt, is troostend.’Tegelijkertijd geeft hoe groot het animo hiervoor is ook aan hoe groot de eenzaamheid is. Daar word je ook verdrietig van.Wat drijft je?Janneke: Dat zal deels mijn zorghart zijn, maar ook dat ik me vaak realiseer dat wij als werkende mensen mooie kansen hebben die we gewoon mogen pakken, waaronder het zelf bepalen waar we willen wonen. Je afhankelijkheid wordt groter als je ouder wordt en wij hebben de invloed om ouderen zich minder afhankelijk te laten voelen. Steeds weer probeer ik door die menselijke bril te kijken. Ondanks dat ik en mijn collega’s uit een systeemwereld komen, proberen we samen een verschil te maken op menselijk vlak. Door in gesprek te gaan. Want wie zijn wij om te bepalen waar iemand zich gelukkig voelt?Waar zijn jullie trots op?Eric: Dat wij deze stap durven zetten met ZOwonen en als Heijmans niet weglopen voor deze uitdaging. Omdat we vinden dat het anders moet en kan. Voor ons is dit ook het eerste houtbouwproject in hoogbouwvorm. We zijn trots om deze duurzame weg in te slaan. Houtbouw is in Nederland nog in het beginstadium, maar ontwikkelingen gaan razendsnel. We verwachten dat deze trend zich voortzet, daarom hebben we inmiddels onze eigen houtskeletbouwfabriek. We zijn trots om mede-ambassadeur te zijn voor houtbouw in Nederland.Alex: De Gyselaar is voor alle betrokken partijen nieuw en uitdagend. Ondanks dat niemand directe ervaring heeft met deze specifieke vorm van bouwen, heeft iedereen zich unaniem geconformeerd aan het uiteindelijke doel. Iedereen zet zich voor meer dan 100% in. Daar ben ik trots op. Het is een leerzaam proces en een waardevolle investering in de toekomst. Alle geleerde lessen kunnen we bij een volgend project weer inzetten.Janneke: Als ik nu terugkijk over de periode dat ik werk bij ZOwonen, zie ik dat waar het in het begin vooral nog mooie ambities waren, we nu ook echt overgaan tot daden. Het visitatierapport afgelopen jaar laat zien hoeveel mooie maatschappelijke projecten we daadwerkelijk hebben opgeleverd. Samen met onze partners blijven we zoeken naar oplossingen, waarbij we de nadruk leggen op doen. Dat laatste, daar ben ik trots op. Je weet dat je als corporatie goed bezig bent als je gevraagd wordt om te komen vertellen over wat je doet. 

De succesformule Kom’mit On Tour wordt vervolgd met een nieuwe editie op donderdag 7 december. Deelnemers gaan op pad langs bedrijven in de regio. Het ultieme doel is om ze aan een passende baan te helpen. Kom’mit, Vidar en ZOwonen organiseren dit initiatief.Proeven aan werkDe dag staat in het teken van een eerste – laagdrempelige – kennismaking tussen werkzoekende deelnemers en werkgevers in de Westelijke Mijnstreek. Deelnemers worden met een bus meegenomen langs werkgevers uit diverse sectoren zoals schoonmaak, zorg, horeca en bouw. Hier ervaren ze aan den lijve hoe het is om hier te werken.SuccesverhaalSwen Wintjens is een van de oud-deelnemers. Hij wilde altijd al in de horeca werken en dat is dankzij Kom’mit On Tour gelukt. Swen: “Ik hou wel van een uitdaging dus ik heb me gelijk aangemeld. We gingen bij allerlei bedrijven langs, waaronder het Merici Hotel, waar Martin vertelde over zichzelf en zijn bedrijf. Hij vroeg aan mij wat ik wilde, dat is zoveel mogelijk mensen helpen. Dat mag ik nu doen en daar ben ik hem heel dankbaar voor.”Samen kansen creërenKom’mit On Tour is een initiatief dat een aantal keer per jaar georganiseerd wordt door Kom’mit, Vidar en ZOwonen. Samen met werkgevers die inclusief ondernemen belangrijk vinden. Een samenwerking om mensen op weg te helpen naar werk. Eerdere edities hebben al succesvolle matches opgeleverd.Mee on tour?Wil je mee on tour? Deelname is gratis. Aanmelden kan via: www.vidar.nl/on-tour.

We hebben de prijzen voor energie de afgelopen jaren flink zien stijgen. Gelukkig komt daar verandering in. Evengoed moeten we energie besparen. Dat is goed voor het milieu én de portemonnee. Bewoonster Maria heeft er haar hobby van gemaakt. Ze wil anderen helpen met handige tips.Hoe het begonMaria wandelt regelmatig door haar wijk. Een tijd geleden viel haar op dat in veel woningen licht brandde, terwijl er niemand thuis was. Dat vond ze enorm zonde. Ze was vastbesloten om hier zelf beter op te gaan letten en anderen te helpen om energie te besparen. Maria: “Veel mensen denken dat ze goed bezig zijn, omdat ze niet beter weten.”VeranderingenEr zijn veel verschillende manieren om minder energie te verbruiken. “Als je de lampen en radiatoren uitzet als niemand thuis is, scheelt dat flink in kosten. Ikzelf zet alleen nog de verwarming aan als mensen op bezoek komen. Voor de rest draag ik in de winter vaak fleece kleding. Die kun je in de zomermaanden met flinke korting kopen in de sale. Bovendien douche ik niet elke dag, dat is ook veel beter voor de huid’’, aldus Maria.Meer tipsZo zijn er nog veel meer tips waar mensen niet direct aan denken. Maria: “Ik kook op inductie, zoveel mogelijk eenpansgerechten. Ook draai ik nooit een halve (afwas)machine en trek ik alle stekkers uit als ik apparaten niet gebruik. Daarnaast doe ik bijna alles met de fiets, wandel ik veel en brand ik vaak theelichtjes voor licht en warmte. Natuurlijk kun je ook met radiatorfolie en tochtstrips aan de slag. Er zijn genoeg mogelijkheden.”BesparingMaria bespaart nu gemiddeld € 90,- per maand op haar energierekening. Van dat geld heeft ze vorig jaar een iPad gekocht waar ze vaak tv op kijkt. Maria: “Tv kijken via de Ipad levert een flinke besparing op. Bovendien heb ik veel voordeel van de zonnepanelen op mijn woning. Dat is natuurlijk niet voor iedereen haalbaar. Maar ook met kleinere aanpassingen kun je op lange termijn een groot verschil maken.”

We doen hard ons best om zoveel mogelijk woningen energiezuinig te maken. Soms moeten we dit nog even uitstellen, of komen er nieuwe woningen voor in de plaats. Samen met Heijmans renoveerden we 85 eengezinswoningen in Sittard. Verduurzaming is daar een belangrijk onderdeel van. Zodat de bewoners weer comfortabel kunnen wonen, nu en in de toekomst. Maar wat merkt een bewoner daar nu van? We vroegen een korte reactie van een bewoonster.Wil je je even voorstellen?“Mijn naam is Manoesjka Haroetjunjan. Ik kom oorspronkelijk uit Armenië maar woon al 18 jaar in deze woning in Broeksittard. Ik ben redelijk tevreden over de wijk.”Wat is er in je woning allemaal opgeknapt?“Poeh, een heleboel. Het dak van de woning is compleet vervangen door een isolerend dak met nieuwe pannen. Vervolgens is isolerend glas in de ramen geplaatst met ventilatieroosters. Tot slot is de spouw geïsoleerd en heb ik nu zonnepanelen. Echt veel verbeteringen, het lijkt bijna een nieuw huis.Gelukkig kreeg ik vooraf goede informatie. Hiervoor kwam iemand van ZOwonen samen met iemand van Heijmans bij me thuis om precies uit te leggen wat er ging gebeuren. Zo wist ik waar ik aan toe was en bij wie ik terecht kon met vragen.”Hoe is de renovatie verlopen?“Soms was het lastig om uitvoerders te spreken en iets te plannen. Ondanks dat verliep het allemaal zoals gepland. En hebben ze alles gedaan zoals ze dat aan de voorkant hebben afgesproken.Merk je veel verschil na de renovatie?“Ik was eigenlijk meteen gewend aan de veranderingen. De temperatuur in huis is aangenamer en stabieler. Dat heeft vast met de ramen en isolatie te maken. Aan het einde van het jaar weet ik pas of de zonnepanelen iets hebben opgeleverd, dan krijg ik de afrekening. Ik hoop natuurlijk dat dit een groot verschil maakt.”Wij willen het goede doen voor onze bewoners. Wat leggen de focus op betaalbare en comfortabele woningen. Daarbij kijken we verder dan alleen de huurprijs, maar ook naar energie(lasten). Benieuwd naar onze doelen en aanpak? Bekijk hier de duurzaamheidsvisie.

