Versnelde verduurzaming

We zetten met ingang van 2023 versneld in op verduurzaming van onze woningen. Met als doel goede woningen die voldoen aan de laatste technische eisen. Waardoor we de woonlasten voor onze bewoners zo laag mogelijk houden. Daarbij schuwen we het experiment niet. Mits dit een duidelijk positieve impact heeft op onze bewoners. Rob Jongen, Regisseur vastgoed onderhoud en Dave Thevissen, Regisseur bouwkundig onderhoud vertellen meer over de versnelde verduurzaming. Voor Marthe Stickelbruck van Huurders belangen ZOwonen kan het niet snel genoeg gaan, want hoe minder bewoners de energiecrisis in de portemonnee voelen, hoe beter.

Rob: "We zijn in 2017 gestart met verduurzamen van woningen. Toen nog vanuit een ander uitgangspunt en urgentie. Mede door de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis veranderde de behoefte van onze bewoners en die van ons allemaal. De energietransitie is daardoor meer dan ooit nodig. We maken nu een grote inhaalslag en we pakken extra veel woningen per jaar aan om te verduurzamen. Dit om een nog grotere energiecrisis te voorkomen. We zien het als een hele belangrijke taak om de energiekosten voor onze bewoners laag te houden."

Dave: "We hebben ons uitvoerings- programma aangepast om zo de focus
te verschuiven van comfort naar óók lastenverlichting. We hebben extra snel verlichting in complexen vervangen door LED, zonnepanelen geplaatst en enkel glas vervangen door dubbelglas. Ook zijn we met pilots gestart om woningen van het gas af te halen. Dit ter voorbereiding op 2050. Dan móeten al onze woningen gasloos zijn."

Rob: "Wij doen meer dan de wet van ons vraagt. Bewoners zijn afhankelijk van ons als het gaat om verduurzaming van hun thuis. Daarom doen we alles om de woonlasten voor onze bewoners te drukken."

Jullie liggen op koers, welke energielabels hebben de woningen van ZOwonen nu?

Rob: "Op dit moment heeft ons vastgoed een gemiddeld energielabel B. Het doel is om over een aantal jaren gemiddeld energielabel A te hebben en zelfs geen energie labels lager dan C. Maar nu hebben we nog een paar honderd woningen die nog een EFG-label hebben. Die woningen hadden we natuurlijk al opgenomen om in enig jaar (voor 2030) te verduurzamen, maar dat gaan we nu versneld doen. Met uitzondering van enkele monumentale woningen, van op korte termijn te renoveren complexen en van de te slopen woningen."

Hoe pakken jullie door in de projecten rondom versnelde verduurzaming?

Dave: "We willen de versnelde opgave afronden voor eind 2024, met een kleine uitloop naar begin 2025. We hebben een deel van die opgave al in 2023 uitgevoerd en de voorbereidingen voor 2024 zijn afgelopen jaar ook gestart. We hebben bewoners al aangeschreven over de plannen van 2024 en we lopen, ter voorbereiding, nu ook al inspectierondes. Omdat we in die rondes van alles tegenkomen, zijn we in deze werkvoorbereidingsfase soms genoodzaakt om de detailplanning bij te stellen. Omdenken en constant buigen, zeker als er bepaalde materialen niet meer op voorraad zijn. Dan wordt het ene project soms vertraagd en dan trekken we een ander project naar voren in de tijd. Maar we willen voor eind 2024, met een mogelijke uitloop van de uitvoering tot 2025, de versnelling afronden."

Rob voegt toe: "Dat we door dingen die we tegenkomen onze planning soms moeten veranderen, kan tot vragen leiden bij bewoners. Zeker omdat we open zijn over onze uitgestippelde route. Als we iets onvoorziens tegenkomen op die route dan vraagt dat soms om een andere aanpak. En dat leggen we dan uit."

"Waarom beginnen ze aan de overkant van de straat wel al met verduurzamen en bij mij nog niet?” Dat is een vraag die bewoners ons dan bijvoorbeeld stellen. Communicatie en participatie zijn enorm belangrijk. Oók omdat de ontwikkelingen heel snel gaan, bijvoorbeeld op het gebied van de techniek of wetgeving. Zonnepanelen, wel of geen saldering, hoelang nog? Deze vragen houden onze bewoners bezig. En terecht."

Hoe reageren bewoners?

Rob: "De bewoners hebben een stem en kunnen aangeven wat ze nodig hebben. Als we een project voorbereiden proberen we ook die zaken aan te pakken waar de bewoners behoefte aan hebben. Onze vaste samenwerkingspartners gaan daarin mee. Samen zijn we één flexibel team. Ze geven ons ook weer advies hoe de uitvoering in de praktijk nóg beter kan, positief kritisch. Zo kunnen we op elkaar bouwen en zaken voor elkaar krijgen voor de bewoners. Tevreden bewoner, tevreden ZOwonen."