Roel (29) is vader van 2 kinderen van 2 en 8 jaar. Hij woont met zijn gezin in Lindenheuvel, de wijk waar hij zelf ook is opgegroeid. Het viel hem op dat de kinderen in de buurt weinig buiten zijn en lastig met elkaar in contact komen. Daar wil hij verandering in brengen.Roel: "Lang niet alle kinderen in de buurt kennen elkaar. Ik wilde iets bedenken om ze samen te brengen. Van deze doelgroep krijg ik veel voldoening."Samen met onze buurtbouwers maakte hij een plan voor verschillende activiteiten. Met instemming van de gemeente vond onlangs de eerste mijlpaal plaats. In een speeltuin en op een veld in de buurt konden kinderen ouderwetse spellen spelen, stuiteren op het springkussen, een suikerspin draaien en nog veel meer. Natuurlijk was er ook muziek en een drankje voorzien. Ouders en kinderen van alle leeftijden waren welkom. Het was een succes. De kleintjes waren enthousiast en ouders hebben hun feedback gedeeld. Daar kan Roel mee aan de slag. Hij is nu al bezig met de volgende activiteiten, met inbreng van de buurt.Roel: "Er komen nog veel meer leuke ideeën aan, zoals een Sint Maartenstocht en volgend jaar misschien een bruutfeest."We steunen betrokken bewoners zoals Roel graag bij het organiseren van activiteiten in de buurt. Samen maken we het verschil.

Op zaterdag 23 september is het weer Burendag. Een dag waarop buurtbewoners iets goeds doen voor de buurt en voor elkaar. ZOwonen organiseert in dit kader, samen met bewoners, een snuffelroute in Stadbroek. Hier kunnen bewoners hun oude, nog bruikbare spullen een tweede kans geven.Snuffelroute StadbroekDe snuffelroute wordt georganiseerd op zaterdag 23 september van 11:00 tot 16:00 uur. Bewoners uit diverse straten in Stadbroek doen er aan mee. Zij verkopen hun spullen aan huis, zoals kleding, boeken, speelgoed, elektronica en meubels. De route is herkenbaar aan de versierde woningen, die meedoen.ZO samen opruimenDankzij de snuffelroute kunnen bewoners hun spullen opruimen en een tweede kans geven. “Zo houden we samen met de bewoners de buurt schoon en opgeruimd. Bewoners kunnen daar wel een helpende hand bij gebruiken. Zeker omdat een deel van de bewoners over een paar jaar moet verhuizen”, vertelt Robin Meij (buurtbouwer ZOwonen). In 2026 worden namelijk woningen van ZOwonen aan de Hemelsley, Vrangendael en P.P. Rubensstraat in Sittard gesloopt en vervangen door nieuwbouw.Zelf spullen verkopenWoon je in Stadbroek en wil je ook spullen verkopen? Stuur dan uiterlijk woensdag 20 september een mail naar buurtbouwer Robin via: [email protected].

In Vrangendael zijn een aantal enthousiaste bewoners gestart als Bewonerskracht. Vrijwilligers met hart voor hun buurt. Ze houden een oogje in het zeil en melden onveilige situaties aan ZOwonen. Samen met ZOwonen en andere bewoners zetten zij zich in om van Vrangendael een nog schonere en prettigere wijk te maken.Werken aan prettig wonenSamen met Strategische WijkAanpak heeft ZOwonen gezocht naar buurtbewoners in Vrangendael die zich extra willen inzetten voor hun buurt. Na instructie en training zijn ze nu klaar om aan de slag te gaan als Bewonerskracht. Ze gaan de wijk in en gaan in gesprek met buurtgenoten. Ze doen meldingen als ze onveilige situaties tegenkomen. Bewonerskrachten zijn de oren en ogen van de wijk. De wijkbeheerder is een belangrijke bondgenoot voor de Bewonerskrachten om de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Zo werken zij, samen met hun medebewoners, aan een buurt waar het prettig wonen is.Actief in de wijkNa de aftrap gingen de Bewonerskrachten Diana en Taha, samen met wijkbeheerder Jos en Vincent van Strategische WijkAanpak, de eerste loopronde maken door Vrangendael. Vanaf vrijdag 18 augustus lopen de Bewonerskrachten twee keer per week rond door Vrangendael. Zij gaan de komende maanden met bewoners in gesprek en de buurt verder verkennen.Ook Bewonerskracht worden?Meer Bewonerskrachten zijn van harte welkom in Vrangendael. Wil je meer weten of ook Bewonerskracht worden? Neem contact op met Strategische WijkAanpak via 06-34 96 82 35. Of stuur een mail naar Vincent Wolff via [email protected].

Aan de Vermeerstraat in Sittard vallen 2 huizen extra op. De dakpannen van de woningen en de berging zijn namelijk vervangen door groen. Het gaat om woningen die recent gerenoveerd en verduurzaamd zijn. We monitoren de komende tijd de effecten en ervaringen van de bewoners.PilotVanuit ketensamenwerking, continue verbeteren en experimenteren zagen we een kans om bij een gepland renovatietraject met 95 woningen, groendaken uit te proberen. Een mooie uitdaging vanwege de hellende daken. Waterdichtheid en de aanleg van een irrigatiesysteem spelen een belangrijke rol. Daarnaast willen wij onze woningen betaalbaar houden voor bewoners en hechten we belang aan klimaatadaptie. Geïntegreerde zonnepanelen waren een harde eis. Het was een intensief traject met nauwe samenwerking tussen ZOwonen, Heijmans en Verkoelen dakspecialisten.Tom Wolters (Ontwerpmanager Renovatie Onderhoud - Heijmans): “Alex Korsten, Regisseur Vastgoedontwikkeling bij ZOwonen, en ik waren tegelijk met hetzelfde idee bezig. We besloten om 2 groene, hellende daken aan de Vermeerstraat te realiseren. We betrokken de dakspecialisten van Verkoelen erbij om de randvoorwaarden te bepalen. Zij haakten op hun beurt weer 2 passende partijen aan voor het groen. Hellende groene daken komen nog niet zo vaak voor, maar we zijn de uitdaging aangegaan. Wij pretenderen immers makers van een gezonde leefomgeving te zijn.”UitvoeringBij de aanleg van groen op een schuin dak moet je met een aantal zaken rekening houden. Jimmy Nijssen (Werkvoorbereider BU bij Verkoelen): “We realiseren vaker groendaken op platte daken. Op hellende daken komt minder voor. We hebben het proces goed voorbereid met ZOwonen, Heijmans en de groenvoorzieners. We hebben gekeken welk systeem we het beste toe konden passen. Uiteindelijk hebben we gekozen voor twee verschillende varianten. Bij beide is een irrigatiesysteem toegepast. Ik ben zelf bij het ontwerp, de calculatie, werkvoorbereiding en uitvoering geweest. Een erg leuke en leerzame ervaring! Natuurlijk loop je ook altijd tegen onvoorziene zaken aan. We willen beide werkwijzen vaker gaan toepassen op hellende daken.”Meer vergroeningDe samenwerkende partijen zoeken naar manieren om meer groen te verwerken in de leefomgeving. De groene daken zijn daar een mooi voorbeeld van. Alex: “Groen heeft een positief effect op mensen. We hebben ooit onderzoek gedaan naar ‘sociaal groen’, samen met andere partijen, waaronder Heijmans. Door onze krachten te bundelen proberen we steeds meer van de grond te krijgen, van binnentuinen tot groene daken.”OpbrengstHet is nog even afwachten wat de pilot precies gaat opleveren. “We moeten ons realiseren dat twee groene daken nog niet het grote verschil maken. Het is een experiment. We moeten kleinschalig beginnen en gaandeweg leren. Tot nu toe zijn de reacties positief. Een dak wordt niet alleen mooier, maar biedt ook vele voordelen voor de omgeving. Denk aan het verminderen van hittestress, het verbeteren van de luchtkwaliteit en het voorkomen van wateroverlast. Ook geven ze de lokale biodiversiteit een boost.”, aldus Alex.ToekomstHoewel er veel positieve geluiden klinken, worden nog niet veel hellende groene daken aangelegd. Tom: “De insteek is om dit structureel te gaan invoeren, in plaats van pannen. Nu is onze procedure: dak eraf, isoleren, nieuwe dakpannen erop. De nieuwe standaard zou een groen dak moeten zijn, met als alternatief de pannen. Dit zal waarschijnlijk nog even duren. Investeerders zien nu vooral wat het kost in plaats van wat het oplevert voor bewoners. Als corporatie krijg je niet altijd subsidie van de gemeente voor dergelijke projecten. Wellicht moeten meerdere organisaties zich samenpakken. Wij hebben gesprekken lopen met leveranciers om te kijken of we meer volume en minder kosten kunnen creëren.”Alex: “Voor nu zijn we heel benieuwd naar de ervaringen van de bewoners in onze pilot. Wordt vervolgd.”

Recent heeft het programma Nieuwsuur op NPO2 aandacht besteed aan het bezit en verhuur van woningen door bestuurders en commissarissen van woningcorporaties. Na grondig onderzoek van diverse casussen, zijn er aanwijzingen dat er mogelijk sprake is van (een schijn van) belangenverstrengeling of van twijfelachtig verhuurderschap.Het spreekt voor zich dat bij ZOwonen integriteit hoog in het vaandel staat. Wij begrijpen dan ook de aandacht die wordt gevraagd voor dit onderwerp. We maken kenbaar dat zowel de bestuurder als de leden van de Raad van Commissarissen van ZOwonen, buiten hun eigen privéwoning, geen woningen bezitten die bestemd zijn voor de verhuur.Als woningcorporatie vinden wij het van groot belang om heldere en transparante afspraken te maken over de rol en verantwoordelijkheid van bestuurders en commissarissen met betrekking tot private activiteiten in de woningverhuur. Zo voorkomen we onduidelijkheden en (de schijn van) belangenverstrengeling.

De Zuidkamer: de huiskamer van de wijk in winkelcentrum Zuidhof. Een plek waar bewoners uit de buurt terecht kunnen met allerlei vragen, voor activiteiten en een praatje. Christianne Schols, ‘Chris’ voor bekenden, werkt als gastvrouw bij de Zuidkamer. Ze vertelt er ons meer over.Hoe het begonChristianne woont zelf al jaren in Geleen-Zuid in een woning van ZOwonen. Ze werkte vroeger in de zorg, maar raakte haar baan kwijt en werd erg ziek. Haar zorghart bleef ondanks alles kloppen. Ze ging op zoek naar een nieuwe kans en die kwam: als gastvrouw bij de Zuidkamer. Ze moest in het begin even wennen, maar heeft nu helemaal haar draai gevonden. Christianne is er voor iedereen. Ze staat voor hen klaar bij de Zuidkamer, regelt een kop koffie en biedt een luisterend oor. Bewoners met vragen verwijst ze door naar de partners in de Zuidkamer, zoals ZOwonen of PIW. “Ik leer hier er zelf ook van en vind het mooi dat ik iets voor anderen kan betekenen. Ik weet hoe het is om in een lastige situatie te zitten. Alle beetjes helpen”. Bewoners zijn haar dankbaar. Ze is de supermama van de Zuidkamer.Verschillende clubjesChristianne doet echter meer voor de buurtbewoners dan alleen kopjes koffie schenken. Ze neemt de hele coördinatie van de Zuidkamer op zich: “Toen ik net was gestart heb ik met alle partners gesproken. Ze vertelden mij over alle mooie activiteiten in de wijk, maar ik zag weinig bewoners verschijnen. Dat moest anders. Ik ging voor de deur staan en sprak alle mensen aan. Dat zorgde voor diepe gesprekken over eenzaamheid, onbegrip en armoede. Ik wilde iets voor hen betekenen en startte een koffieclub.” De koffieclub bestaat inmiddels uit een tiental vaste leden die steeds mensen meenemen. Ook zijn er nieuwe groepjes ontstaan, zoals een ontbijtclub waar mensen elkaar helpen met klusjes, een breiclub en een scootmobielclub.De buurtbewonersIn Geleen-Zuid wonen mensen met veel verschillende achtergronden. Er zijn veel vooroordelen en mensen spreken zich niet altijd uit. “Achter de voordeuren wordt alles besproken, maar één op één durven mensen dat vaak niet. Dat zorgt voor onbegrip en lastige situaties. Ik vind dat iedereen een kans verdient, zonder oordeel. Maar ze moeten zelf actie ondernemen om iets te veranderen. Zo nam ik een twijfelende non mee naar de Moskee, ging een ex-gedetineerde het gesprek met me aan en ga ik een creatieve vluchteling aan De Werkhal koppelen. We zijn allemaal mensen die elkaar kunnen helpen”.

Verhuurmakelaar Angélique (ZOwonen) stapte met een brok in haar keel en een grote glimlach op haar gezicht in de auto na een sleuteloverdracht in Schinnen. De nieuwe bewoners hebben na een lang verblijf in opvanglocaties eindelijk een thuis gevonden, waar ze een nieuwe start kunnen maken. Wij spraken hen samen met hun maatschappelijk werker en een buurtbewoner in de nieuwe woning.Weg van thuisWe worden hartelijk ontvangen door Joseph Jerro (65) en Sabah Jerro-Aldaaboul (63). Sabah zorgt gelijk voor koffie en Joseph leidt ons rond. We gaan in de woonkamer zitten. Joseph vertelt dat ze hiervoor 1,5 jaar in tijdelijke opvanglocaties in de buurt hebben gewoond. Hun zoon woont in Sittard en helpt hen waar hij kan. Ze hebben ook een dochter met 2 kindjes, en een derde onderweg. Ze kunnen hen voorlopig niet zien. Zij wonen nog in Aleppo; het gevaarlijke oorlogsgebied in Syrië dat Joseph en Sabah zijn ontvlucht. De vrolijke stemming slaat even om als we het over hun dochter hebben. Het verdriet is van hun gezicht af te lezen. We nemen even pauze.Dankbare ondersteuningJoseph en Sabah hebben veel steun aan maatschappelijk werker Sabine (Centrum voor Maatschappelijk Werk en Welzijnswerk). Ze hebben een warme band opgebouwd. Sabine helpt hen met het regelen van basisvoorzieningen, zoals wonen en gezondheidszorg. Ook ondersteunt ze bij het leren kennen van de leefomgeving en begeleidt ze bij inburgering.Om alles voor elkaar te krijgen, is samenwerking nodig. Angélique heeft als verhuurmakelaar gezorgd dat dit echtpaar in aanmerking kwam voor deze woning. Hier is ook de gemeente Beekdaelen bij betrokken. Zo legt iedereen een stukje van de lastige ‘puzzel’. Joseph en Sabah zijn heel erg dankbaar, dat ze op deze plek een nieuw leven kunnen opbouwen.Toekomstplannen makenJoseph werkte in Syrië als fysiotherapeut. Hij zou het liefste soortgelijk werk in Nederland doen. Het koppel start eerst met een cursus Nederlands. Joseph spreekt en begrijpt al aardig wat, maar ze willen zich zelfstandig kunnen redden. Sabah voelt zich nog niet prettig om ver van huis te gaan. Ze wil uiteindelijk graag mensen ontmoeten en vrijwilligerswerk doen.Hulp van buurtbewoner en vertalerBuurtbewoner Samir, zelf ook afkomstig uit Syrië, helpt met vertalen. Hij begrijpt heel goed wat deze bewoners meemaken. Zelf heeft hij met zijn gezin van 3 kinderen 2 jaar in een vluchtelingenopvang gezeten. In de coronaperiode kwam er een woning voor hen vrij, ook in Schinnen. Hij vindt het moeilijk om contact te krijgen met de lokale inwoners. Om zijn Nederlands te oefenen helpt hij Sabine vrijwillig als tolk. Ook zijn vrouw helpt Sabine met vertalen, bijvoorbeeld bij gesprekken met alleenstaande vrouwen. Samir werkte in Syrië als landmeter. Hij heeft onlangs een baan aangeboden gekregen bij GEONIUS voor vergelijkbaar werk in Nederland.Samen uitdaging aangaanWe zijn trots dat we deze mensen samen met lokale partners een veilige woonomgeving kunnen bieden. Jerry Dijkstra (gemeente Beekdaelen): “De taakstelling om statushouders een woning te bieden is een wettelijke opdracht vanuit de rijksoverheid. De gemeente en woningvereniging moeten deze samen uitvoeren. ZOwonen is een uitstekend voorbeeld van een woningvereniging die ondanks de uitdagingen haar verantwoordelijkheid blijft nemen. De no-nonsens en praktische aanpak kenmerkt ZOwonen en maakt dat het een fijne en betrouwbare partner is.”Het is een grote uitdaging voor gemeenten en corporaties om vluchtelingen onderdak te geven. Maar nòg zwaarder is het voor de betrokkenen zelf. Zij hebben veel meegemaakt en blijven, ondanks alles, positief. We hebben veel bewondering voor de bewoners en blijven ons inzetten voor deze groep.