Dave: "Doordat we zo intensief in contact staan met de bewoners is de werkbeleving nu heel anders dan vijf jaar geleden. Het verschil is dat nu de focus veel meer op mensen ligt in plaats van stenen. Wij zijn er om de bewoner zich op z’n gemak te laten voelen in zijn huis. Daarnaast worden bewoners steeds mondiger, want de energiecrisis raakt hen in de portemonnee dus iedereen wil zo snel mogelijk aan de beurt zijn. Begrijpelijk. Dat vraagt van ons duidelijke communicatie. Er is een kleine groep bewoners die vooraf weerstand heeft ten aanzien van verduurzaming, maar uiteindelijk is bijna iedereen tevreden als zijn huis onder handen genomen is."

De eindsprint en dus de finish is voor jullie bijna in zicht?

Rob: "Eind 2024 ronden we de verduurzamingsopgave grotendeels af en hebben we onze doelen bereikt. Maar daar worden we soms wel in uitgedaagd. De planning is bijvoorbeeld om eind 2024 geen enkel glas meer te hebben in onze woningen. Meestal is het een kwestie van glazenzetter bellen en glas vervangen. Af en toe kost het ook meer tijd. Triple-glas dat past niet in elk kozijn, dan moeten ook de kozijnen vervangen worden. Die bewoners moeten dan wat langer wachten omdat de kozijnen niet leverbaar zijn voor eind 2024. We hebben last van de krapte van materialen. Maar we zetten er alles op in om met een zo beperkt mogelijke doorloop naar 2025 het hele programma af te ronden!"

Marthe Stickelbruck, van de Huurdersbelangenvereniging spreekt uit eigen ervaring. Zijn huis is net verduurzaamd door ZOwonen.

Hoe zijn jullie als huurders organisatie betrokken bij het project versnelde verduurzaming?

"Wij zijn vanaf het begin betrokken bij de projecten. Omdat wij veel in de wijken komen, zichtbaar zijn en met de bewoners praten, halen wij veel informatie op deze manier op. We hebben in 2023 een enquête gehouden met de vraag: ‘wie heeft er nog enkele beglazing in huis?’ Daaruit bleek dat er nog honderden woningen met enkele beglazing waren. Bijvoorbeeld: het wc-raampje, het raam in en naast de voordeur, ramen in de slaapkamers. Dit hebben wij kenbaar gemaakt bij ZOwonen en we zijn met Janine, de directeur-bestuurder, aan tafel gegaan. Zij heeft ons signaal direct opgepakt en dit deel van de verduurzaming qua planning naar voren gehaald. Voor bewoners is het belangrijk dat de kosten, het binnenhuisklimaat en de behaaglijkheid van hun huis op orde zijn. Omdat bewoners het financieel soms moeilijk hebben, helpt de verduurzaming hen het huishoudboekje op orde te houden. ZOwonen snapt dat."

Merken de bewoners al verschil in comfort en in de portemonnee?

"Jazeker, ik heb het zelf ook kunnen testen. Als ik ‘s nachts de verwarming op 16 zet, dan sprong die in het verleden in koude maanden altijd aan. Nu niet meer, want het is behaaglijk en de temperatuur zakt ’s nachts maar met 1 à 2 graden. Je ziet dat het verbruik nu al beduidend minder is dan in dezelfde maanden het jaar ervoor."

Wat valt je op bij bewoners bij wie de woning verduurzaamd is?

"Sommige mensen weten niet hoe ze hun huis moeten ventileren. Zelfs na verduurzaming moet niet alles potdicht zitten. Vocht is gewoon ongezond. Voor een goed binnenhuisklimaat heb je gemengde omstandigheden nodig. Iedereen wil graag prachtig en comfortabel wonen, behaaglijk warm en geen tocht, maar je moet wel luchten. In november 2022 hebben we samen met de GGD-metingen gedaan van het binnenhuisklimaat, vóór de renovatie dus.
In november van dit jaar gaan we dit herhalen omdat we afgelopen november in de afrondende fase van de renovatie zaten."

Hoe heb je als bewoner de verduurzaming ervaren?

"Heel goed! Het project is soepel verlopen en er werd echt geluisterd naar mij als bewoner. Ik voelde me serieus genomen. Bij mijn eigen woning in Einighausen was ik bijvoorbeeld eerst niet tevreden over de vervanging van de kozijnen. De uitvoerder van dit project wist dat, uiteindelijk is het ook opgelost. Die uitvoerder was trouwens geweldig in zijn communicatie, net zoals Thomas van ZOwonen. Bij hen kun je zaken bespreekbaar maken en dan zoeken ze naar oplossingen. We zijn nu heel tevreden met onze gerenoveerde woning, het voelt behaaglijk."