Wil je ook op eigen benen staan en een actieve rol in de samenleving? Ga mee on tour en ontdek de werkplek die bij jou past.Tijdens On Tour laten we je ervaren hoe het is om actief te zijn op de arbeidsmarkt. Samen met anderen op pad in Sittard-Geleen om verschillende soorten werk te ontdekken. Van de zorg, bouw, schoonmaak en horeca. Het is de ideale kans om erachter te komen wat voor werk het beste bij jou past. We beloven dat het een te gekke dag wordt waarop je nieuwe mensen leert kennen. Wie weet is het de eerste stap naar een baan en jouw nieuwe toekomst! Wij zorgen voor vervoer, een lekkere lunch en een leuke afsluiting van de dag.We organiseren deze dag samen met Kom'mit, Vidar en lokale en regionale werkgevers.Ben jij er bij?Dinsdag 20 juni 20239:00 tot 16:00 uurStart bij De Zuidkamer (Zuidhof 26, Geleen)Aanmelden kan via deze link.Heb je vragen? Neem contact op met Richard van Eerden (ZOwonen) via 06 82072712 of met Yvonne Cootjans (Vidar) via 06 15236953.

“Nog een keer, samen met zijn goed bevriende grafitti artiesten een kunstwerk maken in eigen stad.” Dat is de droom van grafitti artiest Werner Zwakhalen, alias Nash uit Sittard.Cultureel fenomeen en grondlegger van de Limburgse graffiti scene, werkt over heel de wereld, maar komt uit Sittard. Woningcorporatie ZOwonen, geworteld in Sittard, trof een van Nash' werken aan op de gevel van de voormalige mavo-school in Sittard. ZOwonen herontwikkelt deze school tot haar nieuwe kantoor.Drie artiesten 1 canvasTijdens een ontmoeting van beiden, bleek er een verhaal van liefde te schuilen achter dit werk. De liefde die hij kreeg van een bijzonder persoon, en de ruimte die hij kreeg tijdens een expositie in het gebouw. Een erkenning die hij volgens hem niet altijd kreeg in zijn eigen stad. Al pratende kwamen ZOwonen en de artiest op het idee om de liefde voor de stad en haar iconen uit te beelden in een schildering. Een kopgevel van een hoogbouwflat pal naast het spoor in de buurt van station Sittard is het canvas. Samen met twee andere Sittardse iconen Mr. June en Does werkt Nash, in opdracht van ZOwonen aan die trots werken. In de stad die door Nash aan de basis stond van de opkomst van de Nederlandse graffiti scene, die veel betekent heeft voor de rijke cultuur die Sittard kenmerkt.Na 30 jaar komen deze drie artiesten samen op de plek waar het allemaal begonnen is.De drie totaal verschillende stijlen hebben ze tot 1 geheel weten te maken, waar ze erg trots op zijn.Een podium voor bijzonder gewone jongens uit de wijkZOwonen omarmt het verhaal van drie Sittardse jongens, opgegroeid in de sociale wijken van de stad, waar ZOwonen haar woningen verhuurt. Zich opgewerkt tot artiesten in hun vak. Deze bijzondere en toch ook normale Sittardenaren verdienen een podium. Geen beter canvas voor een eenmalige samenwerking van deze jongens dan “onze” Eisenhowerflat. Een kleurrijk welkom aan bezoekers die met de trein Sittard binnen rijden.

Woningen van ZOwonen aan de St. Petrusstraat, St. Paulusstraat en St. Paulusplein in Sittard worden in 2026 gesloopt en daarna vervangen door nieuwbouw. De betrokken bewoners zijn hier gisteren over geïnformeerd. ZOwonen helpt ze bij het vinden van een nieuw thuis.Woningen hebben geen toekomstDe 48 zogenaamde “groene woningen” en de 6 woningen aan het St. Paulusplein zijn bijna 100 jaar oud. En daarom aan vernieuwing toe. Onderzoek heeft uitgewezen dat renovatie van deze woningen ingrijpend en kostbaar is. Daarnaast levert dit nog steeds geen toekomstbestendige woningen opSloop is de enige optieSloop is onvermijdelijk. “Alweer een groep bewoners die we deze vervelende boodschap moeten brengen. Met de demografische ontwikkelingen en eisen rondom woningbouw in het vooruitzicht is dit voor ons de enige verantwoorde keuze.Bewoners Dit soort besluiten gaan niet over 1 nacht ijs. Daar gaat een zorgvuldig traject aan vooraf. Daar wordt lang over nagedacht voordat In ons woningaanbod zitten meerdere woningen waarvan we de komende jarenWe realiseren ons dat de druk op de woningmarkt vergroot wordt door nog een groep bewoners te verhuizen. Recent zijn bewoners Het gaat me altijd weer aan het hart als we deze boodschap moeten vertellen. We zijn er echter van overtuigd dat de bewoners in een andere woning gezonder, comfortabeler en veiliger kunnen wonen”, zegt Janine Godderij, directeur-bestuurder ZOwonen.Druk op huurwoningmarktRecent informeerden we de bewoners van de 222 twee-op-een woningen in Stadbroek en Vrangendael over de voorgenomen sloop van hun woning. Daar komen nu nog eens de bewoners van deze 54 woningen bij. We realiseren ons dat hiermee de druk op de huurwoningmarkt verhoogd wordt. Maar bewoners nog langer in deze woningen wonen is ook geen optie.Verloren thuis biedt nieuwe kansVoor bewoners betekent het ook een kans op een nieuw thuis. Met een verhuiskostenvergoeding van ongeveer 7200 euro en begeleiding van ZOwonen is het verhuizen naar een andere woning een nieuwe stap in hun wooncarrière. Van een woning met trappen naar een gelijkvloerse woning bijvoorbeeld. Er zijn bewoners die absoluut niet weg willen uit de wijk. Dat respecteren we. De komende maanden inventariseren we ieders woonwensen in een persoonlijk gesprek. We helpen en begeleiden elke bewoner zo goed mogelijk naar een nieuw thuis.Woonwensen terug in nieuwbouwDe woonwensen van de bewoners nemen we mee in de nieuwbouwplannen op de verschillende locaties. Met de sloop en nieuwbouw in deze wijken streven we naar woningen die beter aansluiten op woonwensen en levensfases van mensen. Daarnaast zorgt meer variatie in het woningaanbod ook voor een makkelijkere doorstroming.

Sittard West heeft een beweegroute in de wijk. De route is feestelijk geopend door leerlingen van het Trevianum, DaCapo College en Loedoes. Samen met bewoners en ondernemers in Sittard West en de gemeente Sittard-Geleen wordt gewerkt aan de toekomst van de wijk. De beweegroute is daar onderdeel van.De beweegroute is 4,6 kilometer lang en loopt door de straten en parken van de wijken Hoogveld en Limbrichterveld. De route brengt mensen in hun eigen omgeving in beweging. Langs de route staan 12 paaltjes met daarop een QR-code. Via die QR-code kunnen sporters en wandelaars oefeningen doen. Deze oefeningen zijn geschikt voor jong en oud, op ieders eigen niveau. De route is ontwikkeld in samenwerking met QR-Fit.,,Deze beweegroute is een initiatief van de samenleving en dat ondersteunen we natuurlijk van harte,” zei wethouder Yvonne Salvino-Meijer bij de opening. ,,Bovendien helpt dit initiatief mee aan het verbeteren van de gezondheid van de wijkbewoners.” ,,Dankzij de inzet van veel betrokken partners uit de wijk, vooral ook vanuit het onderwijs, is de route tot stand gekomen. We willen immers dat toekomstige generaties ook prettig én gezond hier kunnen wonen,” vult Diederick Barendsz van ZOwonen haar aan.Buiten bewegenDe gemeente Sittard-Geleen werkt met inwoners en partners uit de wijken aan de Toekomstvisie 2030. Ook in Sittard West (Hoogveld, Limbrichterveld en het handelsgebied). Dat heeft geleid tot een zogenoemd ontwikkelpad met thema’s waar de wijk aan wil werken. De thema’s zijn: samen ontmoeten, leren met de wijk en buiten bewegen. Betrokken inwoners, organisaties en bedrijven zijn gestart met het thema buiten bewegen. Samen met het onderwijs is het idee voor een beweegkralenketting ontstaan. Vanuit ZOwonen is meegedacht hoe hier invulling aan te geven in de twee wijken.De beweegroute is een initiatief van bewoners, ZOwonen, gemeente Sittard-Geleen, bedrijven, Loedoes, Trevianum, DaCapo, Vista College, Zuyderland, FysioQ, Ecsplore, sportverenigingen, MIK/PIW, Burgerkracht, Pitboel Theater, Vidar, JÓNGK! de leerlingen/studenten/docenten in de wijk en QR-FIT. Naast deze beweegroute is er nog een tiental projecten in Sittrard-West die vanuit de samenleving (via een brede klankbordgroep) worden uitgewerkt. Een daarvan is het onlangs heropende Theehuisje in Hof van Onthaasting.

Woningen van ZOwonen aan het Raadhuisplein en de Putstraat in Amstenrade worden in 2026 gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De betrokken bewoners zijn hier gisteravond bij een bewonersbijeenkomst over geïnformeerd. ZOwonen helpt ze bij het vinden van een nieuw thuis. Jaren 50 woningenDe 2-op1- woningen dateren uit de jaren 50. Diverse klachten, zoals tocht, vocht, schimmel en koude klachten zorgen voor ongemak en hoge energiekosten. Daarnaast is dit soort woningen, door de moeilijke toe- en doorgankelijkheid, in de toekomst niet meer wenselijk. Renovatie is te ingrijpend, te kostbaar en leidt nog niet tot woningen die toekomstbestendig zijn vanwege bouwtechnische beperkingen.Sloop is de enige optieSloop is onvermijdelijk. Geen fijne boodschap voor de bewoners. “Zeker in een kleine kern als Amstenrade is dit impactvol. Dat realiseren we ons. We helpen daarom de bewoners op alle mogelijke manieren om weer een nieuw thuis te vinden.” zegt Janine Godderij, directeur-bestuurder ZOwonen.Sociaal PlanVoor de bewoners wordt goed gezorgd. Het Sociaal Plan is vanaf vandaag van kracht. Met diverse vergoedingen, waaronder een verhuiskostenvergoeding van ongeveer 7200 euro. Het verhuizen naar een andere woning met deze vergoeding is voor velen een kans op een nieuwe wooncarrière. Naar een woning zonder trappen of een grotere of kleinere woning. De komende weken inventariseren we ieders woonwensen in een persoonlijk gesprek. We helpen en begeleiden elke bewoner zo goed mogelijk naar een nieuw thuis.NieuwbouwNa de sloop in 2026 bouwt ZOwonen op de 2 vrijgekomen vlekken nieuwe woningen. Welk type woningen is nog niet bekend. We starten zo snel als mogelijk met de planontwikkeling. Ook in de kleine kernen investeren we in duurzame woningen. Met de sloop en nieuwbouw van deze 23 woningen streven we naar woningen die beter aansluiten op woonwensen en levensfases van mensen. Daarnaast zoeken we naar meer variatie in het woningaanbod in deze kern. Dit zorgt ook voor een makkelijkere doorstroming.

Op donderdag 9 maart 2023 ondertekenden minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de betrokken partijen de Woondeal Limburg. In de Woondeal staat dat er in Limburg 26.550 woningen bij komen, waarvan het grootste deel in de sociale huur, de middenhuur en de betaalbare koop. In nauwe samenwerking gaan verschillende partijen aan de slag om deze Woondeal te realiseren.Samen aan zetWe staan met z’n allen aan de lat voor een ambitieuze opgave in Limburg, die breder is dan alleen huizen bouwen. Duurzaamheid en vergroening, betaalbaarheid, leefbaarheid, kwaliteit en zorg hebben onze aandacht nodig. Grote uitdagingen, die flinke investeringen vragen. Daar moeten we samen de schouders onder zetten. Lokaal en regionaal moeten we afspraken maken over vergunningen, procedures en grondposities. Nu is er nog veel beperkende wetgeving, zoals de stikstofwet, flora- en faunawet. In Limburg gaat de uitvoering van de woondeal zeker hier en daar schuren, maar iedereen heeft nu zijn handtekening gezet en samen moeten we de klus klaren. Het Rijk moet daarvoor de noodzakelijke randvoorwaarden creëren én middelen aandragen.Minister Hugo de Jonge: "Met de woondeal in Limburg zorgen we ervoor dat betaalbaar wonen bereikbaar wordt voor iedereen. Want van alle nieuwbouw is 2/3 bedoeld voor het betaalbare segment. Iedere gemeente neemt hierin de eigen verantwoordelijkheid. Met deze aanpak houden we dorpen en steden in Limburg leefbaar."Gedeputeerde Lia Roefs (Wonen, Water, Ruimte en Landbouw): “Ik ben er trots op dat het gelukt is om hier samen afspraken over te maken voor de nabije toekomst. Elke inwoner in Limburg verdient immers een eigen plek om te wonen. Een plek die past bij zijn of haar behoefte, de levensfase en niet te vergeten de financiële mogelijkheden die iemand heeft. Het is dan ook een grote opgave en er zijn nog heel veel zaken te overwinnen. We kunnen deze woningen alleen realiseren door het samen te doen. En dat is hoe we het in Limburg doen: samen de schouders eronder. Samen zorgen voor de juiste woning op de juiste plek.”In Weert zetten zowel minister Hugo de Jonge, de Provincie en gemeenten, als een aantal woningcorporaties en het Waterschap Limburg hun handtekening onder de woondeal. Daarnaast hebben de marktpartijen verenigd in Neprom en Bouwend Nederland een steunverklaring afgegeven, evenals de Woonbond.Woondeal LimburgIn Limburg zijn er drie woonregio’s te onderscheiden binnen de Woondeal, te weten Noord-, Midden- en Zuid-Limburg. Afgesproken is dat in Limburg minimaal 26.550 nieuwe woningen gebouwd worden met een ambitie voor 20.000 extra. Het gaat hierbij om een productie van circa 3.000 woningen per jaar. Landelijk, provinciaal en in de regio gaat 2/3 van de nieuwbouw verplicht bestaan uit betaalbare woningen. Van de nieuwbouw is 40% bedoeld voor middeninkomens. Voor sociale huur geldt dat gemeenten in de nieuwbouw een been moeten bijtrekken om op 30% te komen, als ze nu een lager aandeel hebben, terwijl gemeenten die al (ruim) boven het gemiddelde zitten meer moeten bouwen voor de middeninkomens.De komende tijd worden de bouwplannen voor Limburg verder uitgewerkt. Gemeenten, regio, provincies en het Rijk werken samen met woningbouwcorporaties en marktpartijen om dit proces te versnellen. De Provincie Limburg ondersteunt gemeenten hierbij door partijen aan elkaar te verbinden, kennis te delen en te ondersteunen.900.000 nieuwe woningen tot en met 2030 in NederlandDe regionale woondeals zijn regionale uitwerkingen van de Nationale Woon- en Bouwagenda. Hierin staan de oorzaken van de wooncrisis en de doelstellingen en de aanpak voor de komende jaren. Het beleid is erop gericht om het woningtekort op te lossen door 900.000 goede nieuwe woningen te bouwen tot 2030, waarvan een groot deel betaalbaar. Woningcorporaties, bedrijven en maatschappelijke organisaties werken nauw samen om deze doelstellingen te bereiken.

Woningen van ZOwonen aan de Hemelsley, Vrangendael en P.P. Rubensstraat in Sittard worden vanaf 2026 gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De betrokken bewoners zijn hier gisteren over geïnformeerd. ZOwonen helpt ze bij het vinden van een nieuw thuis.Verouderde woningenDe 2-op-1 woningen dateren uit de jaren 50 en zijn dringend aan vernieuwing toe. Tocht, vocht, schimmel en koude klachten zorgen voor ongemak en hoge energiekosten. Reden voor ons om - eerder dan gepland – de 222 woningen aan te pakken. Onderzoek wijst uit dat renovatie ingrijpend en kostbaar is. Met als resultaat woningen die door bouwtechnische beperkingen nog steeds niet toekomstbestendig zijn.Sloop is de enige optieSloop is onvermijdelijk. Hoe vervelend dit ook is voor de bewoners. “Het gaat me altijd weer aan het hart als we deze boodschap moeten vertellen. We zijn er echter van overtuigd dat de bewoners in een andere woning gezonder, comfortabeler en veiliger kunnen wonen”, zegt onze directeur-bestuurder Janine Godderij.Verloren thuis biedt nieuwe kansVoor bewoners betekent het ook een kans op een nieuw thuis. Met een verhuiskostenvergoeding van ongeveer 7200 euro en begeleiding van ZOwonen is het verhuizen naar een andere woning een nieuwe stap in hun wooncarrière. Van een woning met trappen naar een gelijkvloerse woning bijvoorbeeld. Er zijn bewoners die absoluut niet weg willen uit de wijk. Dat respecteren we. De komende maanden inventariseren we ieders woonwensen in een persoonlijk gesprek. We helpen en begeleiden elke bewoner zo goed mogelijk naar een nieuw thuis.Woonwensen terug in nieuwbouwDe woonwensen van de bewoners nemen we mee in de nieuwbouwplannen op de verschillende locaties. Met de sloop en nieuwbouw in deze wijken streven we naar woningen die beter aansluiten op woonwensen en levensfases van mensen. Daarnaast zorgt meer variatie in het woningaanbod ook voor een makkelijkere doorstroming.

Ben je ouder dan 65 jaar en woon je in een ééngezinswoning van ZOwonen? Heb je er dan al eens over nagedacht of en hoe je in jouw woning kunt blijven wonen als er iets gebeurt? Bijvoorbeeld omdat traplopen steeds lastiger gaat. Het is belangrijk daar nu al over na te denken. Inschrijven als woningzoekende is al een goede eerste stap. Of misschien heb je er al eens over gedacht om te verhuizen naar bijvoorbeeld een woning zonder trappen en drempels. Dat betekent nogal wat. Daar helpen we graag bij.Hulp en ondersteuningAls je nu of in de toekomst wilt zoeken naar een woning, dan:Gaan we graag met je in gesprek over de mogelijkheden. Dan bekijken we ook of er tegemoetkomingen voor jou van toepassing zijn.Krijg je hulp bij het inschrijven en zoeken naar een woning, die beter past bij het ouder worden. Op een plek waar je graag wilt wonen.Krijg je voorrang bij het zoeken naar een woning, die geschikt is om zelfstandig te kunnen blijven wonen.Wat is een geschikte woning?Van de stoep tot aan de woning hoef je geen trappen te lopen.In de woning hoef je geen trappen te lopen.Er zijn geen of heel lage drempels.Er zit een lage douchebak of een douchegedeelte zonder opstap.De badkamer en 1 slaapkamer zijn met een rollator bereikbaarBen je geïnteresseerd?Bel ons via 046 420 96 00 en maak een afspraak voor een persoonlijk gesprek. De volgende data hebben we al gereserveerd om een gesprek te plannen.Dinsdag 7 maart van 10:00-12:00 uur bij eerste flat van het Martin Luther Kingplein in GeleenDinsdag 7 maart van 10:00-12:00 uur op de Tudderenderweg 64 in SittardDinsdag 7 maart van 14:30-16:30 uur op de Dr. Stassenstraat 88 in BeekDonderdag 9 maart van 10:00-12:00 uur op kantoor bij ZOwonen in Sittard (Luxemburgstraat 30)Schikken deze data niet? Dan maken we een afspraak bij jou thuis of op een andere datum bij ons op kantoor.

Samen met Vidar en het jongerenloket van Sittard-Geleen organiseerden we op 14 februari een nieuwe editie van ZOwonen on Tour. Met een volle bus gingen we langs acht potentiële werkplekken. Hiermee krijgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans om een baan te vinden, die bij hen past.„Dit is goud!”, roept een deelnemer uit, terwijl hij het veld van Fortuna Sittard op sprint. Als ze erna de persruimte in mogen, staan ze in de rij voor een selfie. „Op deze stoel zat laatst Burak Yilmaz, hoe vet is dat!” Alsof ze het al jaren doen, leren ze erna vloeiend biertjes tappen in één van de skyboxen.WerkplekkenDe laatste stop van ZOwonen On Tour is een hit. Een hele dag wordt een groep van zo’n dertig man met een touringcar langs acht potentiële werkplekken in Sittard-Geleen gereden. Denk aan de gehandicaptenzorg, een schoonmaakbedrijf of onderneming in groenonderhoud. Zo kunnen ze ontdekken of er iets bij zit wat bij hen past. „In deze groep zitten onder meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt”, vertelt Janneke Wolfs van ZOwonen. „Sommige deelnemers hebben bijvoorbeeld in een burn-out gezeten en zijn nu op zoek naar een baan. Anderen willen vanuit een uitkering gaan werken.”PerspectiefDe groep bestaat uit huurders van ZOwonen, maar komen ook van het jongerenloket van Sittard-Geleen en Vidar, het participatiebedrijf voor de Westelijke Mijnstreek. „Met deze partijen werken we nauw samen, evenals de locaties de we in deze tour bezoeken”, aldus Wolfs. „In totaal hebben we ruim honderd partners. Wij willen bewoners perspectief bieden op werk en kansen om mee te doen, ongeacht hun achtergrond. Iedereen verdient het om op eigen benen te staan en een actieve rol in de maatschappij in te nemen. Ook kan het onze partners helpen, die vaak handjes tekort hebben.”EnthousiastZOwonen On tour is gratis en wordt drie keer per jaar georganiseerd. Tijdens de tour kunnen deelnemers zich bij een werkplek registeren die hen leuk lijkt. ZOwonen brengt hen vervolgens met de werkgever in contact, waarna er vrijblijvend een gesprek kan plaatsvinden. „Door deze dag ligt de lat voor mij minder hoog om te solliciteren”, zegt een 22-jarige deelneemster uit Geleen. Nadat ze haar studie afrondde, is ze nu zoekende in wat ze wil. „Nu heb ik gezien dat werkgevers ook maar gewone mensen zijn, die je makkelijk kunt benaderen. Ik vond het leuk bij Kasteel Limbricht, toen het over de trouwlocatie ging. Het lijkt me leuk om samen met een koppel hun speciale dag vorm te geven.” Een 31-jarige deelnemer uit Geleen werd enthousiast van de gehandicaptenzorg. „Ik speel zelf gitaar en piano en zag dat hier ook muziektherapie wordt gegeven. Graag zou ik mensen op die manier willen helpen.”Deze editie van On Tour werd verzorgd door Attender Groen, Tuinen van Zuid, Laudy Bouw, Bouwmensen Limburg, Janssen Schoonmaak, Kasteel Limbricht, SGL, en Fortuna Sittard.

Thuis in je hoofd, wat betekent dat voor jou? Die vraag beantwoorden bewoners uit Geleen-Zuid. Samen met maker Sarai Erkens van Het Laagland gingen ze aan de slag met schilderingen. De schilderingen zijn in de wijk te bewonderen.Als onderdeel van de ZuidZone voorstelling ‘Hier brandt NOG altijd licht’ maakten bewoners muurschilderingen waarin ze verbeelden wat thuis in je hoofd voor hen betekent. Dat leverde stuk voor stuk persoonlijk schilderingen én verhalen op. Ook leerlingen van de basisschool werkten er aan mee. Via een audio-wandeling kunnen de murals bewonderd worden. Tijdens de interactieve ervaring worden de persoonlijke verhalen van de verschillende makers verteld. TIPSTijdens het schilderen luisterden Sarai en de bewoners vaak naar muziek. Die zijn te vinden via deze Spotify lijst. Beluister de nummers terwijl je van plek naar plek loopt!Locatie nummer 1 is het ZuidZone appartement in de Wagenaarflat, nummer 62. Je kunt de schilderijen níét bekijken vanaf de stoep, maar door het grote raam línks van de gele voordeur. Is de deur beneden dicht? Bel gerust aan bij nummer 62. Doet er niemand open? Maak dan een praatje met een bewoner! Misschien kan iemand je binnenlaten.Ga eerst naar de Zuidkamer in de Zuidhof voor een boekje waar alle verhalen in staan.Meer informatie over de tentoonstelling

37% van de mbo’ers van 18 jaar en ouder heeft een schuld. Eén op de vier heeft betalingsachterstanden. Die problematiek staat centraal bij de mobiele escaperoom van ZOwonen, die jongeren inzicht geeft hoe schuldenvrij te blijven. Leerlingen van het Graaf Huyn College gingen aan de slag in de escaperoom.Taboe en schaamteFinanciële problemen starten al op jonge leeftijd. 15% van de MBO-studenten vindt dat hij of zij een financieel probleem heeft.* Veel jongeren schamen zich hier voor. Dat levert veel stress op. Studenten met schulden zijn vaker afwezig op school, zijn moe door veel werken, besteden weinig aandacht aan school besteden of stoppen zelfs met school. Een groter wordend probleem, wat echter weinig bespreekbaar gemaakt wordt op scholen. Daar brengt ZOwonen samen met de Kredietbank Limburg verandering in.Escaperoom biedt hulpSamen met leerlingen van het Technasium van het Graaf Huyn College is een mobiele escaperoom ontwikkeld. De escaperoom maakt jongeren, spelenderwijs, bewust van hoe makkelijk financiële problemen ontstaan, maar vooral hoe er mee om te gaan. De escaperoom maakt hen bewust om tijdig hulp te zoeken als ze tegen financiële problemen aanlopen. Leerlingen van het Graaf Huyn College in Geleen gingen 20 december zelf aan de slag in de escaperoom. Volgend jaar gaat de escaperoom verder on tour door de provincie. Ook wordt bekeken hoe leerlingen van de basisschool hiermee bereikt kunnen worden. We willen jongeren al vroeg en aan de voorkant helpen, zodat ze sneller hulp zoeken om in hun latere leven minder in de schulden terecht te komen.* Bron: Nibud, 2015 & 2021

De visitatie over de periode 2018-2022 hebben we als zeer spannend ervaren. Een onafhankelijke partij heeft ZOwonen beoordeeld en bekeken of we de juiste opgave voor ogen hebben en hier voortvarend in optreden. Daarnaast is door middel van diepgaande gesprekken door de visitatiecommissie onderzocht of onze koers gewaardeerd wordt door onze belanghebbenden.De visitatiecommissie heeft gezien wie we zijn, hoe we gegroeid zijn, hoe we de dingen doen en hoe onze  belanghebbenden naar ons kijken.Het doet ons deugd om te lezen dat de commissie van mening is dat de transitie die we doormaakten van vastgoedbedrijf naar organisatie midden in de samenleving die als haar kerntaak ziet “bouwen aan mensen” goed door vertaald is in hoe we georganiseerd zijn, in onze beleidsstukken en in onze activiteiten. Het belang dat we hechten aan samenwerken met belanghebbenden wordt ook door de commissie duidelijk teruggezien in onze prestaties. ZOwonen is meer gericht op cocreatorschap en minder op opdrachtgever-opdrachtnemerschap. Het lef dat ZOwonen heeft gehad om haar koers/ identiteit door te vertalen in haar HR-beleid, wordt ook gewaardeerd door de commissie. We denken dat dit de basis van onze relatief snelle ontwikkeling is.De kern van onze HR-visie is dat ZOwonen geen organisatie is maar 140 mensen die organiseren. We bieden al onze medewerkers veel ruimte om passend bij de eigen talenten en drijfveren de koers van ZOwonen te realiseren. Hierdoor is de optelsom van alle individuen vele malen groter dan 140. En dat maakt ook dat al onze belanghebbenden (zonder uitzondering) ons in het dagelijks contact als “een andere club” ervaren dan vier jaar geleden. ZOwonen is van ons allemaal. En dat is voelbaar in de buitenwereld. Tot slot vinden we het erg fijn om te lezen dat de waardering van onze vier huurdersorganisaties voor ons werk en onze ambitie behoorlijk toegenomen is ten opzichte van zowel de visitatie vier jaar geleden als de tussentijdse visitatie. Zij zijn en blijven onze belangrijkste belanghebbenden, en juist hun waardering is voor ons van onschatbare waarde.Het beeld van de solistische woningcorporatie, die op eigen houtje haar koers bepaalt én vaart, dat uit de visitatie eind 2018 naar voren kwam, is (gelukkig) niet meer actueel. Of beter gezegd … anders actueel. Want nog steeds blijken er enkele belanghebbenden te zijn die vinden dat ZOwonen soms solistisch opereert. Volgens de visitatiecommissie wordt dit veroorzaakt door onze heldere kernwaarden als “eigenzinnig”. De commissie beschrijft deze opvatting van belanghebbenden eerder als een perceptie dan als een feit. Dat neemt niet weg dat de commissie ons aanbeveelt er voor te waken dat deze perceptie geen eigen leven gaat leiden. Een terechte en waardevolle aanbeveling wat ons betreft!Ook de aanbeveling dat onze nieuwe taakopvatting soms ten koste lijkt te gaan van meer basale, woning gerelateerde, zaken trekken we ons aan. Klachten moeten natuurlijk niet langer blijven liggen dan noodzakelijk is. Ons klachtenproces zijn we inmiddels aan het vernieuwen. Dat doen we in samenspraak met onze huurdersorganisaties.Wat gaan we nu doen? Verder bouwen aan mensen.We staan op het punt onze koers te herijken. Daarin nemen we de aanbevelingen van de commissie van harte mee. We gaan onze focus opnieuw bepalen, wat aansluit bij het advies van de visitatiecommisie richting onze toekomst. De vernieuwde focus zal, mede dankzij dit onderzoek, nóg beter op de maatschappelijke opgave in ons werkgebied gaan aansluiten. De lat ligt wederom hoger dan vier jaar geleden. En dat vinden we fijn. Dat is namelijk goed voor onze bewoners en ook voor onze medewerkers!Hartelijke groet,Janine Godderij (directeur-bestuurder) & Louis Vroomen (voorzitter Raad van Commissarissen)Lees hier het hele visitatierapportKen je dat? Dat je met heel veel passie en bevlogenheid werkt aan een droom waar je voor de volle 100% voor gaat? Waar je vanuit je hart in gelooft? Soms is er tegenslag of weerstand, maar onvermoeid en vol vertrouwen ga je verder, want je hebt je doel haarscherp voor ogen. Corporatiebestuurder Janine deelt haar gedachtes met je. 

ZOwonen bouwt samen met huurdersorganisaties aan een thuis voor bewoners. Daarvoor hebben alle betrokken partijen een nieuwe samenwerkingsovereenkomst opgesteld en ondertekend.Samen aan de slagZOwonen staat de komende jaren voor een grote maatschappelijke opgave. Van dubbele vergrijzing tot gezinsverdunning, stijgende zorgvraag en verduurzaming. Een opgave die de woningcorporatie niet alleen kan aanpakken. De samenwerking met de huurdersorganisaties is daarbij van essentieel belang. De huidige overeenkomst dateert van 2005. Daarom hebben de huurdersorganisaties - Huurdersvereniging Geleen, Stichting Huurdersbelangen Limbricht en Bewonersraad ZOwonen (Beekdaelen) - samen met ZOwonen een nieuwe overeenkomst opgesteld.Gezamenlijke visieIn de samenwerkingsovereenkomst zijn afspraken vastgelegd over verantwoordelijkheden, rol- en taakverdeling en de overlegstructuren tussen ZOwonen en de huurdersorganisaties. Nieuw in de overeenkomst is de gezamenlijk opgestelde visie en missie: “Het behartigen van de belangen van onze huurders op een zodanige manier dat er een goede, betaalbare, en in omvang voldoende sociale woningvoorraad en een leefbare woonomgeving is en blijft, ook voor toekomstige huurders. In nauw contact met de achterban, strategisch en tactisch overleg voeren met ZOwonen, vanuit eigen kennis en kracht.” Afgesproken is dat de huurdersorganisaties en ZOwonen met elkaar samenwerken op basis van gelijkwaardigheid, duidelijkheid en respect.Bewoners centraalHet betrekken en laten meedoen van bewoners is voor ZOwonen enorm belangrijk. Om kansen te creëren zodat bewoners zich kunnen ontwikkelen. Een goed thuis is daarvoor de basis. Ook de huurdersorganisaties onderschrijven deze ambitie. Zij zijn de schakel tussen ZOwonen en de bewoners. Voor de huurdersorganisaties is een grote rol weggelegd om de betrokkenheid van bewoners te vergroten. Dit wordt in een participatieplan met participatie-toolkit verder uitgewerkt. 

Een woning effectief verwarmen is goed voor zowel de gezondheid als voor het energieverbruik. De brandweer geeft zeven belangrijke tips om op een veilige manier je woning te verwarmen. Met eenvoudige middelen en maatregelen kun je je huis veiliger maken. Zo komen we samen veilig en warm de winter door.Ga naar de website van de brandweer voor meer informatie. Of bekijk de flyer met alle tips.

De tevredenheid van bewoners over de dienstverlening van ZOwonen stijgt. Dat blijkt uit de jaarlijkse Aedes-benchmark, waarmee prestaties van alle corporaties in Nederland inzichtelijk en onderling vergelijkbaar zijn. Daarnaast hebben we ook verder versneld bij het verduurzamen van onze woningen en hebben we meer geïnvesteerd in woningverbetering door onderhoud en reparaties uit te voeren.Stijgende lijn dienstverleningDe kwaliteit van onze dienstverlening blijft zich verbeteren. Dat bevestigen de resultaten uit de Aedes-benchmark. Bewoners geven ZOwonen gemiddeld een 8,1. Vorig jaar was dit een 7,9 en landelijk is dit cijfer een 7,7. Ook beoordelen onze bewoners de woningkwaliteit hoger dan gemiddeld met een 7 ten opzicht van een 6,8. Hiermee zien we onze inzet ten aanzien van duurzaamheidsmaatregelen, onderhoud en reparaties direct terugvertaald in de bewonerstevredenheid. Dat bereiken we overigens niet alleen door te investeren in de stenen, maar juist ook door steeds meer de aandacht te hebben voor de mens achter de voordeur.Investering in woningverbeteringZOwonen besteedt meer geld aan onderhoud en verbetering van de woningen: zo’n 9% meer dan vorig jaar. Een lijn die we overigens sectorbreed zien. De totale investeringen in onderhoud en woningverbetering zijn gestegen van 3.467 naar 3.730 euro per verhuureenheid. Daarnaast zijn er veel stappen gezet om woningen te verduurzamen. Zonnepanelen zijn gelegd en woningen zijn geïsoleerd. Steeds meer woningen hebben energielabel B of hoger.Werk aan de winkelWe zijn trots op de resultaten uit de benchmark en dat motiveert ons alleen maar meer om ons sterk te blijven maken voor onze bewoners en de woningen waarin ze wonen. Zo blijven we de focus leggen op verduurzamen en actief bouwen aan voldoende betaalbare sociale huurwoningen. Door alle stijgende prijzen, zien we dat steeds meer bewoners voor (financiële) uitdagingen komen te staan. Daarom houden we oog voor (energie)armoede en kijken we hoe we de bewoners verder kunnen helpen. Daarbij werken we samen met onze partners ook actief aan het verbeteren van het perspectief van bewoners door te kijken waar er kansen liggen qua werk.Aedes-benchmarkNet als 297 andere woningcorporaties in Nederland doet ZOwonen mee met de Aedes Benchmark. Jaarlijks bekijkt Aedes hoe woningcorporaties hun middelen besteden en hoe zij presteren ten opzichte van elkaar. De benchmark wordt gemeten op vijf onderdelen: Huurdersoordeel, Bedrijfslasten, Duurzaamheid, Onderhoud & Verbetering en Beschikbaarheid & Betaalbaarheid.Klik hier voor de factsheet met alle cijfers van ZOwonen.

Om te voorkomen dat huurders in de problemen komen door de hoge energiekosten, stuurt woningcorporatie ZOwonen energiecoaches langs de deuren. Op dinsdag 22 november kwam de energiecoach in actie bij de Cityflat in Geleen.Versneld verduurzamenZOwonen doet er alles aan om de verduurzamingsagenda versneld uit te voeren en plannen verder naar voren te halen. De corporatie isoleert panden in hoog tempo, plaatst zonnepanelen en neemt andere structurele maatregelen. In 2023 wordt hierin bijna 16 miljoen geïnvesteerd. Dit is voor de in totaal 14.000 woningen echter niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Intussen zijn de energieprijzen explosief gestegen. Dat kan tot financiële problemen leiden bij de huurders. Van de woningen die nu nog een energielabel E of slechter hebben, zijn sowieso de huurprijzen bevroren.Duivels dilemmaDirecteur-bestuurder Janine Godderij van ZOwonen: “Gelukkig hebben we tot nu toe een warm najaar, maar sommige bewoners zullen besluiten om in de winter de verwarming helemaal uit te zetten om kosten te besparen. Vaak betreft het een duivels dilemma tussen boodschappen doen en het huis verwarmen. Met ook nog eens alle gevolgen van dien voor de gezondheid, door bijvoorbeeld vochtproblemen en schimmel. Zulke situaties, die ontstaan door de energiearmoede willen wij voorkomen.” De compensatie die politiek Den Haag in het vooruitzicht heeft gesteld, heeft bijzondere aandacht bij ZOwonen, aldus Godderij: “Wij willen zo snel mogelijk inzicht kunnen verschaffen in wat de huidige energiecrisis concreet betekent voor een individuele huurder, ook na aftrek van compensatie door het Rijk. Voor flatbewoners, die gebruikmaken van blokverwarming is nog steeds niet duidelijk hoe en wanneer ze gecompenseerd worden. Het gaat voor ZOwonen om zo’n 2.500 huishoudens. Ik roep de beleidsmakers in Den Haag op om heel snel met een fatsoenlijke oplossing te komen, zodat de mensen niet nog maanden op de compensatie hoeven te wachten”.GemoedsrustGodderij geeft aan dat ZOwonen ook zoekt naar meer korte termijn oplossingen om bewoners te helpen. “We doen wat we kunnen doen. We zetten pro-actief energiecoaches in en delen energietassen uit met daarin energiebesparende middelen, vooral daar waar we zien dat huurders het nodig hebben. Huurders trekken hiervoor niet altijd zelf naan de bel bij ons. Dus hebben we besloten om de energiecoaches in grote flats van deur tot deur te laten gaan. Veel mensen zitten met de handen in het haar en wij vertrouwen erop dat we ze hiermee een beetje gemoedsrust kunnen geven. Het is ónze verantwoordelijkheid om onze huurders zorgeloos woongenot te bieden en daar hoort dit bij.”Dinsdag 22 november ging energiecoach Ruud samen met toezichthouder Peter en medewerkers van ZOwonen bij de Cityflat in Geleen langs de deuren om energietassen uit te delen. De tas zit vol energiebesparende middelen, waaronder radiatorfolie, tochtstrips, LED-lampen, een waterbesparende douchekop en een energiemeter. Veel bewoners namen de energietas dankbaar in ontvangst.